Και δεν είναι φυσικά μόνο η ορθογραφία, καθώς θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τη σύνταξη ή τη φωνολογική απόδοση των λέξεων, όταν δεν κάνουμε λάθη από άστοχη επιλογή λέξεων ή κατακρεουργούμε φράσεις την ακριβή σημασία των οποίων αγνοούμε συχνά. 

Ιδιαίτερα δε όταν μιλάμε για λέξεις που μοιάζουν φωνολογικά, μορφολογικά ή σημασιολογικά μεταξύ τους, τότε τα κάνουμε συνήθως μαντάρα, καθώς οι διαφοροποιήσεις μεταξύ τους είναι λεπτές και εξόχως… φιλολογικές.

Λίγοι μπορούν να διακρίνουν άλλωστε πότε χρησιμοποιούμε την «ανακάλυψη» και πότε την «εφεύρεση», καθώς τέτοιες εννοιολογικές δυάδες ανατρέπουν τις γλωσσικές μας βεβαιότητες (τεχνητός/τεχνικός, εξασθενίζω/εξασθενώ, πρότυπο/πρωτότυπο κ.λπ.).

Εδώ βέβαια δεν θα τακτοποιήσουμε τον γλωσσικό μας πλούτο σε καλοβαλμένες και εύπεπτες κατηγορίες, θα ξεδιαλύνουμε απλώς κοινά λάθη που κάνουμε σε λέξεις ή λόγιες φράσεις που νομίζουμε ότι ξέρουμε καλά. Και, όπως θα δούμε, αγνοούμε ολότελα!

Οδηγός μας θα είναι το εξαιρετικό πόνημα «Το λέμε σωστά; Το γράφουμε σωστά;» των Ίνας Αναγνωστοπούλου και Λίας Μπουσούνη-Γκέσουρα, φιλολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Ας καταβυθιστούμε λοιπόν στην κοινή νεοελληνική σε ένα ταξίδι γνώσης και… μνήμης: