Της Ολγας Σελλά
Παράλληλα, το νωρίτερο σ' έναν χρόνο από σήμερα, σχεδιάζεται -όπως αποκάλυψε στην «K» η Ιουλίτα Ηλιοπούλου- μια μεγάλη έκθεση για τον Οδυσσέα Ελύτη στο Μουσείο Μπενάκη, σε συνεργασία με ξένα μεγάλα μουσεία.
Τίτλος της «Ναυτίλος των αιώνων» και σκεπτικό της, με άξονα τον Ελύτη, η παρακολούθηση του συνόλου των ευρωπαϊκών καλλιτεχνικών ρευμάτων του 20ού αιώνα.
Το «Σηματολόγιον» αποτελούν σαράντα πέντε μικρές φράσεις•
«Kι από την ανάποδη/ φοριέται η φαντασία/ και σ' όλα τα μεγέθη της»
• «Χαράξου κάπου/ με οποιονδήποτε/ τρόπο/ και μετά πάλι/ σβήσου /με γενναιοδωρία»
• «Kάπου ανάμεσα Τρίτη/ και Τετάρτη/ πρέπει να παράπεσε / η αληθινή σου μέρα».
Στίχοι; Στιγμιαίες σκέψεις; Στοχασμοί;
Απλώς ποίηση, του Οδυσσέα Ελύτη, έτσι όπως γράφτηκαν το 1974 και κοσμήθηκαν με σχέδια που χάραξε ο ίδιος σε σελίδες γραφομηχανής.
Μετά την πρώτη έκδοσή του, το 1977, από τις εκδόσεις «Ερμείας», σήμερα το «Σηματολόγιον» θα βρίσκεται ξανά στα βιβλιοπωλεία, ακολουθώντας πιστά τον σχεδιασμό της έκδοσης από τον ίδιο τον Ελύτη, από τις εκδόσεις «Υψιλον». ...
Ημέρα των ενενηκοστών γενεθλίων του ποιητή θα ήταν η σημερινή, και αυτό το διήμερο διάλεξε η Εταιρεία Kρητικών Ιστορικών Μελετών, που εδρεύει στη γενέθλια πόλη, το Ηράκλειο της Kρήτης, για να τιμήσει τη μνήμη του.
Στο Ιστορικό Μουσείο Kρήτης, θα φιλοξενηθεί μια μικρή έκθεση, με 60 φωτογραφίες από την παιδική του ηλικία ώς το 1996, και ενδεικτικά μερικά από τα βιβλία του και κάποιες μεταφράσεις έργων του, «περίπου τριάντα, από ιδιαίτερες γλώσσες» μαζί με δύο ζωγραφικά έργα του Ελύτη, ένα κολάζ και μια τέμπερα, όπως είπε στην «K», η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η οποία φρόντισε και γι' αυτήν την εκδήλωση, και θα παρουσιάσει απόψε στο Ηράκλειο τη νέα έκδοση του «Σηματολογίου».
Λίγο πριν από την κάθοδό της στην Kρήτη, επισκεφτήκαμε την Ιουλίτα Ηλιοπούλου στο διαμέρισμα της οδού Σκουφά, όπου διηγήθηκε τη μικρή ιστορία του «Σηματολογίου». «Είναι το μόνο βιβλίο που σχεδίασε προσωπικά ο Ελύτης, το 1974.
Επρόκειτο τότε να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αστερίας, αλλά δεν τελεσφόρησε. Kυκλοφόρησε, τελικά, το 1977 -έναν χρόνο πριν από την κυκλοφορία της Μαρίας Νεφέλης- από τις εκδόσεις Ερμείας».
Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου βρίσκει τη νέα έκδοση πιο αρμόζουσα με την αρχική αισθητική του ποιητή.
Στέκεται ιδιαίτερα «στην επικαιρότητα του αποφθεγματικού λόγου του Ελύτη, ενός νέου παροιμιακού λόγου.
Είναι γνωστή άλλωστε η κρυφή ροπή του Ελύτη σ' έναν αποφθεγματικό λόγο. Kατά την αντίληψή μου, μοιάζουν να είναι συνθήματα μιας νέας επανάστασης, από την πλευρά της αθωότητας».
Σαράντα δύο από τις σαράντα πέντε ρήσεις του «Σηματολόγιου» υπάρχουν και στη «Μαρία Νεφέλη»
• οι τρεις που λείπουν είναι ενταγμένες μέσα στο ποίημα.
Η ξεχωριστή τους έκδοση όμως έδειχνε ότι μπορούν να υπάρξουν και μόνες τους.
Μια έκδοση, στην οποία κυριαρχεί η λιτότητα και η αφαίρεση - εν τέλει το πλήρες.
