Γλώσσα και Κεφάλαιο (Από τον Μαρξ στον Φρόιντ)

Του Σωτήρη Γλυκοφρύδη

 

            Από μικρός μου άρεσαν τα λόγια. Ο λόγος ως νόηση και ομιλία είναι

συνυφασμένος με τη γλώσσα μας. Λόγος σημαίνει αιτία, βάσει του οποίου μπαίνει σε λειτουργία ο νους, και ομιλία σημαίνει έκφραση ηχητική, δηλαδή η απεικόνιση της αιτίας με μια σειρά κραυγών - ηχητικού κώδικα επικοινωνίας. Λόγος = ομιλία, λόγος = αιτία, λόγος = ηχητική έκφραση του νου.

            Από μικρός ήμουνα αναρχικός. Συντηρητικά αναρχικός, θα έλεγα, και μου είχε κάνει εξαιρετική εντύπωση που το πουλί της σοφίας ήταν κουκουβάγια. ¨Δεν θα μπορούσε να ήταν αηδόνι;¨, αναρωτιόμουνα. Μέχρι που κατάλαβα, όταν συνάντησα την τραγωδία. Οι Έλληνες είχαν διαλέξει ως σύμβολο της σοφίας αυτό το πουλί, διότι έκραζε το βράδυ τα δεινά και πετούσε βράδυ. Διότι τη σοφία δεν την είχαν. Ήταν σημειολογιστές. Είχαν δει πως κατείχαν ένα δυνατό σημείο. Ότι παρότι πλησίαζαν στο λόγο, ο λόγος απομακρυνόταν. Ήταν εφαψίες του λόγου. Πίστευαν ένα πουλί με άδειο το κεφάλι. Και το κεφάλι αυτό το άδειο, ήταν το δικό τους. ...

            Κατά τη διαδρομή των χρόνων, γνώρισα τον Μαρξ. Αργότερα τον Φρόιντ. Έμαθα για τον Δαρβίνο. Κατάλαβα πως το κεφάλαιο είναι μέσο φυσικής επιλογής ενός πάθους της ζωής που λέγεται λίμπιντος. Διάβασα τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη. Έμαθα για την ουτοπία και την ωφελιμότητα, που μέσω της πρώτης ο άνθρωπος ζει, ενώ μέσω της δεύτερης επι - ευ βιώνει. Διάβασα για τον Επίκουρο αλλά και τον κολλητό του Σωκράτη τον Αντισθένη που είπε τον Πλάτωνα ¨παπάρα¨, διάβασα και για τη βάση του Επίκουρου τον Αρίστιππο, ο οποίος έλεγε ότι η πρώτη ηδονή είναι να γεμίζεις την κοιλιά σου, που ξεκινάει από μικρό παιδί, και άνευ γεμάτης της κοιλιάς δεν γίνεται φιλοσοφία. Διάβασα και για τον Αξελό, τον Κορνήλιο, τον Παπαϊωάννου, την εποχή που ο Τσοβόλας τα έδινε όλα και διώχναμε τους βιομηχάνους στην αρχή της τραγωδίας.

            Τότε, εν μέσω της λίμπιντο και της Μαρίας, της Κατίνας και της Γιώτας, κατάλαβα, γαμώ το, το διχασμό μου. Η καρδιά μου ήταν αριστερά, αλλά το πορτοφόλι δεξιά. Αλλά επειδή ήμουνα συναισθηματικός, είχα πάντα άδειο πορτοφόλι. Ω της τραγωδίας… Πέρασα τα Δαρβινικά μου χρόνια της λίμπιντο χωρίς μυαλό, με άδειο το κεφάλι. Είχα ανακαλύψει και τον αντι-καπιταλισμό, που λέγεται ¨όσα πάνε κι όσα έλθουν¨.

