Οι αξίες μας, μας οδηγούν!

Θησείο, 3 Σεπτεμβρίου 2008

Ομιλία για 34η επέτειο ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ

ΠΑΣΟΚ —

Ομιλία Γιώργου Α. Παπανδρέου, Προέδρου του ΠΑΣΟΚ για την 34η επέτειο από την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος

* Η ομιλία παρέχεται και ως αρχείο ήχου και με τη μορφή βίντεο. Κατεβείτε στο τέλος της Σελίδας και ακούστε/δείτε την.

"Φίλες και φίλοι,
Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Ένα μεγάλο ευχαριστώ γι' αυτή την πραγματικά μεγαλειώδη σημερινή σας παρουσία. Και ένα ευχαριστώ στη Νεολαία του Κινήματός μας, που οργάνωσε αυτή την ωραία εκδήλωση σ' αυτό τον όμορφο χώρο, δίνοντας μια νέα αισθητική στην πόλη, μέσα και κοντά στη ζωή.

Σήμερα, μαζί περνάμε μπροστά. Τίποτα δεν μας γυρίζει πίσω. Ανοίγουμε μαζί νέους δρόμους, δρόμους για τον άνθρωπο, δρόμους για το Κίνημά μας, την κοινωνία μας, για την Ελλάδα.

Είμαστε εδώ, και ανανεώνουμε μια υπόσχεση, την υπόσχεση για αγώνα.

Είμαστε εδώ, για να τιμήσουμε μια ιστορία. Την δική μας ιστορία. Είμαστε εδώ απόψε, μαζί, γιατί μας ενώνει η ιστορία μας. Μας ενώνει η παράδοσή μας.

Και είμαστε εδώ, διότι ξέρουμε ότι η δημοκρατία δεν χαρίζεται με μαγικές συνταγές. Έρχεται ως αποτέλεσμα της πίστης μας ότι κανείς άλλος δεν πρόκειται να κάνει την δική μας ζωή καλύτερη, αν εμείς οι ίδιοι δεν την πάρουμε στα χέρια μας, αν δεν δουλέψουμε όλοι για τον κοινό σκοπό, σκληρά, δυναμικά.

Είμαστε εδώ, γιατί είμαστε άνθρωποι που δεν εφησυχάζουμε. Αγωνιζόμαστε γι' αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, τα προβλήματα στη γειτονιά μας, στην πατρίδα μας, στον πλανήτη μας. Είμαστε άνθρωποι που γνωρίζουν το πού πρέπει να τελειώνει το Εγώ και το πού αρχίζει το

Εμείς. Είμαστε άνθρωποι της δράσης. Ξέρουμε να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Ξέρουμε να αναλαμβάνουμε και τις ευθύνες μας.

Είμαστε άνθρωποι που γνωρίζουν ότι, καλύτερη ζωή, σημαίνει καλύτερη ζωή για κάθε άνθρωπο. Είμαστε άνθρωποι που αναγνωρίζουν ότι η καλύτερη ζωή κατακτιέται, δεν χαρίζεται από κανέναν.

Είμαστε εδώ. Μας φέρνει σήμερα κοντά η πίστη στις δικές μας δυνάμεις. Η πίστη στον άνθρωπό, στους ανθρώπους μας, στην κοινωνία μας. Η πίστη σε αυτά που θέλουμε και ξέρουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε.

Φίλες και φίλοι,

Οδηγός μας είναι οι αξίες μας. Αυτές καθορίζουν τους στόχους μας, τα θέλω και το κίνητρο των πράξεών μας. Αυτές ορίζουν το ήθος της πολιτικής μας και τα μέσα της δράσης μας. Είναι η βάση της ενότητάς μας. Ερμηνεύουν την ιστορία μας. Φωτίζουν τη διαδρομή μας.

Και μέσα από το πρίσμα των αξιών μας, κρινόμαστε. Και με τη δύναμη των αξιών μας, πετυχαίνουμε. Η πρώτη απ' αυτές είναι και θα είναι πάντα η αξία της δημοκρατίας. Και δημοκρατία, συντρόφισσες και σύντροφοι, δεν σημαίνει δίνουμε ραντεβού κάθε δύο ή τέσσερα χρόνια μπροστά στις κάλπες.

Δημοκρατία δεν σημαίνει υποσχέσεις, μικροεξυπηρετήσεις και ρουσφέτια. Δημοκρατία δεν σημαίνει αψιμαχίες στα τηλεπαράθυρα. Δημοκρατία δεν σημαίνει ο καθένας για την πάρτη του.
Δημοκρατία υπάρχει μόνον εκεί όπου ξεπερνάμε ως πολίτες τον μικρόκοσμο των προσωπικών μας συμφερόντων και φιλοδοξιών. Εκεί όπου γινόμαστε ένα στην πορεία για την επίτευξη των κοινών μας στόχων.

Δημοκρατία σημαίνει διαδικασίες, όπου όλοι έχουν λόγο, όλοι έχουν πρόσβαση, ευκαιρία και υποχρέωση συμμετοχής, δυνατότητα συνδιαμόρφωσης μιας νέας πραγματικότητας.

Δημοκρατία σημαίνει διαφάνεια, διαβούλευση, αξιολόγηση, έλεγχο της εξουσίας. Είναι η δημοκρατική λειτουργία των θεσμών, από τον τοπικό σύλλογο, στην Αυτοδιοίκηση, στην Δικαιοσύνη, μέχρι και το Κοινοβούλιο.

Και το δικαίωμα στην δημοκρατία, το κατακτήσαμε με αγώνες ανένδοτους, αντιδικτατορικούς, απελευθερωτικούς. Ενάντια στη βία και στη νοθεία. Ενάντια στη λογική της αυθαιρεσίας της εξουσίας.

Και πιστέψαμε. Πιστέψαμε, φίλες και φίλοι, μετά το 1974, ότι τα φαινόμενα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Ότι, παρά τις διαφορές μας, υπήρχε ευρύτατη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας για τις βασικές αρχές της δημοκρατίας.

Γι' αυτό μας συγκλόνισε η εικόνα νοθείας στον ιερό χώρο της Βουλής των Ελλήνων ! Γι' αυτό και μας συγκλόνισε η αλαζονεία της σημερινής εξουσίας, που βίασε τους δημοκρατικούς θεσμούς μπροστά στα μάτια μας! Και μας συγκλονίζει η αντίληψη της αυθαιρεσίας, που παντού εξαπλώνεται με το κακό παράδειγμα, το παράδειγμα αυτής της διακυβέρνησης.

Για μας, η δημοκρατία είναι στάση ζωής. Το ήθος και το ύφος των σχέσεών μας. Ο σεβασμός στον πολίτη και η αξιοπρέπειά του.

Γι' αυτό καταγγείλαμε και γι' αυτό θα καταγγέλλουμε κάθε πράξη αυθαιρεσίας και υπονόμευσης της δημοκρατίας.

Η σημερινή εξουσία μάς θύμισε και πάλι ότι η αξία που λέγεται δημοκρατία δεν χαρίζεται. Κατακτιέται με συνεχείς αγώνες, με καθημερινούς αγώνες. Αγώνες παντού. Από τη γειτονιά μέχρι και το Κοινοβούλιο.

Και στο δικό μας Κίνημα, η δεύτερη από τις κοινές μας αξίες είναι η πίστη μας. Σε μια Ελλάδα ανεξάρτητη. Σε μια Ελλάδα της αυτοπεποίθησης. Αυτό σήμαινε πάντα το «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες». Σήμαινε και σημαίνει το δικαίωμα, ο Ελληνικός λαός να επιλέγει ο ίδιος τη μοίρα του, όχι το δικαίωμα να επιλέγει πάτρωνα.

Με το ΠΑΣΟΚ, ο Ελληνικός λαός απέκτησε το δικαίωμα να χαράσσει ο ίδιος την πορεία του σ' αυτό το διεθνές στερέωμα.

Μια Ελλάδα που ξέρει να διεκδικεί, και όχι απλά να συναινεί.

Που στηρίζει τα συμφέροντά της, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, αντί ν' αναζητά στηρίγματα σε πρόσκαιρους προστάτες.

Μια Ελλάδα με φωνή ισχυρή, με πρωτοβουλία, με αυτοπεποίθηση. Δύναμη ηθικής, δύναμη δικαίου στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη, στον κόσμο όλο.

Αυτή είναι η Ελλάδα που όλοι υπολογίζουν. Αυτή είναι η Ελλάδα που όλοι σέβονται. Η Ελλάδα που κατόρθωσε να πετύχει την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν όλοι οι μεγάλοι ήταν εναντίον μας.

Και δεν είναι τυχαία η αναφορά στην Κύπρο. Δεν ξεχνούμε ποτέ ότι η οργή μας, η οργή μας για την κυπριακή τραγωδία ήταν αυτή που γέννησε το Κίνημά μας στις 3 Σεπτέμβρη του 1974.
Το Κυπριακό παραμένει μια ανοιχτή πληγή. Ωμή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Κατοχή σε βάρος κυρίαρχου κράτους. Και σήμερα, όπως και τότε, δεν ξεχνάμε, δεν εφησυχάζουμε. Και σήμερα, εδώ στο Θησείο, σας μεταφέρω το προσωπικό μήνυμα, το αγωνιστικό μήνυμα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Μίλησα χθες με τον Δημήτρη Χριστόφια και μου ζήτησε να μεταφέρω τους αγωνιστικούς του χαιρετισμούς, το «ευχαριστώ» και την ευγνωμοσύνη του για τους αγώνες που το Κίνημά μας έκανε, κάνει και πάντα θα κάνει για την δίκαιη λύση του κυπριακού προβλήματος. Για όσα έχουμε προσφέρει στην υπόθεση της Κύπρου. Και σήμερα, 3η του Σεπτέμβρη, που ξεκινά επισήμως ο νέος γύρος συνομιλιών, του ευχόμαστε καλή επιτυχία.

Καλούμε την Τουρκία να αφήσει Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, μόνοι τους να λύσουν τα ζητήματά τους. Μπορούν, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις. Μπορούν, μέσα στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ και με πλήρη σεβασμό του ευρωπαϊκού τους κεκτημένου.

Αγαπητέ Δημήτρη, αγαπητέ Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, όλοι μας εδώ, στο Θησείο, όλοι μας στην Ελλάδα, σου στέλνουμε ευχές συμπαράστασης και επιτυχίας.

Φίλες και φίλοι,

Και η τρίτη από τις κοινές μας αξίες είναι η κοινωνική απελευθέρωση. Απελευθέρωση από την ανασφάλεια που δημιουργεί η κοινωνική αδικία. Απελευθέρωση του ανθρώπου από τον φόβο. Τον φόβο της αδυναμίας κάλυψης βασικών του αναγκών.

