«Πανδαμάτειρα καὶ Πανδαμάτωρ» (διήγημα του Ἐμμανουὴλ Ροΐδη) - Συριανά Διηγήματα. Μία ιστοριογραφική προσέγγιση

Πανδαμάτειρα καὶ Πανδαμάτωρ - Λήψη από εδώ
Συγγραφέας: Εμμανουήλ Ροΐδης

Ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836 – 1904) ήταν σημαντικός Έλληνας λογοτέχνης και δοκιμιογράφος. Θεωρείται ένας από τους πιο πνευματώδεις συγγραφείς που παρουσιάστηκαν στα ελληνικά γράμματα, ενώ το έργο του καλύπτει πολλά διαφορετικά είδη, όπως το μυθιστόρημα, το διήγημα, τις κριτικές μελέτες, κείμενα πολιτικού περιεχομένου, μεταφράσεις και χρονογραφήματα.

Ο Ροΐδης θεωρείται ότι είναι ο πρώτος που καθιέρωσε προσωπικό ύφος στη νεοελληνική λογοτεχνία. 

Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι το χιούμορ και η ειρωνεία, που επιτυγχάνεται κυρίως με την απροσδόκητη σύναψη αταίριαστων λέξεων και εννοιών. 

Ο ίδιος είχε παρομοιάσει το ύφος του με την μέθοδο της «κολοκυνθοπληγίας», δηλαδή του χτυπήματος στο κεφάλι του αναγνώστη με μια ξερή κολοκύθα. 

Αυτό ήταν, όπως εξηγούσε, ένα «ανθυπνωτικόν φάρμακον», δηλαδή ο μόνος τρόπος για να κρατάει σε ενδιαφέρον και εγρήγορση τον (απαίδευτο) Έλληνα αναγνώστη. Ο Ροϊδης θεωρείται στυλίστας της καθαρεύουσας.

Η Σύρος μέσα από το αφηγηματικό έργο του Εμμ. Ροΐδη. Συριανά Διηγήματα. Μία ιστοριογραφική προσέγγιση: . . .

Αρχική σελίδα / ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ - Εμμανουήλ Ροΐδη

19ος αιώνας,

διήγημα,

Ιστοριογραφια,

Ροΐδης,

Σύρος

 ...more ▾

Η εργασία χωρίστηκε σε τρία μέρη. 

Στο πρώτο αναλύσαμε τον Ροΐδη ως αφηγηματογράφο και σχολιάσαμε τη χρήση της μνήμης στο έργο του. 

Σχολιάστηκε η χρήση του πρώτου και τρίτου προσώπου στην αφήγηση. 

Η χρησιμοποίηση ή μη προσωπικών ή οικογενειακών ιστοριών ως πηγή έμπνευσης της διηγηματογραφίας του, μας οδηγεί στην διαπίστωσε ότι αυτή υπήρξε ενσυνείδητη. 

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάστηκαν οι υποθέσεις έξι συριανών διηγημάτων, ιστοριών δηλαδή των οποίων η πλοκή ή έστω μέρος αυτής διαδραματίζονται στη Σύρο. 

Πρόκειται για την Ιστορία ενός Σκύλου, Ιστορία μιας γάτας, Ιστορίας ενός αλόγου, Ψυχολογία Συριανού συζύγου, Το παράπονο ενός νεκροθάπτου, 

Το ξεστούπωμα. 

Στο τρίτο μέρος αναπτύχθηκε η εικόνα της Σύρου μέσα από τα διηγήματα του συγγραφέα κυρίως ως το μέρος συνάντησης ετερόκλιτων στοιχείων και. Αναφερθήκαμε στην κοινωνική διαστρωμάτωση του νησιού, τους Ιταλούς πρόσφυγες, τους επώνυμους ζωγράφους και τους άλλους ξένους που αναφέρει ο Ροΐδης ότι περιηγούνταν στην Ανατολή. 

Αναφέραμε τη διάκριση των κοινωνικών τάξεων και τις επώνυμες αναφορές Ερμουπολιτών. 

Στη συνέχεια, εντοπίσαμε τα ιστορικά γεγονότα που αναφέρει, την αγγλογαλλική χολέρα, την οικονομία, τις εφημερίδες και την ατμοπλοϊκή επικοινωνία του νησιού, μέχρι και την ιστορική απεργία των συριανών συζύγων που είχε συζητηθεί πολύ στον 19ο αιώνα. Στο ίδιο αυτό κεφάλαιο, αναφερθήκαμε στο φυσικό περιβάλλον της Σύρου, στα σχόλια περί μεγέθους της Ερμούπολης, στα οικιστικά και πολεοδομικά στοιχεία που αναφέρει ο συγγραφέας. 

Τέλος παραθέσαμε όλες οι αναφορές του Ροΐδη για τη Σύρο από το σύνολο του έργου του, ύστερα από συστηματική αποδελτίωση των απάντων του. Η μεταπτυχιακή αυτή εργασία αναφέρθηκε και χρησιμοποιήθηκε βιβλιογραφικά από τον Ηenri Tonnet, «Τα συριανά διηγήματα του Βικέλα και του Ροΐδη» στο Αστέριος Αργυρίου (επιμ.), Η Ελλάδα των νησιών από την Φραγκοκρατία ως σήμερα, τ. Α΄, Πρακτικά του Β΄ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών, Ρέθυμνο, 10-12 Μαΐου 2002, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004, σ. 321-327

Translate PDF

=====================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"