Πριν 3-4 ημέρες, έπεσαν στα χέρια μου οι φωτογραφίες από την πρόσφατη κακοκαιρία “Ηφαιστίων” στη νότια Εύβοια. Είναι από τη θέση “Κατσαρώνι” στην Καρυστία. Αυτό που μπορεί να σκεφτεί κανείς είναι ότι η σφοδρότητα της κακοκαιρίας ήταν τέτοια, που ούτε οι πυλώνες των ανεμογεννητριών δεν άντεξαν. Διαδικτυακοί σχολιαστές, έγραφαν αστειευόμενοι ότι είναι σαν να λιώνουν οι θερμοσίφωνες από τον πολύ ήλιο (!). Βέβαια, προφανώς, οι πυλώνες των ανεμογεννητριών είναι σχεδιασμένοι ώστε να αντέχουν τόσο μεγάλες εντάσεις και είναι πολύ εύκολη λύση να κατηγορείς τον καιρό.
Η αρχή του 2020 μας βρήκε με δυσάρεστες ειδήσεις από την άλλη άκρη του πλανήτη. Τεραστίων διαστάσεων καταστροφικές πυρκαγιές κατέκαψαν εκτάσεις όσο η μισή Ελλάδα στην Αυστραλία. Η καταστροφή αυτή συσχετίζεται φυσικά και με το ακραίο επεισόδιο καύσωνα στην περιοχή και μας έκανε να προβληματιστούμε για το μέλλον του πλανήτη.
Το “pray for Australia” έκανε το γύρο του διαδικτύου. Αν τα ακραία κύματα καύσωνα συσχετίζονται με τη διαρκή άνοδο της μέσης θερμοκρασίας και η δραστηριότητα του ανθρώπου (που δεν είναι μόνο η παραγωγή ενέργειας) προκαλεί ή εντείνει το συγκεκριμένο φαινόμενο, μήπως να επιταχύνουμε το πέρασμά μας σε πιο “καθαρές” μορφές παραγωγής;
Οι άνθρωποι λειτουργούμε κυρίως οπτικά. Βλέποντας από τη μία την ανεμογεννήτρια να γυρίζει και από την άλλη μια τεράστια λιγνιτική μονάδα να αφήνει μαύρο καπνό και καρκίνο στην ατμόσφαιρα, είναι προφανές τι θα επιλέγαμε για το μέλλον. Η εικόνα μιας ανεμογεννήτριας έχει γίνει σύμβολο “καθαρής ενέργειας”. Είναι όμως τα πράγματα έτσι;
Σχεδιασμός και χωροθέτηση ανεμογεννητριών – The Greek Way
Θα τα γράψω λίγο “χύμα”, γιατί έτσι γίνονται τα πράγματα στην Ελλάδα. Με αφορμή το περιστατικό στη Νότια Εύβοια, αξίζει να αναφέρουμε ότι η περιοχή διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά δυναμικά της Ευρώπης. Δεν θα έπρεπε λοιπόν να γίνει η (αιολική) “μπαταρία” της Ελλάδας; Και με τη σειρά της η Ελλάδα, με τόσο ήλιο και άνεμο, να γίνει η “μπαταρία” της Ευρώπης; Ο διάβολος όμως κρύβεται στις λεπτομέρειες και αυτό δεν είναι απλά μια ουτοπία. Είναι ένα χυδαίο ψέμα.
Ας τα πάρουμε απ την αρχή. Τι γίνεται στην πραγματικότητα: Άρχονται οι “αιολικάδες” οι οποίοι συνήθως δεν έχουν ΙΔΕΑ από μετεωρολογία και κλιματολογία, αγνοώντας πολλές λεπτομέρειες σχετικά με κλιματικές παραμέτρους, θα πουν απλά: «Εκεί φυσάει, ας βάλουμε κι άλλες ανεμογεννήτριες».
Καταθέτουν μελέτες – παρωδία παίρνοντας στοιχεία από μοντέλα πρόγνωσης με ανάλυση 50 ή 80 χλμ (δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση να υπάρχει 1 ή 2 μόνο σημεία σε όλη αυτήν την πολύπλοκη περιοχή) και τη μέθοδο της παρεμβολής, πάνω σε υψηλής ανάλυσης terrain βγάζουν έναν χάρτη υψηλής ανάλυσης (στα 50-100-200μ). Τα συμπεράσματα αυτά, είναι όπως λέμε “ο,τι να ‘ναι”.
Στην καλύτερη περίπτωση βάζουν και 6μηνα στοιχεία (επειδή έστησαν μερικά ανεμόμετρα) και ιδού η μελέτη. Όσο για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αρκεί μια πληρωμένη υπογραφή και ο φάκελος φεύγει για τη ΡΑΕ όπου συνήθως εγκρίνεται.
Κατ’ αυτό τον τρόπο, η νότια Εύβοια (για παράδειγμα) έγινε ένα απέραντο ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ, με ανεξέλεγκτη εγκατάσταση ανεμογεννητριών ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ, επειδή απλώς “εδώ φυσάει”. Υπάρχουν ήδη 352 εγκατεστημένες τουρμπίνες και τα επόμενα χρόνια ο αριθμός τους θα διπλασιαστεί.
Το γεγονός ότι γύρω εκεί υπάρχουν πολύ σημαντικές (και ανεξερεύνητες!) αρχαιολογικές θέσεις, οικισμοί και ιστορικά χωριά, περιοχές NATURA, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και τεράστιας βιοποικιλότητας, αγροτική και ήπια τουριστική δραστηριότητα (οι μοναδικοί πόροι αυτής της φτωχής και στα αλήθεια ανεκμετάλλευτης περιοχής), δεν έχει καμία σημασία.
Αρκεί να αναφέρω απλώς ότι ο απαράδεκτος νόμος ορίζει την ελάχιστη απόσταση από οικισμό τα 500μ. Προσπαθείστε να ζήσετε 500μ μακριά από μία ανεμογεννήτρια ύψους 50 και 80μ έστω για μία εβδομάδα και θα δείτε την ζωή σε διαμέρισμα στην Πατησίων με άλλο μάτι. Οι φωτογραφίες από την περιοχή σοκάρουν.
Το θέμα μας όμως δεν είναι μόνο η νότια Εύβοια. Εάν δει κάποιος τον χάρτη της ΡΑΕ θα διαπιστώσει ότι το πάνω από το 50% των ορεινών περιοχών της ηπειρωτικής χώρας, είτε έχει αδειοδοτηθεί ή θα αδειοδοτηθεί για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων.
Είναι στα αλήθεια καθαρή και βιώσιμη ενέργεια;