Καρλ Μαρξ – Φρίντριχ Ένγκελς: «…η ζωή καθορίζει τη συνείδηση»

https://www.facebook.com/cholevasgerasimos

Με αφορμή την επέτειο γέννησης του Κ. Μαρξ (5 Μαΐου 1818): Παρουσίαση του πρώτου κεφάλαιο της «Γερμανικής ιδεολογίας» όπου μαζί με τον Φ. Ένγκελς περιέγραψαν τον ιστορικό υλισμό

«Αποφασίσαμε να επεξεργαστούμε από κοινού την αντίθεση της άποψης μας, προς την ιδεολογική άποψη της γερμανικής φιλοσοφίας, και να ξεκαθαρίσουμε πραγματικά τους λογαριασμούς μας, με την προηγούμενη φιλοσοφική μας συνείδηση. Η πρόθεση μας αυτή πραγματοποιήθηκε με τη μορφή της κριτικής της μεταχεγκελιανής φιλοσοφίας. Το χειρόγραφο, δύο χονδροί τόμοι σε όγδοο σχήμα, είχε από καιρό φτάσει στη Βεστφαλία, στον τόπο της έκδοσης του, όταν μας ήρθε η είδηση ότι οι συνθήκες που άλλαξαν δεν επέτρεπαν την εκτύπωση του. Εγκαταλείψαμε το χειρόγραφο στην τρωκτική κριτική των ποντικών, τόσο πιο πρόθυμα, όσο είχαμε πετύχει τον κύριο σκοπό μας να ξεκαθαρίσουμε οι ίδιοι τα ζητήματα» [1].

Με αυτόν τον τρόπο εξηγεί ο Καρλ Μαρξ, στον πρόλογο της Κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας, τους λόγους που οδήγησαν τον ίδιο και τον Φρίντριχ Ένγκελς, χρόνια νωρίτερα, στη συγγραφή του έργου τους Γερμανική Ιδεολογία.

Με αφορμή την επέτειο γέννησης του Καρλ Μαρξ (5 Μαΐου 1818)* παρουσιάζουμε το πρώτο κεφάλαιο της “Γερμανικής ιδεολογίας”, όπου ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς περιέγραψαν τον ιστορικό υλισμό. 

Ο Φ. Ένγκελς, το 1888, κι ενώ ο Κ. Μαρξ είχε αφήσει ήδη την τελευταία του πνοή, στο έργο Ο Λουδοβίκος Φόϋερμπαχ και το τέλος στην Κλασικής Γερμανικής Φιλοσοφίας, στον πρόλογο, υπενθυμίζει το απόσπασμα του Μαρξ που παραθέσαμε παραπάνω για τη Γερμανική ιδεολογία και διευκρινίζει ότι

«το κεφάλαιο για τον Φόϋερμπαχ δεν είναι αποτελειωμένο. Το τελειωμένο μέρος αποτελείται από μια έκθεσης της υλιστικής αντίληψης μας για την ιστορία, που αποδείχνει μονάχα πόσο ατελείς ήταν ακόμα οι γνώσεις μας της οικονομικής ιστορίας»[2].

Η  Γερμανική  Ιδεολογία γράφτηκε τις χρονιές  1845 – 46, δύο χρόνια πριν το  Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος (1848), αλλά εκδόθηκε μετά το θάνατο των Κ. Μαρξ και Φρ. Ένγκελς. Στην εισαγωγή της ρωσικής έκδοσης της  Γερμανικής Ιδεολογίας απ’ το Ινστιτούτο Μαρξισμού Λενινισμού της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης αναφέρεται ότι

150 χρόνια μετά το «ΚΕΦΑΛΑΙΟ» παραμένει πάντα επίκαιρο

Σχετικό: Κάρλ Μάρξ: Το κεφάλαιο (PDF, 4 τομ.)

