Έλληνες του Πνεύματος και της Τέχνης: Νίκος Καζαντζάκης - Η Ασκητική (Salvatores dei)

Ο Στέλιος Μάινας παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. 

Ο γνωστός ηθοποιός, περιδιαβαίνει το άγριο κρητικό τοπίο. Περπατά στο λιμάνι και στα τείχη του Ηρακλείου, αλλά και στην Αίγινα και στην Αθήνα. 

Καλεί όλους να ακολουθήσουν τα βήματα του Καζαντζάκη στο γεωγραφικό και πνευματικό ταξίδι της ζωής του. Αυτή η πορεία, μαζί με το σπάνιο φωτογραφικό, και οπτικοακουστικό υλικό και τις μαρτυρίες και συνεντεύξεις ανθρώπων που τον γνώρισαν και μελέτησαν τη ζωή και το έργο του, σχηματίζει τη «βασανισμένη» και ελεύθερη μορφή ενός σύγχρονου Οδυσσέα. Ένας Οδυσσέας που ταξίδευε από τόπο σε τόπο και από ιδέα σε ιδέα χωρίς να στέκεται να ησυχάσει πουθενά. 

Για τον Νίκο Καζαντζάκη μιλούν: ο Γιώργος Γραμματικάκης, η ποιήτρια και βαφτισιμιά του Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, η συγγραφέας και καθηγήτρια βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης Αγγέλα Καστρινάκη

Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: "Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;" Πολέμα!

Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.

Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν' αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα.

Να 'σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση.

Νίκησε το στερνό, τον πιο μεγάλο πειρασμό, την ελπίδα. Τούτο είναι το τρίτο χρέος.

Πειθαρχία, να η ανώτατη αρετή.

-------------------------------------

Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν'αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!

Καζαντζάκης - "Ασκητική"

ΚΕΦΑΛΑΙΑ:

«Δοξάρι είμαι στα χέρια σου, Παρατέντωσέ με Κύριε κι ας σπάσω»

«Από την ευτυχία, από την καλοπέραση κι από τη δόξα ποτέ δεν πλάθεται ο Θεός, παρά από την ντροπή, από την πείνα και τα δάκρυα. Σε κάθε κρίσιμη στιγμή, μια παράταξη άνθρωποι ριψοκιντύνευαν μπροστά θεοφόροι και πολεμούσαν, παίρνοντας απάνω τους όλη την ευθύνη της μάχης.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν οι ιερείς, οι βασιλιάδες, οι αρχόντοι, οι αστοί και δημιουργούσαν πολιτισμούς, λευτέρωναν τη θεότητα.

Σήμερα ο Θεός είναι αργάτης, αγριεμένος από τον κάματο, από την οργή κι από την πείνα. Μυρίζει καπνό, κρασί κι ίδρωτα. Βλαστημάει, πεινάει, γεννάει παιδιά, δεν μπορεί να κοιμηθεί, φωνάζει στ’ ανώγια και στα κατώγια της γης και φοβερίζει.» 

(Νίκος Καζαντζάκης, Ασκητική)

Χθες συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη. Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου του 1883, εποχή κατά την οποία το νησί αποτελούσε ακόμα μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ήταν γιος του καταγόμενου από το χωριό Βαρβάροι (σημερινή Μυρτιά), εμπόρου γεωργικών προϊόντων και κρασιού, Μιχάλη Καζαντζάκη (1856 – 1932), και της Μαρίας (-1932) και είχε δύο αδελφές. Στο Ηράκλειο έβγαλε το γυμνάσιο και το 1902 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ξεκίνησε νομικές σπουδές. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα ...

Νίκος Καζαντζάκης: Ασκητική (Video, scribd, text) - THE SAVIOURS OF GOD

WE COME from a dark abyss, we end in a dark abyss, and we call the luminous interval life. As soon as we are born the return begins, at once the setting forth and the coming back; we die in every moment. Because of this many have cried out: 

The goal of life is death! But as soon as we are born we begin the struggle to create, to compose, to turn matter into life; we are born in every moment. Because of this many have cried out: The goal of ephemeral life is immortality! In the temporary living organism these two streams collide: 

(a) the ascent toward composition, toward life, toward immortality; 

(b) the descent toward decomposition, toward matter, toward death. Both streams well up from the depths of primordial essence. Life startles us at first; it seems somewhat beyond the law, somewhat contrary to nature, somewhat like a transitory counteraction to the dark eternal fountains; but deeper down we feel that Life is itself without beginning, an indestructible force of the Universe. Otherwise, from where did that superhuman strength come which hurls us from the unborn to the born and gives us - plants, animals, men - courage for the struggle? 

But both opposing forces are holy. It is our duty, therefore, to grasp that vision which can embrace and harmonize these two enormous, timeless, and indestructible forces, and with this vision to modulate our thinking and our action.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ασκητική (Salvatores dei) είναι βιβλίο του Έλληνα συγγραφέα, Νίκου Καζαντζάκη, με στοχαστικό περιεχόμενο. Η συγγραφή του ξεκίνησε το 1922 και τελείωσε το 1923, αλλά εκδόθηκε το 1927, από το αθηναϊκό περιοδικό Αναγέννηση. Στο έργο υπήρξαν διάφορες αναθεωρήσεις έως και το 1945, οπότε και εμφανίζεται ολοκληρωμένο. Πλέον, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καζαντζάκη. Το βιβλίο αυτό θεωρείται ως ένα από τα δημοφιλέστερα του Έλληνα συγγραφέα, με πολλές μεταφράσεις και στο εξωτερικό.^[2]

Στο έργο αυτό, συναντάται η γνωστή φράση του συγγραφέα, η οποία αναγράφεται και στον τάφο του:^[3] «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούµαι τίποτα, [...], είµαι λεύτερος.»

Ασκητική Salvatores Dei by tete8606 on Scribd

Νίκος Καζαντζάκης - Ασκητική: Ολόκληρο το βιβλίο σε Video (2 Μέρη):