Ο φόβος του ανθρώπου για το αν θα βγάλει το μήνα, αν τα παιδιά του θα έχουν καλή εκπαίδευση, αν θα βρει δουλειά, αν οι κόποι μιας ζωής θα ανταμειφθούν με μια αξιοπρεπή σύνταξη. Αν στη δύσκολη στιγμή για την υγεία του, θα είναι μόνος, χωρίς στήριξη, χωρίς βοήθεια.

Αυτή η ανασφάλεια κρατάει τους πολίτες αιχμάλωτους. Αιχμάλωτους στην καθημερινότητα. Και δεν μας επιτρέπει ούτε να δούμε, αλλά ούτε και να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Η κοινωνική απελευθέρωση, λοιπόν, ταυτίζεται για μας με την ασφάλεια, τη σιγουριά που θέλουμε να νιώθει ο κάθε πολίτης, ο κάθε ένας από μας, σε μια κοινωνία ανθρώπινη, που μας προστατεύει, που μας στηρίζει.

Είναι, φίλες και φίλοι, οι αξίες αυτές καθοριστικές σήμερα; Παραμένουν επίκαιρες;

Για μένα, η απάντηση είναι απλή.

Ένα μεγάλο και εμφατικό «ΝΑΙ». Μόνο με οδηγό τις αξίες αυτές, μπορούμε να αντισταθούμε στον κυνισμό, στην απαξίωση, στη μικροκομματική μέγγενη του σήμερα.

Με τη δύναμη των αξιών μας, μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στην κατάρρευση ηθικής, θεσμών και αρχών που βιώνουμε σήμερα στην κοινωνία μας. Μέσα από το πρίσμα των αρχών μας, μπορούμε να δούμε πιο μακριά, έξω από το χάος και την αναρχία που βιώνουμε.

Να φανταστούμε μιαν άλλη πραγματικότητα, όπου ο νόμος εφαρμόζεται και ο πολίτης μπορεί να βρει το δίκιο του, όπου η ατιμωρησία δεν πρυτανεύει κι αυτοί που πρέπει, επιτέλους, λογοδοτούν.

Δεν μπορεί, φίλες και φίλοι, να είναι το μέσον το μεγαλύτερο προσόν για να βρεις εργασία, για να βρεις κρεβάτι στο νοσοκομείο, για να εξυπηρετηθείς γρήγορα από οποιαδήποτε υπηρεσία, ή για να έχεις την αυτονόητη βοήθεια από την Πολιτεία για να προχωρήσεις.

Οι αξίες μας. Οι αξίες μας, μας οδηγούν. Και ξέρουμε ότι υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα, μια Πολιτεία που προστατεύει τα δικαιώματα όλων, όχι μια πολιτική που χαρίζει προνόμια στους λίγους.

Και φίλες και φίλοι, το ξέρετε, το ξέρουμε και, είμαστε εδώ, άνθρωποι, πολίτες, μαζί, διότι βιώνουμε μια πραγματικότητα σήμερα οδυνηρή, ασφυκτική. Οδηγεί τη συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού λαού στην απαισιοδοξία, στην απόγνωση. Βιώνουμε την ακρίβεια που συνθλίβει όλους. Το εισόδημα τόσων συμπολιτών μας γίνεται ολοένα και μικρότερο. Η αγοραστική τους δύναμη γίνεται όλο και πιο ισχνή.

Νέοι, 25 - 30 ετών, αναγκάζονται να μένουν ακόμα με τους γονείς τους. Είτε δεν βρίσκουν εργασία, είτε οι αμοιβές τους είναι πολύ χαμηλές, δεν μπορούν μόνοι τους να αντεπεξέλθουν. Είναι ντροπή, άνθρωποι με οικογένειες να εξοντώνονται καθημερινά, δουλεύοντας σε δύο, σε τρεις δουλειές, κι αν πάλι τα φέρουν βόλτα!

Είναι ντροπή, σήμερα οι ηλικιωμένοι, μετά από μια ζωή προσφοράς και θυσιών, να μην μπορούν να πληρώσουν τα φάρμακά τους!

Και όμως, και όμως, η κυβέρνηση για άλλη μια φορά έβαλε το κεφάλι της βαθιά στην άμμο και το χέρι της βαθιά στην τσέπη του Έλληνα πολίτη. Αντί να στηρίξει το εισόδημα και την οικονομική δραστηριότητα, ανακοινώνει, επιβάλλει νέους φόρους, αφαιρεί, αντί να προσθέσει.

Για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά, η κυβέρνηση φορολογεί εισοδήματα που βρίσκονται ακόμα και κάτω από τα όρια της φτώχιας. Βάζει χέρι στη γενιά των 700 ευρώ. Ακούστε! Στους χιλιάδες νέους και νέες που εργάζονται με μπλοκάκι και προσπαθούν με μόχθο να τα βγάλουν πέρα. Απ´ αυτούς βρήκε η κυβέρνηση να τα πάρει, με σκληρή φοροεπιδρομή, για να καλύψει ελλείμματα και σπατάλες, που η ίδια προκάλεσε με την πολιτική της;

Πήρα εχθές ένα mail από έναν γεωπόνο από την επαρχία. Μου είπε ότι σε λίγο, ίσως να μην μπορεί να στέλνει πια τις δικές του απόψεις σε μένα. Δεν θα μπορεί -λέει- σε λίγο να πληρώσει καν τη σύνδεση για το διαδίκτυο.

Η κυβέρνηση ισοσκελίζει αριθμούς, αλλά βυθίζει την οικονομία και το εισόδημα του πολίτη. Απέτυχε! Απέτυχε πλήρως! Απέτυχε και, όμως, προκαλεί. Και την πληρώνει ο Ελληνικός λαός.