Σταύρος Μαυρουδέας

Εκατό πενήντα χρόνια μετά την έκδοση του πρώτου του τόμου το «ΚΕΦΑΛΑΙΟ» του Κ.Μαρξ εξακολουθεί να είναι επίκαιρο δίνοντας το πλαίσιο για την ρεαλιστική κατανόηση της λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος αλλά και τις αναλυτικές προϋποθέσεις για την κομμουνιστική πολιτική. Οι τρεις τόμοι του – μαζί με αυτούς των «ΘΕΩΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ» – συγκεφαλαιώνουν τον κορμό της Μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας, δηλαδή του πυρήνα της Μαρξιστικής θεωρίας. Καθοριστική συμβολή τόσο στην επεξεργασία της συνολικής ανάλυσης του όσο και στην αποκρυπτογράφηση των Μαρξικών σημειωματάριων και την έκδοση των δύο τελευταίων τόμων του είχε ο «στρατηγός» του Μαρξ, ο Φ.Ένγκελς. Πέραν των άρρηκτων θεωρητικών, πολιτικών αλλά και προσωπικών δεσμών μεταξύ τους, ήταν ο Ένγκελς αυτός που πρόσφερε την εκ των έσω γνώση της λειτουργίας της καπιταλιστικής οικονομίας αλλά και αυτός που επιτέλεσε το τιτάνειο έργο να φέρει σε εκδόσιμη μορφή τους δύο τελευταίους τόμους.

Το «ΚΕΦΑΛΑΙΟ» δίνει το γενικό πλαίσιο επιστημονικής ανάλυσης της καπιταλιστικής οικονομίας που είναι αναγκαία για την συγκρότηση του πολιτικού και ταξικού ρεύματος της απελευθέρωσης της εργασίας από την εκμετάλλευση. Εδραία πεποίθηση των κλασσικών του Μαρξισμού ήταν ότι αυτή η οικονομική λειτουργία αποτελεί την βάση πάνω στην οποία στηρίζεται όλη η υπερ-κατασκευή του καπιταλισμού. Αυτή η δυσφημισμένη από πολλούς – ιδιαίτερα μετα-μοντερνίζοντες νεο-μαρξιστές και διαστρεβλωτές της σκέψης του Α.Γκράμσι – διαλεκτική σχέση βάσης και εποικοδομήματος διατηρεί πάντα την ενάργεια της και την αναλυτική της υπεροχή έναντι των επίδοξων διαδόχων της.

Καθοριστικό στοιχείο της ανάλυσης του «ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ» αποτελεί η διαλεκτική μεθοδολογία του την οποία έχει παρουσιάσει υποδειγματικά ο Ρ.Ροσντόλσκυ στο «ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΜΑΡΞ». Η μεθοδολογία αυτή (που προχωρά από το αφηρημένο προς το συγκεκριμένο μέσω διαδοχικών ενδιάμεσων επιπέδων) διατηρεί πάντα την αναλυτική της υπεροχή τόσο έναντι τόσο των «ξύλινων» αφαιρέσεων της Ρικαρδιανής Κλασσικής Πολιτικής Οικονομίας όσο και του εμπειρισμού των αστικών Οικονομικών. Αυτή η αναλυτική πληρότητα και η δομημένη σύνθεση γενικής ανάλυσης ...

Το κεφάλαιο του Μάρξ σε 5 λεπτά

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

«Εξομολογήσεις» του Καρλ Μαρξ

Στις 5 Μαΐου του 1818 γεννήθηκε ο Καρλ Μαρξ. 
Το tvxs.gr, παρουσιάζει μερικά από τα πιο δημοφιλή ρητά του μεγάλου στοχαστή. Και ακόμη, τις απαντήσεις του στο λεύκωμα της κόρης του.
Οι «Εξομολογήσεις» ήταν ερωτηματολόγια, πολύ διαδεδομένα στην Βικτοριανή Αγγλία. Η συμπλήρωσή τους ήταν ένας τρόπος να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους τα μέλη της εκάστοτε οικογένειας.
Ο Μαρξ είχε απαντήσει σε πολλά τέτοια ερωτηματολόγια, παίζοντας κυρίως με τις κόρες του. Το παρακάτω είναι παρμένο από ένα λεύκωμα που άνηκε στη κόρη του Λάουρα.

Η αγαπημένη σου αρετή: Απλότητα
Η αγαπημένη σου αρετή σε ένα άντρα: Δύναμη
Η αγαπημένη σου αρετή σε μια γυναίκα: Αδυναμία
Το κύριο σου χαρακτηριστικό: Μοναδικότητα ενός σκοπού
Η αντίληψη σου για την ευτυχία: Να αγωνίζεσαι
Η αντίληψη σου για τη μιζέρια: Υποταγή
Το ελάττωμα που περισσότερο συγχωρείς: Ευπιστία
Το ελάττωμα που περισσότερο σιχαίνεσαι: Δουλοπρέπεια
Η απέχθεια σου:

Ίδρυμα Ρ. Λούξεμπουργκ: Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο!

Το Παράρτημα Ελλάδας του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ οργανώνει σεμινάρια ανάγνωσης του Κεφαλαίου του Μαρξ. Τα σεμινάρια απευθύνονται σε όλες και όλους που ενδιαφέρονται να διαβάσουν και να κατανοήσουν σε βάθος το θεμελιώδες αυτό έργο.

Η διαδικασία θα είναι ανάγνωση του κειμένου από τις συμμετέχουσες και τους συμμετέχοντες και συζήτηση. Την ομάδα διεύθυνσης του σεμιναρίου αποτελούν οι Γεράσιμος Κουζέλης, Σπύρος Λαπατσιώρας, Γιάννης Μηλιός και Θόδωρος Παρασκευόπουλος.

Για δηλώσεις συμμετοχής, στείλτε e-mail στο kotini@rosalux.de έως τις 14 Φεβρουαρίου.
Τα σεμινάρια είναι δωρεάν. Θα γίνονται κάθε Δευτέρα, 7-9 το απόγευμα, στο γραφείο του Ιδρύματος (Καλλιδρομίου 17, Εξάρχεια, 2ος όροφος) και θα αρχίσουν στις 24 Φεβρουαρίου.
Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας, καθώς δεν μπορούν να συμμετέχουν περισσότερα από 30 άτομα.

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Ο Μαρξ, το κεφάλαιο και οι μηχανές - Charlie Chaplin Modern Times 1936

Charlie Chaplin - Modern Times (1936) Full Movie - HD from john rose on Vimeo.

Γράφει ο Θανάσης Μπαντές

Οι Μοντέρνοι Καιροί είναι μια κινηματογραφική ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν που γυρίστηκε το 1936. Στην ταινία εμφανίζεται ο γνωστός αλητάκος με το χαρακτηριστικό καπέλο και μουστάκι, ο οποίος αγωνίζεται να επιβιώσει στον μοντέρνο, βιομηχανοποιημένο κόσμο. Το φιλμ έχει φόντο το μεγάλο οικονομικό και χρηματηστηριακό κραχ του 1929 και αποτελεί ένα σχόλιο στην απεγνωσμένη εύρεση εργασίας σε μια κοινωνία με τεράστια ανεργία καθώς και στην οικτρή οικονομική κατάσταση των ανθρώπων.

[Οι Μοντέρνοι Καιροί είναι μια κινηματογραφική ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν που γυρίστηκε το 1936. Στην ταινία εμφανίζεται ο γνωστός αλητάκος με το χαρακτηριστικό καπέλο και μουστάκι, ο οποίος αγωνίζεται να επιβιώσει στον μοντέρνο, βιομηχανοποιημένο κόσμο. Το φιλμ έχει φόντο το μεγάλο οικονομικό και χρηματηστηριακό κραχ του 1929 και αποτελεί ένα σχόλιο στην απεγνωσμένη εύρεση εργασίας σε μια κοινωνία με τεράστια ανεργία καθώς και στην οικτρή οικονομική κατάσταση των ανθρώπων.]

Όταν το 1735 ο Τζον Ουάιατ έφερε στο φως την πρώτη κλωστική μηχανή, δεν εγκαινίασε απλώς αυτό που ονομάζουμε βιομηχανική επανάσταση, αλλά κυριολεκτικά άλλαξε την πορεία της ανθρωπότητας, όχι τόσο με την έκρηξη της παραγωγής, όσο με την ολοκληρωτική προσαρμογή του ανθρώπου στη ...