            Μέχρι που ήλθε ο Σημίτης, και η Δεξιά, και το ΠΑΣΟΚ, και δεν ξέρω πόσοι. Τότε είχε χάσει η μάνα το παιδί, και το δεξί το χέρι είχε πάει αριστερά και τούμπαλιν. Μη ξέροντας αν ήμουν δεξιός ή αριστερός ή εγκυκλοπαιδιστής ανάρχας, σταμάτησα να ψηφίζω. Και έπεσα με μανία στο φιλοσοφικό δοβλέτι. Τότε ανακάλυψα πως στον Έλληνα δεν αρέσει η αλήθεια. Ο αυχένας του Έλληνα το ζυγό της αλήθειας δεν τον υπομένει, έλεγα. Τα πάντα μπορεί να αντέξει η Ελληνική φυλή εκτός από την αλήθεια. Ηδονίζεται με αυτήν, βέβαια, αλλά δεν την υπομένει. Προτιμά να μείνει με τη λίμπιντο στο χέρι παρά να συνουσιαστεί μαζί της. Διότι η αλήθεια έχει ένα μάτι κι ένα δόντι και είναι μια φρικτή γριά, πίσω από την παιδική της τη θωριά, πίσω από τα λευκά της πέπλα.

            Μά το Δαρβίνο και τον Φρόιντ, τα χρόνια αυτά κατάλαβα πόσο δίκιο είχαν οι αρχαίοι Έλληνες που είχαν σχολειό την τραγωδία. Κατάλαβα πως το Κεφάλαιο του Μαρξ που μιλά για υπεραξία, η υπεραξία ήταν το ζητούμενο, δυναμικό παράγωγο μιας Δαρβινο-Φροϊδικής κοινωνίας που είχαν πέσει πάνω του με λύσσα δυο κοινωνικές ομάδες, με σκοπό ποια θα το βουτήξει. Αυτοί που έβαλαν τα λεφτά, οι επιχειρηματίες, ή ο ποπουλάρος ο λαός που δούλευε στα εργοστάσιά τους; Το Κεφάλαιο του Μαρξ θα έπρεπε να λέγεται ΄Καπιταλισμός¨ μιας κοινωνίας ψυχωτικής που μέσα στην κατάθλιψη επιτίθεται, πηδάει και πεθαίνει. Εξάλλου καπιταλισμός σημαίνει ¨κεφαλαιοποίηση¨, η όποια άλλη έννοια είναι εκτροπή του νου από τη γλώσσα. Το Κεφάλαιο του Μαρξ είναι ένα Ευαγγέλιο κοινωνικού καπιταλισμού μιας δαρβινικής επιλογής μέσω μιας νομενκλατούρας, που εξέτρεψε έννοιες, χρησιμοποιώντας τους Χριστιανούς ως τους Ρωμαίους ποπολάρους σε μια νεα θρησκεία με οδηγό τον Φρόιντ. Δείτε το κι έτσι, αυτό πιστεύω πως κατά βάθος λέει. Και όσοι διαφωνείτε με αυτό, πείτε μου το λόγο. Ως αιτία και ομιλία, έστω και γραφτά.

            Δεν θα μπορέσετε. Διότι δεν υπάρχει λόγος. Όλοι μας φωνάζουμε πως μας κόβουν το μισθό, που χάνουμε τα κεκτημένα. Καλώς ή κακώς, είναι δικά μας. Ο ωφελισμός δομεί. Η λίμπιντος έρχεται μετά, και μετά το κόμμα, μέχρι να φτάσουμε στην τελεία. Και τελικά στην παύλα.

            Κάποτε ο Ρέιγκαν είχε πει, ¨τι μου χρειάζονται οι οικονομολόγοι όταν έχω στην κυβέρνηση ένα κάρο επιτυχημένους επιχειρηματίες΄, και ξεπέρασε την κρίση. Κάποτε, κάποιος άλλος είχε πει, πως, ¨όταν ακούω δυο γνώμες για λεφτά, αυτός είναι οικονομολόγος, αν ακούω τρεις, ο τύπος είναι από το Χάρβαρντ¨. 