Αντί να συλλάβει τη φοροδιαφυγή, να επιβραβεύσει τους καλοπληρωτές, τιμωρεί αδιάκριτα όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες. Κάνει λάθος, όταν μας θεωρεί όλους φοροφυγάδες και επιβάλλει κεφαλικό φόρο. Και ξέρω ότι είναι εδώ νέοι επαγγελματίες, νέοι δικηγόροι, που και αυτοί έχουν ξεσηκωθεί, είναι κοντά μας στον αγώνα. Διότι είναι μια πολιτική τυφλή, τριτοκοσμική, αυταρχική, κοινωνικά άδικη.

Από την άλλη, τι κάνουν; Σε ισχυρούς παράγοντες δίνουν. Καταργούν τον υγιή ανταγωνισμό, με όπλο την καρτελοποίηση της αγοράς. Το μαύρο πολιτικό χρήμα, ο παράνομος πλουτισμός, δίνουν και παίρνουν, με αποτέλεσμα να αναρωτιέται κανείς:

Ποιος κυβερνά τη χώρα;

Ποιος αποφασίζει για την οικονομική πολιτική;

Οι εκπρόσωποι του Ελληνικού λαού, ή μια μικρή ολιγαρχία της συντήρησης, που συντηρεί και αυξάνει τα προνόμιά της;

Βιώνουμε σήμερα, φίλες και φίλοι, τον εργασιακό μεσαίωνα, την έλλειψη εργασιακών δικαιωμάτων, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα. Βιώνουμε την έλλειψη πραγματικής φροντίδας σε θέματα υγείας, σε θέματα ζωής, όταν συμπολίτες μας, εν έτη 2008, ξεψυχούν αβοήθητοι, γιατί αδυνατεί το σύστημά μας να τους παρέχει άμεση κάλυψη εκτάκτων αναγκών υγείας. Και μένουν Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ερμητικά κλειστές από την έλλειψη προσωπικού.

Βιώνουμε την έλλειψη πραγματικής δημοκρατικής παιδείας. Οι γονείς γονατίζουν από τα έξοδα των φροντιστηρίων. Τα πτυχία αναξιόπιστα. Το σύστημα ζητά από το μαθητή να αποφασίσει στα 15 του για το μέλλον της ζωής του. Δεν συμβαδίζει το σύστημα με την ανάγκη απόκτησης κριτικής σκέψης, αναλυτικής σκέψης, δημιουργικής σκέψης, αξιοποίησης των ταλέντων, των δεξιοτήτων. Βάζει το νέο σε καταναγκαστικά έργα αποστήθισης και αποβλάκωσης.

Βιώνουμε την έλλειψη ανάπτυξης, βασισμένης στη γνώση και την ποιότητα, που έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και υπηρεσιών μας. Αποτέλεσμα, η διαρροή ακόμη και του ανθρώπινου δυναμικού μας, των παιδιών μας, στο εξωτερικό.

Γνωρίζω σήμερα πολλούς νέους επιστήμονες που αναγκάζονται να γίνουν νεομετανάστες, για να μπορούν να σταδιοδρομήσουν επαγγελματικά. Γυρίσαμε στην δεκαετία του '60.

Βιώνουμε, ζούμε, μια αποπνικτική καθημερινότητα. Η γραφειοκρατία, οι ρύποι στην ατμόσφαιρα, η βρομιά και η εγκατάλειψη στην Δυτική Αττική, αλλά και σε πολλές συνοικίες της Αθήνας, όπως στην πλατεία Βικτωρίας, Αττικής, Κουμουνδούρου.

Η έλλειψη χώρων πρασίνου, το μποτιλιάρισμα σε καθημερινό επίπεδο, τα σκουπίδια, οι κακοί δρόμοι και τα πεζοδρόμια, μας κάνουν να νιώθουμε πολίτες β' κατηγορίας, αποκλεισμένοι, αιχμάλωτοι οι ίδιοι στην ίδια μας τη χώρα.

Ο πολίτης νιώθει απροστάτευτος. Ζει σε ένα κράτος που είναι απέναντί του. Ζούμε πλέον σε μια Ελλάδα δίχως όραμα, δίχως προοπτική, δίχως στόχους.

Και είναι, φίλες και φίλοι, πλέον η ώρα, ήρθε πλέον η ώρα, η ώρα να πούμε:

Φτάνει πια!

Η ώρα να πούμε:

Ως εδώ και μη παρέκει!

Η ώρα να ξεσηκωθούμε.

Να ξεσηκωθούμε σε κάθε γωνιά της ελληνικής γης, να ανατρέψουμε αυτή την κατάσταση.

Είμαστε εδώ, διότι ξέρουμε ότι απέναντι στον πολίτη, απέναντι σε εσάς, σε εμάς φίλες και φίλοι, απέναντί μας, ορθώνεται η συντήρηση. Τι είναι η συντήρηση; Πρώτα απ' όλα, είναι μια αντίληψη. Μια αντίληψη ότι τα πράγματα δεν μπορούν να αλλάξουν και, άρα, ας συμβιβαστούμε. Άρα, ας παραιτηθούμε, ας φυγομαχήσουμε μπροστά στα προβλήματα.

Διότι θέλει η συντήρηση το νέο να λέει δεν «βαριέσαι, τίποτα δεν αλλάζει, ας βρω κι εγώ κάποιον πάτρωνα, το κονέ, κάποιον προστάτη».

Δεύτερον, η συντήρηση είναι μια νέα ολιγαρχία και ορθώνεται απέναντί μας, για να προασπίσει τα δικά της συμφέροντα. Θυσιάζει το δημόσιο συμφέρον, μπροστά στα πελατειακά συμφέροντα. Χειραγωγεί κάθε θεσμό διαφάνειας και δικαιοσύνης. Και βέβαια, είναι εκείνοι που μας θέλουν εξαρτημένους, και όχι ελεύθερους.

Και βέβαια, είναι εκείνοι που εκμεταλλεύονται τους κόπους μας, για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων. Είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν τον πολίτη ως πελάτη, γιατί μας θέλουν διαιρεμένους, να ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλον, χαμένοι στο χάος της καθημερινότητάς μας, ενώ αυτοί επιβάλλουν χωρίς αντιδράσεις τα δικά τους σχέδια, για τα δικά τους συμφέροντα, για τους δικούς τους στόχους.

Και βέβαια, είναι εκείνοι που πάντα πιστεύουν ότι αυτοί ξέρουν καλύτερα από εμάς και αποφασίζουν για εμάς, χωρίς εμάς.

Δεν εμπιστεύονται τον πολίτη, τον φοβούνται τον πολίτη. Φοβούνται ακόμη περισσότερο τον ενεργό, συμμέτοχο, συνειδητοποιημένο πολίτη.

Αυτή είναι η λογική της εξουσίας, που μας θέλει παγιδευμένους σε μια νοοτροπία στείρα, που μας κατατάσσει σε μια μοίρα κατώτερη σε ένα μέλλον χωρίς στόχο και προοπτική. Σε αυτό το κατεστημένο και σε αυτή την ολιγαρχία, εμείς απόψε, εδώ, λέμε όχι. Δεν πάει άλλο!

Και η κυβερνώσα παράταξη είναι γέννημα θρέμμα αυτής της συντήρησης. Του δόγματος του ατομικισμού, των ολιγοπωλίων, της παντοδυναμίας, της ανεξέλεγκτης και όχι ελεύθερης, όπως ευαγγελίζεται, αγοράς. Του πελατειακού και αυταρχικού συγκεντρωτισμού.

Η διαφορά μας είναι μεγάλη.

Ο δικός τους Θεός είναι η εξουσία.

Ο δικός μας είναι η αξία, είναι ο άνθρωπος.

Η αξία που λέγεται άνθρωπος.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, οι αξίες μας είναι επίκαιρες, είναι απαραίτητες, μας δίνουν δύναμη, φως, κουράγιο, να αποτινάξουμε την απόγνωση, να σπάσουμε το φαύλο κύκλο της απόγνωσης και του κυνισμού, που δημιουργεί την αδυναμία να πάρεις τη ζωή σου στα χέρια σου, να φροντίσεις την οικογένειά σου, να προβλέψεις και να προγραμματίσεις το αύριο.

Ποτέ δεν είπαμε ότι ο δρόμος που επιλέγουμε είναι ο εύκολος δρόμος. Θέλει δουλειά, θέλει σχέδιο, σύστημα, επιμονή, θάρρος, αλλά ξέρουμε ότι ο αγώνας μας αυτός αξίζει. Και ξέρουμε και κάτι ακόμη. Ξέρουμε ότι μπορούμε. Ξέρουμε και θέλουμε. Από την δική μας ιστορία, ξέρουμε ότι μπορούμε.

Σε μια Ελλάδα, που μόλις είχε απαλλαγεί από μια καταστροφική στρατιωτική χούντα, το Κίνημά μας αποτέλεσε όχημα ελπίδας και αλλαγής.

Μαζί οραματιστήκαμε θεσμούς λαϊκής συμμετοχής. Αποκέντρωση, Αυτοδιοίκηση, ακηδεμόνευτο συνδικαλιστικό κίνημα. Μαζί αναζητήσαμε και πετύχαμε Εθνικό Σύστημα Υγείας, το δικαίωμα πρόσβασης στον πολιτισμό.

Μαζί φέραμε τομές. Καταργήσαμε το αστυνομικό κράτος. Συμφιλιώσαμε τους Έλληνες, αναγνωρίσαμε την Εθνική Αντίσταση. Μαζί εισάγαμε θεσμούς αξιοκρατίας, όπως τον ΑΣΕΠ. Μπήκαμε στην ΟΝΕ. Φέραμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ελλάδα. Βάλαμε τις βάσεις για καλύτερες σχέσεις με την γείτονα Τουρκία.

Πιστέψαμε στην αλλαγή. Παλέψαμε όλοι για την αλλαγή. Και πετύχαμε πολλά.

Αλλά η ορμή της αλλαγής, ανακόπηκε. Ανακόπηκε αυτή η ορμή της αλλαγής, είτε γιατί επικράτησε ο εφησυχασμός, είτε γιατί νομίσαμε ότι η αλλαγή, η πρόοδος, η δημοκρατία δεν απαιτούν καθημερινή προσπάθεια, είτε - ακόμα χειρότερα - διότι κάποιοι υιοθετήσαμε τις συνήθειες του κατεστημένου που πολεμούσαμε.

Σήμερα ξέρουμε. Η αλλαγή, για να είναι ουσιαστική, όχι κατ' επίφαση, πρέπει ν' αλλάζει τις σχέσεις εξουσίας. Όχι απλώς εναλλαγή προσώπων. Μαζί μας, για πρώτη φορά, ο Ελληνικός λαός ήρθε στην εξουσία, έγινε κυρίαρχος. Αλλάξαμε την μέχρι τότε δομή της εξουσίας. Κλονίσαμε την αλαζονεία, τον αυταρχισμό, την επιβολή μιας πραγματικότητας που σταματούσε την δημιουργία.

Όμως, αυτή μας η προσπάθεια δεν ολοκληρώθηκε. Δεν αλλάξαμε οριστικά αυτές τις νοοτροπίες, αυτές τις δομές. Δεν εδραιώσαμε θεσμούς, οι οποίοι θα διασφάλιζαν τον αποκλεισμό, τη μη επιστροφή τέτοιων πρακτικών και αντιλήψεων. Γι' αυτό και σήμερα, εδώ, μαζί σας, χρειάζεται ν' ανανεώσουμε την υπόσχεσή μας για μια νέα ανατροπή.

Υπόσχεσή μας: Η Αλλαγή να είναι πραγματική Αλλαγή! Και δεν αφορά μόνο στον τρόπο της άσκησης εξουσίας. Πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της νοοτροπίας, του πολιτικού μας πολιτισμού. Η Αλλαγή θα πρέπει και θα αφορά σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας.

«Για μια Ελλάδα, όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται απ' τον ίδιο τον λαό, χωρίς ξένες εξαρτήσεις, επιρροές και επεμβάσεις. Για μια κοινωνία δίκαιη, όπου θα σταματήσει η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο και η αποξένωσή του από το προϊόν του μόχθου του.

Για τον άνθρωπο που ολοκληρώνεται, που ολοκληρώνεται πνευματικά και πολιτιστικά, αναπτύσσει δημιουργικά όλες τις πρωτοβουλίες του, σε μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία, δίχως άγχος, δίχως καταπίεση». Αυτά τα λόγια είναι απ' το Συμβόλαιο του 1981, το Συμβόλαιο με τον λαό!

Αυτό το Συμβόλαιο μας ενώνει και σήμερα. Ο κοινός μας στόχος, το όραμα που θα υλοποιήσουμε, χωρίς έκπτωση στις αρχές μας. Αυτή είναι η κοινή μας πορεία. Η κοινή μας ιστορία. Αυτό σηματοδοτεί ο ήλιος μας, τα σύμβολά μας.

Είμαστε εδώ απόψε, για να πούμε:

Ναι, μπορούμε!

Πάμε μπροστά!

Όλοι μαζί, ενωμένοι, με οδηγό τις αξίες μας.

Και πάλι μπορούμε!

Και δίνουμε υπόσχεση, θέτουμε τρεις βασικούς στρατηγικούς στόχους:

Πρώτος στόχος: Ο απελευθερωμένος πολίτης, ο απελευθερωμένος πολίτης, σε μια Πολιτεία απεξαρτημένη από τα διάφορα φέουδα στο κράτος, την ιδιοποίηση του δημόσιου πλούτου, την αντίληψη της παρασιτικής και κρατικοδίαιτης ανάπτυξης, της κομματικής αιχμαλωσίας των θεσμών.

Δεύτερος στρατηγικός στόχος: Ο κυρίαρχος πολίτης, μέσα από την αποκατάσταση και την εμβάθυνση της δημοκρατίας. Πολίτης που συμμετέχει πραγματικά στη λήψη των αποφάσεων. Για το πού επενδύονται τα χρήματά του, στην υγεία, στην παιδεία, στην περιφερειακή ανάπτυξη, στην πρόνοια. Με δυνατότητα ν' αξιολογεί και να τηρεί, να ελέγχει την τήρηση των αρχών: Της διαφάνειας, της αξιοκρατίας, της χρηστής διαχείρισης των χρημάτων του.

Τρίτος στρατηγικός μας στόχος: Ο δημιουργικός πολίτης, η δημιουργική Ελλάδα, είναι η καινοτόμα Ελλάδα, είναι η ανταγωνιστική Ελλάδα, είναι η ισχυρή οικονομικά Ελλάδα. Και απαιτεί και σίγουρο, και δημιουργικό πολίτη. Που υποστηρίζεται από την Πολιτεία για την ανάπτυξη, την εργασία, την καινοτομία, την επένδυση, την επιχειρηματικότητα, την πρωτοβουλία, την ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών του.

Η δημιουργική Ελλάδα είναι η Ελλάδα που επενδύει στα νιάτα, στην παιδεία, στον πολιτισμό. Είναι η Ελλάδα που επενδύει στην παράδοση, που επενδύει στην ταυτότητά μας, που προστατεύει, αξιοποιεί το φυσικό μας περιβάλλον. Που αξιοποιεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της χώρας μας. Που πρωτοπορεί στην «πράσινη ανάπτυξη» σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτός ο δημιουργικός πολίτης, είναι ο Έλληνας, είναι ο πολίτης με ελληνική ταυτότητα, που είναι όμως και πολίτης του κόσμου.

Τίποτα όμως, φίλες και φίλοι, δεν θα γίνει πραγματικότητα, αν το κράτος, η Πολιτεία δεν δώσει πρώτη το καλό παράδειγμα. Γι' αυτό, θέλουμε ένα κράτος και, δίνουμε υπόσχεση, που διασφαλίζει το δικαίωμα του κάθε πολίτη σε μια ανθρώπινη κοινωνία.

Ένα κράτος, που μας στηρίζει. Που δεν μας αφήνει μόνους και απροστάτευτους σε στιγμές αδυναμίας. Που δεν θα μας αφήνει να πεθάνουμε στο δρόμο, περιμένοντας το ασθενοφόρο. Που δεν θα μας αφήνει έρμαιο της γραφειοκρατίας. Που δεν θα μας εγκαταλείπει, όταν μένουμε μόνοι, χωρίς γονείς, χωρίς σύντροφο, χωρίς οικογένεια, χωρίς δουλειά.