Η ουτοπία του Μαρξισμού

Ιστορική εισαγωγή
Ο Κομμουνισμός ήταν ένα όνειρο, που από τα πολύ παλαιά χρόνια γεννήθηκε στην φαντασία ορισμένων ανήσυχων ανθρωπιστών. Αυτοί σχεδίασαν μέσα στη σκέψη τους μια ιδεώδη ανθρώπινη κοινωνία, στην οποία τα μέλη της θα απολάμβαναν μια ολοκληρωμένη ελευθερία, τόσο απέναντι στις υλικές τους ανάγκες όσο και απέναντι στους άλλους ανθρώπους. Ο Κομμουνισμός, με άλλα λόγια, ήταν μια ουτοπική κοινωνία τοποθετημένη στα βάθη του μέλλοντος, στην οποία δεν θα υπήρχε πια ούτε φτώχεια, ούτε εκμετάλλευση, ούτε οι κοινωνικές αδικίες, συγκρούσεις και πόλεμοι. Την ιδανική αυτή κοινωνία την φαντάστηκαν πρώτοι, διάφοροι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι και αργότερα αρκετοί στοχαστές της Αναγεννήσεως και νεότεροι πολιτικοί και διανοούμενοι.
Το όνειρο αυτό προσέλκυε πάντα πολύ κόσμο, γιατί ήταν ένα καταφύγιο όχι μόνον των ανθρωπιστών αλλά και των κάθε λογής αδικημένων ή αποτυχημένων, των αδύνατων ή ανίκανων, των ουτοπιστών και των ιδεαλιστών και ενός πλήθους άλλων ανθρώπων που τους συναντούμε σε όλες τις ιστορικές εποχές και σε όλες τις κοινωνίες να αναζητούν το τέλειο ή την δικαιολόγηση των προσωπικών τους ατυχημάτων ή, τέλος, την διέξοδο από τις ποικίλες ατομικές ή μαζικές νευρώσεις τους. Το όνειρο της ιδεατής τέλειας κοινωνίας είχε πάντοτε και θα έχει, φυσικά, πλούσιο έδαφος για να αναπτυχθεί και θα βρίσκει πάντα μεγάλο αριθμό οπαδών ή θυμάτων για να προσελκύσει...

Κομμουνιστικό Μανιφέστο [Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς]

Κομμουνιστικό Μανιφέστο
Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς

   

1. Πρόλογος στη γερμανική έκδοση του 1872

Σύμφωνα με την έκδοση του 1872: Γράφτηκε από τους Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς για τη γερμανική έκδοση του «Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος», Λειψία 1872 Marx-Engels Werke, τομ. 18, σελ. 95-96.

Η «Ένωση των Κομμουνιστών», μια διεθνής εργατική Ένωση, που στις τότε συνθήκες μπορούσε φυσικά να είναι μονάχα μυστική, στο Συνέδριο που έγινε στο Λονδίνο το Νοέμβρη του 1847, ανέθεσε στους υποφαινόμενους να συντάξουν ένα διεξοδικό θεωρητικό και πρακτικό πρόγραμμα του κόμματος, που προοριζόταν για δημοσίευση. Έτσι γεννήθηκε το παρακάτω «Μανιφέστο» που το χειρόγραφο του ταξίδεψε στο Λονδίνο για να τυπωθεί, λίγες βδομάδες πριν από την επανάσταση του Φλεβάρη.[1] Δημοσιεύτηκε πρώτα στα γερμανικά και τυπώθηκε τουλάχιστον σε δώδεκα διαφορετικές εκδόσεις σ' αυτή τη γλώσσα, στη Γερμανία, την Αγγλία και την Αμερική. Στα αγγλικά, για πρώτη φορά κυκλοφόρησε το 1850 στο Λονδίνο, στον Κόκκινο Δημοκράτη, μεταφρασμένο από τη δεσποινίδα Έλεν Μάκφαρλεϊν[2] και το 1871 βγήκε στην Αμερική τουλάχιστο σε τρεις διαφορετικές μεταφράσεις. Στα γαλλικά βγήκε για πρώτη φορά στο Παρίσι, λίγο πριν από την εξέγερση τον Ιούνη του 1848, και τελευταία δημοσιεύτηκε στο «Σοσιαλιστή» της Νέας Υόρκης.[3] Ετοιμάζεται τώρα μια άλλη μετάφραση. Στα πολωνικά βγήκε στο Λονδίνο λίγο μετά την πρώτη γερμανική έκδοση. Στα ρωσικά βγήκε στη Γενεύη στη δεκαετία του 1860-70.[4] Και στα δανικά μεταφράστηκε επίσης αμέσως μετά την έκδοσή του. ...

Γιατί οι ιδέες του Καρλ Μαρξ είναι πιο επίκαιρες από ποτέ στον 21ο αιώνα

 

του Bhaskar Sunkara

 Ο Μαρξισμός, ως ανάλυση έρχεται εκ νέου στην επικαιρότητα μέσα στην οικονομική κρίση. Αλλά όπως είπε και ο Μαρξ, το ζήτημα δεν είναι απλά να ερμηνεύσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε

Το κεφάλαιο ανέκαθεν προσπαθούσε να μας πουλήσει οράματα του αύριο. Στην Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης το 1939, οι επιχειρήσεις εξέθεταν τις νέες τεχνολογίες: νάιλον, κλιματιστικά, λάμπες φθορίου αλλά και το καθόλα εντυπωσιακό View-Master. Αλλά πέρα από τα προϊόντα, το κεφάλαιο προσπαθούσε να πουλήσει το ιδανικό της μικροαστικής αναψυχής και της αφθονίας, σε αυτούς που είχαν κουραστεί από την οικονομική ύφεση και την προοπτική ενός Ευρωπαϊκού πολέμου.

Με μια βόλτα στο περίπτερο “Futurama” οι επισκέπτες ταξίδευαν στη μικρογραφία μεταμορφωμένων τοπίων, που απεικόνιζαν νέους αυτοκινητόδρομους και έργα ανάπτυξης: τον κόσμο του μέλλοντος. Αυτή ήταν μια ενστικτώδης προσπάθεια ανανέωσης της πίστης στον Καπιταλισμό. ...

1 Οκτωβρίου 1867 Ο Καρλ Μαρξ εκδίδει το «Κεφάλαιο», που αποτελεί την κορωνίδα του έργου του...

 από σίβυλλα












- ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΜΟΣ 1ος
- ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΜΟΣ 2ος
- ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΜΟΣ 3ος

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Ο ΜΑΡΞ ΚΑΙ ΤΟ «ΚΕΦΑΛΑΙΟ» Του ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ

Του ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ

(Ένα σύντομο εκλαϊκευμένο κείμενο για την άκρως επίκαιρη θεωρητική-επιστημονική σκέψη του Μαρξ)

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Οι προσπάθειες της «ΙΣΚΡΑ» να προσφέρει στους αναγνώστες της, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες, κλασικά αλλά άκρως επίκαιρα θεωρητικο-πολιτικά κείμενα σε μια σχετικά εκλαϊκευμένη, όμως άκρως ουσιαστική και επιστημονική μορφή, συνεχίζεται, με εξαιρετική, θα έλεγα, επιτυχία!
Η νέα πρωτοβουλία της «ΙΣΚΡΑ» φέρει την υπογραφή του Φρίντριχ Ένγκελς, αδελφικού φίλου και συνεργάτη του μεγάλου Καρλ Μαρξ αλλά και εμπνευσμένου διανοητή και συνδιαμορφωτή της σύγχρονης σοσιαλιστικής θεωρίας.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, πιο κατάλληλος και πιο αρμόδιος από τον Φρίντριχ Ένγκελς να αποδώσει σε ένα πολύ σύντομο κείμενο, μεστά , εκλαϊκευμένα και πολύ ουσιαστικά, την αγωνιστική διαδρομή και τις θεωρητικές επιστημονικές βάσεις της σκέψης και της πρωτότυπης ιστορικής συνεισφοράς του Καρλ Μαρξ.
Αυτό κάνει ο Φρίντριχ Ένγκελς στο κείμενο που ακολουθεί, το οποίο αποτελεί ένα μικρό ...