            Γιατί αυτοί που φωνάζουν πιο πολύ, στην παρούσα μας κατάσταση, είναι οι αριστεροί; Διότι είναι σαν κι εμέ, άφραγοι και αξιοπρεπείς, της γριάς αλήθειας προδομένοι. Είναι αυτοί που έχουνε καρδιά, έχουνε παιδιά, και χάσανε τη μάσα, βασικό στοιχείο για να ζήσεις, το πρώτο βασικό. Ας μην κρυβόμαστε, όλα γίνονται για το κεφάλαιο από το κεφάλαιο, για τις τράπεζες από τις τράπεζες, από τη ζωή για τη ζωή ενός ανθρώπου που πεθαίνει. Βιολογικά και αξιοκρατικά. Το να έχεις ένα, άχρηστο ακόμη, κεφάλαιο στην τράπεζα, είναι κάτι που σου δίνει μιαν ασφάλεια της συμφοράς, ότι ο κλώνος σου θα συνεχίσει να υπάρχει. Και η συνέχεια του κλώνου είναι τα παιδιά.

            Είμαστε κεφαλαιοκράτες, όλοι, εν μέσω των δυνατοτήτων μας, του Μαρξ, του Δαρβίνου και του Φρόιντ. Έχουμε μια κυβέρνηση αριστερή που είναι δεξιά, ενώ η πρώην στα αριστερά δεξιά κυβέρνηση κοιτάει το επαναπροσδιορισμό της. Μπερδέψαμε τα χέρια και τα μπούτια μας, μαζί με το μέρος της καρδιάς και το πορτοφόλι.

            Δεν ξέρουμε τελικά το τι μας γίνεται, τάχουμε χαμένα, ενώ κρώζει τα δεινά τα μεσάνυχτα η κουκουβάγια. Μιλάμε μια γλώσσα ξύλινη, λέμε ασυναρτησίες. Για ένα τουρβά ευρώ, γίναμε ριψάσπιδες της Μαρξιστικής ιδεολογίας, εκτελώντας τον Μπακούνιν. Για ποιο αριστερισμό μιλάμε;

            Ο άνθρωπος θέλει να ζήσει. Να έχει τα μέσα για να ζήσει, να ευ-βιώσει, να ερωτευτεί, να κάνει παιδιά και να τα έχει εξασφαλισμένα, όχι αυτός, αλλά η κοινωνία. Μιλάμε για ένα ανθρωπισμό, πίσω από το Δαρβίνο, τον Μαρξ, τον Φρόιντ. Μιλάμε για ένα διάλειμμα εξελικτικότητας, όπου θα αφήσει ο Σίσυφος την πέτρα του και οι Δαναΐδες το άπατο πιθάρι. Η βούληση και η επιθυμία πρέπει να ξεκουραστούν. Ο Σίσυφος να κάτσει απά στην πέτρα του για να ξαναπάρει δύναμη, και οι Δαναΐδες να σκύψουν και να πιούν της φύσης το νερό και να αφήσουν το πιθάρι.

            Για ποιο αριστερισμό μιλάμε; Μιλάμε για τον αριστερισμό της Δεξιάς και το Δεξιό αριστερισμό, όπου ο άνθρωπος θα επαναπροσδιορίσει. Και αυτή είναι η μέγιστη στιγμή του ανθρώπου. Η περισυλλογή. Και περισυλλέγω σημαίνει παίρνω από αριστερά, παίρνω από δεξιά, και τα βάζω όλα σε κοινό τσουβάλι. Δαρβίνο, Μάρξ και Έγελο, Σμιθ, Πλάτωνα και Φρόιντ, και φυσικά τον Αριστοτέλη τον στυφνό. Μια οικουμενική κυβέρνηση, με όλα τα κόμματα, από αυτούς που έχουν ανοιχτά μυαλά χωρίς δογματισμούς, δεν θα ήταν άσχημη, αρκεί να ξέρουνε τι λένε. Τότε θα βρεθούν σε δύσκολη μεριά ο Δαρβίνος και ο Φρόιντ, και φυσικά ο Μαρξ που έγινε θρησκεία. Γιατί, ούτε χρη μαθών (χρήματα) έχουμε, ούτε λεφτά ως χρόνο και τη λεφτεριά μας σύντομα θα έχουμε.   

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"