Οι Φιλόσοφοι όλων των εποχών διακήρυσσαν ότι η συνείδηση είναι πάνω από όλα τα πράγματα, ότι μπορεί να δημιουργήσει ή να μεταβάλλει την ύλη και ότι αυτή είναι η πηγή τόσο του εξωτερικού κόσμου, όσο και του υποκειμενικού, προσωπικού εγώ.
Όπως όμως γνωρίζουμε όλοι, η ιδέα ότι η συνείδηση επηρεάζει την ύλη ήταν έως τώρα απαράδεκτη για τους επιστήμονες και ιδιαίτερα για τους φυσικούς.
Με τη μηχανιστική και εμπειρική προσέγγισή της, η επιστήμη αγωνίζεται να εξορκίσει το φάντασμα της συνείδησης από κάθε εξίσωση των νόμων της φυσικής.
Ωστόσο στα πλαίσια της κβαντικής φυσικής όλα αλλάζουν. O Eυγένιος Bίγκνερ, που έχει πάρει βραβείο Νομπέλ στη φυσική, προτείνει μια επανεξέταση της σχέσης ανάμεσα στη συνείδηση και στην αντικειμενική πραγματικότητα. Μιλάει για μια νέα σχέση ανάμεσα στον παρατηρητή και στο παρατηρούμενο και δέχεται ότι υπάρχουν δυο πραγματικότητες: η υποκειμενική και η αντικειμενική.
Ένας άλλος φυσικός, ο Tζον Xουήλερ του Πανεπιστημίου Πρίνστον, προχωράει ένα βήμα πιο πέρα και λέει ότι είναι καλύτερα αντί της λέξης “παρατηρητής” να χρησιμοποιούμε τον όρο “συμμέτοχος”. Και αναρωτιέται: «Μήπως το σύμπαν, κατά μια έννοια, ήλθε σε ύπαρξη με τη συμμετοχή εκείνων που συμμετείχαν;»
Ποιοι όμως μπορεί να είναι “εκείνοι”; Φυσικά κάποια όντα που θα κατείχαν συνείδηση. Ήταν όμως πολλά, ή μήπως ένα; Γιατί όπως λέει ο αστρονόμος T ζέημς Tζην: «Το σύμπαν μοιάζει σαν μια τεράστια σκέψη μάλλον, παρά σαν μια μεγάλη μηχανή. Αρχίζουμε να υποψιαζόμαστε ότι ο Νους είναι ο δημιουργός και κυβερνήτης όλου του υλικού κόσμου».
Οι θεωρητικοί φυσικοί αντιλαμβάνονται σήμερα ότι για δεκαετίες οι επιστήμονες επηρέαζαν με τη συνείδησή τους τα πειράματα που εκτελούσαν, τουλάχιστον αυτά που γίνονταν με τα έσχατα σωματίδια ύλης. «Ακόμη και τα ηλεκτρόνια έρχονται σε ύπαρξη μέσω της παρατήρησης», βεβαιώνει ο Φρεντ Άλαν Γουλφ, καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο.
O Γουλφ θεωρείται σήμερα σαν το “μαύρο πρόβατο” της επιστημονικής κοινότητας. Και αυτό είναι φυσικό, αφού δηλώνει απερίφραστα: