Δοκίμια, Εξέχοντα, Επιστήμη-Τέχνες-Πολιτισμός, Ιδέες, Οικονομία, Πολιτική Αναλύσεις, Δημοσιονομική πολιτική, Εθνικό Νόμισμα, Επενδύσεις, Επιτόκιο, Ευρωζώνη, Ευρωπαϊκή Ένωση, Μετακεϋνσιανισμός, Νεοφιλελευθερισμός, Νομισματική πολιτική, Οικονομία, Πολιτική, Σ. Στάλιας, Χρέος 2 Δεκεμβρίου 2019
Θεωρητικές Ιδέες και Πολιτική Πρακτική
του Σπύρου Στάλια*
Πρόλογος
Το άρθρο αυτό χωρίζεται σε πέντε μέρη.
Στο πρώτο μέρος υπάρχει μια ενδιαφέρουσα και θλιβερή ιστορία συνάμα. Μια ιστορία που με ευθύνη της αριστεράς, της δεξιάς και των καθηγητών των πανεπιστημίων δεν έχει λεχθεί ξεκάθαρα στη χώρα μας. Πως από το 1933 που άρχισαν να εφαρμόζονται οι μετακεϋνσιανές πολιτικές και ακόμα πιο έντονα από το 1945 και μετά, ο νεοφιλελευθερισμός δεν πέθανε, αλλά από το 1980 και μετά, ξαναγύρισε θριαμβευτικά στη ζωή μας, ως το κυρίαρχο υπόδειγμα που αποτελεί και την βάση συνύπαρξης μας στην ευρωζώνη.
Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται ο νεοφιλελευθερισμός της ευρωζώνης, ως θεωρητικό οικοδόμημα, αλλά και ως στοχευμένη πολιτική και οικονομική εφαρμογή, με άλλα λόγια τι ακριβώς εξυπηρετεί. Ο νεοφιλελευθερισμός ως σχολή σκέψης έλκει την καταγωγή της από τους Marshall, Walras, Wicksell, Hayek (Mount Pelerin Society), Friedman κά.
Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται η κεϋνσιανή και η μετακεϋνσιανή ακαδημαϊκή θεωρία, που έλκει την καταγωγή της, από τους Μάρξ, Καλέτσκι, Κέυνς, Σράφα, Λέρνερ κά. και πως αυτή η σχολή σκέψης ασκεί κριτική και καταρρίπτει τις υποθέσεις του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος.
Στο τέταρτο μέρος παρουσιάζεται η μετακεϋνσιανό υπόδειγμα ως ολοκληρωμένη πολιτική και οικονομική εφαρμογή και σε τι ακριβώς στοχεύει, με άλλα λόγια πως η έκδοση του χρήματος και η διαχείριση του επιστρέφει στη δικαιοδοσία του λαού.
Τέλος στο πέμπτο μέρος, που αποτελεί και τον επίλογο αυτού του άρθρου, διατυπώνονται ορισμένες πολιτικές προτάσεις με βάση την μέχρι τώρα γνωστή επιστημονική γνώση και την γνώση από την οικονομική ιστορία.
Εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι το άρθρο αυτό, έχει γραφεί με επιστημονική εντιμότητα και καθ οιονδήποτε τρόπο δεν έχει εξάρτηση από οποιαδήποτε ιδεολογία οιουδήποτε χρώματος. Είναι ένα επιστημονικό άρθρο.
Η αιτία για να γραφεί αυτό το άρθρο είναι οι πρόσφατες εκλογές κατά τι οποίες οι Έλληνες υπερψήφισαν τα κόμματα του ευρώ, και συνεπώς ανέδειξαν τον νεοφιλελευθερισμό ως την μοναδική πολιτική λύση για να προχωρήσει η χώρα στο μέλλον, πάρα την δεκαετή ατελέσφορη λιτότητα που θα συνεχιστεί, ως προδιαγεγραμμένη φτωχοποίηση, ως το 2060.
Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι οι Έλληνες με την ψήφο τους επέδειξαν πλήρη αγνωσία, αγραμματοσύνη και ανευθυνότητα. Τι αλήθεια προσδοκούν μετά από δέκα χρόνια λιτότητας.
Καίτοι η κριτική αυτή με μια πρώτη ματιά φαίνεται εύλογη, εν τούτοις δεν μπορεί να εκληφθεί ως σοβαρή κριτική. Κανείς λαός δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει σε ποια γνώση μια οικονομική πολιτική στηρίζεται και ασκείται και ποιους εξυπηρετεί. Αυτό είναι καθήκον των πολιτικών και των πολιτικών σχηματισμών, μέσω των ΜΜΕ, να εξηγήσουν στο λαό γιατί η άσκηση μιας συγκεκριμένης οικονομικής πολιτικής είναι η δέουσα. Αλλά από ποιους οι πολιτικοί μαθαίνουν τα θέματα της οικονομίας; Μα από τους οικονομολόγους. Και οι οικονομολόγοι μαθαίνουν οικονομία στα Πανεπιστήμια. Έτσι φαίνεται.
Δεν υπάρχει κάτι που λέμε στην οικονομία που ως γνώση να μην έχει ρίζα στα Πανεπιστήμια. Ας αρχίσουμε από εδώ, από την γνώση. ....