Ένα κράτος, που ανταποκρίνεται άμεσα. Ένα κράτος, που ανταποκρίνεται άμεσα στο κάλεσμα της μητέρας για βοήθεια στο μεγάλωμα του παιδιού της. Στο κάλεσμα κάθε νέου για στήριξη στην ανάπτυξή του. Στο κάλεσμα κάθε ηλικιωμένου για ασφάλεια στις στιγμές αδυναμίας του. Στο κάλεσμα κάθε πολίτη για σεβασμό των δικαιωμάτων του.

Ένα κράτος δικαίου, που λειτουργεί μέσα από κανόνες ηθικής, κανόνες ισονομίας και ισοπολιτείας. Ένα κράτος, που δεν εκμεταλλεύεται τον κόπο μας. Όχι ένα κράτος που τρώει από το υστέρημά μας, αλλά που το σέβεται.

Ένα κράτος, που ξέρει να διεκδικεί παντού και να διαφυλάττει τα δικαιώματά μας, τα δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών, αλλά και τα δικαιώματα όσων μένουν σ' αυτή τη χώρα, των μεταναστών, των προσφύγων. Έχουν κι αυτοί δικαιώματα.

Ένα κράτος, που μας απελευθερώνει από την κοινωνική αδικία, που συνεργάζεται με τον πολίτη και δεν σκύβει το κεφάλι στα μεγάλα συμφέροντα και τα καρτέλ, που δεν μας εγκλωβίζει στη γκρίνια και τη μιζέρια.

Ένα κράτος, που μας μαθαίνει ότι μπορούμε να ελπίζουμε και να πετύχουμε τους στόχους μας. Ένα κράτος, που μας θέλει δυνατούς, και όχι εχθρούς. Που μας διασφαλίζει το δικαίωμα επιλογής, που μας επιτρέπει να παράγουμε, να δημιουργούμε.

Με δυο λόγια, φίλες και φίλοι, χρειαζόμαστε ένα κράτος με ανθρώπινο πρόσωπο. Είναι αυτή η υπόσχεσή μας.

Ελληνίδες και Έλληνες, έρχονται στιγμές που οι δρόμοι του καθενός μας, πολλές φορές μοναχικοί δρόμοι, συναντιούνται. Συναντιούνται σε ένα σταυροδρόμι της ιστορίας. Τότε, καλούμαστε να αποφασίσουμε. Καλούμαστε να πούμε το μεγάλο ΝΑΙ, ή το μεγάλο ΟΧΙ.

Σήμερα, όπως και τότε, όπως και το 1974, λέμε το μεγάλο ΝΑΙ. Είναι επιλογή συλλογικής και προσωπικής ευθύνης. Επιλογή ιστορικής ευθύνης, να πραγματώσουμε ένα κοινό όραμα, έναν κοινό στόχο. Μια τέτοια στιγμή σημάδεψε την ιστορία του λαϊκού Κινήματος στις 3 του Σεπτέμβρη το 1974.

Όπως τότε, έτσι και σήμερα, σφίγγουμε τα χέρια, δίνουμε υπόσχεση ενωμένοι, δυνατοί. Η αρραγής ενότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δυναμική κατάκτηση των δικαιωμάτων μας. Μονόδρομος να προχωρούμε ενωμένοι, με τις αξίες μας και τους στόχους μας.

Είμαστε εδώ και δίνουμε υπόσχεση. Συνεχίζουμε την πορεία μας για μια ανθρώπινη κοινωνία. Συνεχίζουμε.

Τριάντα τέσσερα χρόνια πριν, η πρωτοβουλία του Ανδρέα Παπανδρέου να ιδρύσει Κίνημα, όχι κόμμα, ενσάρκωσε τους πόθους, τα οράματα, τις επιθυμίες όλων μας για ελευθερία, για δημοκρατία, για κοινωνική δικαιοσύνη.

Το κείμενο της 3ης του Σεπτέμβρη μιλάει και σήμερα στις καρδιές μας, ζει σήμερα στις καρδιές μας. Όλοι μαζί, ενωμένοι, κρατάμε τις αξίες αυτές ζωντανές, το Κίνημά μας ζωντανό. Κι όσο παραμένει ζωντανό, παραμένει ζωντανή και η ελπίδα κατάκτησης, η σιγουριά κατάκτησης του στόχου μας: Το δικαίωμα για μια ανθρώπινη κοινωνία, που όλοι μας οραματιζόμαστε.

Είμαστε εδώ σήμερα, για να απευθύνουμε ένα κάλεσμα εθνικής ενότητας. Να αλλάξουμε. Να αλλάξουμε την κατάσταση στη χώρα μας. Ένα κάλεσμα δράσης, βασισμένο στις κοινές μας ανάγκες, κοινά προβλήματα, κοινές ανησυχίες, ως Έλληνες πολίτες και ως άνθρωποι. Ένα κάλεσμα για μια μεγάλη συμμαχία πολιτών, ενάντια στην αυθαιρεσία και στον παραγοντισμό.

Είμαστε εδώ σήμερα, για να φωνάξουμε:

Ξεσηκωθείτε, οργανωθείτε, αντισταθείτε.

Ξεσηκωθείτε! Το μήνυμά μας θα πάει σε όλες τις γωνιές με τη Νεολαία μας.

Και γνωρίζουμε τα προβλήματα.

Αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και είμαστε έτοιμοι, έχουμε λύσεις.

Τις επόμενες μέρες, στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, θα αναπτύξουμε τις βασικές μας προτάσεις για την οικονομία, την ακρίβεια, την ανεργία, για την Περιφέρεια, για τον τρόπο με τον οποίο θα βγούμε από αυτό το αδιέξοδο.

Θα θέσουμε τις προτάσεις μας στην κρίση όλων. Θα ξεδιπλώσουμε τις Προγραμματικές μας θέσεις για τον πολίτη, με τον πολίτη, από τον πολίτη, σε όλους τους τομείς της πολιτικής, σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας.

Κινητοποιούμε όλο το δυναμικό του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος για την επόμενη μέρα των εκλογών, που θα βρει τη διακυβέρνηση της χώρας, μια διακυβέρνηση δίκαιης κοινωνίας, ανθρωπιάς, σιγουριάς, δημοκρατίας, διαφάνειας, μακριά από τις σημερινές αντιλήψεις, μακριά από τις σημερινές πρακτικές.

Διότι η σημερινή κατάσταση, απλά, δεν πάει άλλο.

Δεν πάει άλλο, φίλες και φίλοι.

Από τα τέλη του Ιουνίου, ζήτησα στη Βουλή να προχωρήσουμε σε Εξεταστικές Επιτροπές για όλες αυτές, τις τόσες υποθέσεις των σκανδάλων: Υποκλοπές, κουμπάροι, δομημένα ομόλογα, Siemens, το ξεπούλημα του ΟΤΕ.

Ζήτησα να συζητήσουμε και να συμφωνήσουμε, αν μπορούσαμε, στη Βουλή σε όλες τις προτάσεις για τη διαφάνεια, την καταπολέμηση της διαφθοράς. Και αμέσως μετά, ζήτησα να προσφύγουμε στη λαϊκή ετυμηγορία, στον Ελληνικό λαό.

Αυτό ζητούμε και σήμερα.

Αυτή η κυβέρνηση να φύγει.

Και στη δημοκρατία, τη λύση τη δίνει ο λαός.

Όσο πιο σύντομα, τόσο καλύτερα για τη χώρα.

Θα δώσουμε τη μάχη για νίκη σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.

Διαμορφώνουμε εμείς τη νικηφόρα μας πορεία.

Και στις εθνικές εκλογές, όποτε κι αν γίνουν.

Και στις ευρωεκλογές.

Αν δεν έχουν προηγηθεί οι εθνικές εκλογές, στις ευρωεκλογές, η παραδοσιακά χαλαρή ψήφος πρέπει να αποτραπεί, για το συμφέρον των πολιτών, για το καλό της χώρας.

Γιατί οι ευρωεκλογές, εκ των πραγμάτων τότε, δεν θα είναι μόνο μια ψήφος για την Ευρώπη, για τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Παίρνουν τον χαρακτήρα δημοψηφίσματος. Δημοψηφίσματος για την κυβέρνηση, για τις κυβερνητικές πολιτικές, , στις οποίες πρέπει να μπει τέλος. Δημοψήφισμα για την κυβέρνηση και την πορεία της χώρας. Και σε αυτή την πορεία, κρινόμαστε όλοι, θεσμοί και πρόσωπα, κόμματα, πολιτικοί, δημόσιοι λειτουργοί, Μέσα Ενημέρωσης, πολίτες.

Και το μέτρο της ευθύνης μας, από το οποίο κρινόμαστε, αφορά στην υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας, των συμφερόντων των υγιών και παραγωγικών δυνάμεων της χώρας μας, των συμφερόντων των αδύναμων, των συμφερόντων των πολλών, που σήμερα πλήττονται, για να ενισχύονται οι ισχυροί και οι «ημέτεροι».

Συστρατευόμαστε όλοι. Εκπτώσεις σε αυτά, εκπτώσεις που να επιτρέπουν υστεροβουλίες, σκοπιμότητες, μικροκομματικές επιλογές δεν χωρούν.

Και θέλω να ξέρετε και τη δική μου προσωπική υπόσχεση και ευθύνη.

Ως άνθρωπος, ως Έλληνας πολίτης, ως Πρόεδρος του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος, με πλήρη συναίσθηση της ιστορικής μου ευθύνης, μπορώ να σας διαβεβαιώσω.

Σας διαβεβαιώνω, εγγυώμαι.

Εγγυώμαι ότι ποτέ μα ποτέ δεν θα συμβιβαστώ με τα συμφέροντα αυτής της ολιγαρχίας.

Με τα συμφέροντα της ολιγαρχίας της συντήρησης, που καθηλώνουν την πατρίδα.

Ποτέ δεν θα θυσιάσω τις αξίες μας, τις κοινές μας αξίες.

Και θα είμαι, να ξέρετε, μπροστά στον κοινό αγώνα, στην κοινή μας πορεία, στην συνέχιση της κοινής μας ιστορίας για να εγγυηθούμε τις αξίες μας, για να εγγυηθούμε την ενότητα του Κινήματός μας, για να εγγυηθούμε την ενότητα της κοινωνίας μας.

Φίλες και φίλοι,

Δίνουμε απόψε υπόσχεση:

Πάμε μπροστά, όλοι μαζί.

Να πετύχουμε.

Και θα πετύχουμε την ανθρώπινη κοινωνία.

Καλό μας αγώνα.

Καλή μας δύναμη.

Και χρόνια πολλά!

Καλό μας αγώνα.

Σας ευχαριστώ.

Γεια σας."

===========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"