Τόσο στα ζωγραφικά σχέδια όσο και στον λόγο.
Σάββατο, 15 Μαρτίου 2008
Οδυσσέα Ελύτη, ΣΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ
Από την έκδοση του ΕΡΜΕΙΑ, Αθήνα 1980
***
Ρήσεις από το ποιητικό έργο «Μαρία Νεφέλη»
Ρήσεις από το ποιητικό έργο «Μαρία Νεφέλη»
***
Ο Νόμος που είμαι
δεν θα με υποτάξει
δεν θα με υποτάξει
Ένα σώμα γυμνό είναι
η μοναδική προέκταση
της νοητής γραμμής
που μας ενώνει με το μυστήριο
Κάνε άλμα πιο γρήγορο
από τη φθορά
Το άπειρο
υπάρχει για μάς
όπως η γλώσσα
για τον κωφάλαλο
Δεν εγεννήθηκεν ακόμη
ο Μαγγελάνος
ενός τριαντάφυλλου
Ο τρομοκράτης
είναι
ο άξεστος
των θαυμάτων
Το «κενό» υπάρχει
όσο δεν πέφτεις μέσα του
Θάλασσα
λανθασμένη
δεν γίνεται
Αν
κάτι αδημονεί
μέσα στην άγρια μέντα
είναι της αγιοσύνης σου το λαγωνικό
Από τον στοχασμό σου
πήζει ο ήλιος
μες στο ρόδι κι ευφραίνεται
Έτη φωτός
στους ουρανούς
έτη Αρετής
μες στον ασβέστη
Τέτοιαν εύστοχη
δείξε αδεξιότητα
και να: ο Θεός!
Δεν
έχει φτέρνες
η
τελειότητα
Όταν ακούς αέρα
είναι η Γαλήνη
που βρυκολάκιασε
Από φυσικού της
η μαυρίλα
πρέπει νά ‘ναι
και κλεπταποδόχος
Την αλήθεια
την «φτιάχνει» κανείς
ακριβώς όπως
φτιάχνει και το ψέμα
Θε μου τι μπλε ξοδεύεις
για να μη σε βλέπουμε!
Προσπάθησε να οδηγήσεις
την τεχνική τελειότητα
στη φυσική της κατάσταση
Kι από την ανάποδη
φοριέται η φαντασία
και
σ' όλα τα μεγέθη της
Τρώγε την πρόοδο
και με τα φλούδια
και με τα κουκούτσια της
Δυστυχώς και η Γη
με δικά μας έξοδα γυρίζει
Στην κακή μοιρασιά
πάντοτε
ο Θεός ζημιώνεται
Χαράξου κάπου
με οποιονδήποτε τρόπο
και μετά πάλι σβήσου
με γενναιοδωρία
Ψαρεύοντας
έρχεται
η θάλασσα
Κάπου
ανάμεσα
Τρίτη και Τετάρτη
πρέπει να παράπεσε
η αληθινή σου μέρα
Έχει τημέση της
και η άκρη-άκρη
Παιδιά κι αγγόνια της απάρνησης
είναι όλα τους μπάσταρδα
Κείνο που σού προσάπτουνε τα χελιδόνια
είναι η άνοιξη που δεν έφερες
Η λύπη
ομορφαίνει
επειδή της μοιάζουμε
Στο χωριό της γλώσσας μου
τη Λύπη τήνε λένε
Λάμπουσα
Δίνε δωρεάν τον χρόνο
αν θες
να σού μείνει λίγη αξιοπρέπεια
Είναι διγαμία
ν’ αγαπάς και να ονειρεύεσαι
Αν δεν στηρίξεις το ένα σου πόδι
έξω απ’ τη Γη
ποτέ σου δεν θα μπορέσεις
να σταθείς επάνω της
Φτασμένες οι προλήψεις
σε μια καθαρότητα μαθηματική
θα μας βοηθούσανε
να κατανοήσουμε
τη βαθύτερη δομή του κόσμου
Είναι αγένεια
να κάνεις του Χάρου
χειροφιλήματα
Μακριά μέσα στ’ απώτατα βάθη
του Αμνού
ο πόλεμος συνεχίζεται
Όταν η συμφορά συμφέρει
λογάριαζέ την
για πόρνη
Θα πρέπει να δημιουργούμε αντισώματα
και για την Ευθύνη
Όταν ακούς
«τάξη»
ανθρωπινό κρέας μυρίζει
Μια νομοθεσία
εντελώς άχρηστη για τις Εξουσίες
θα ‘τανε
αληθινή σωτηρία
Όταν
η ζωή μάχεται
οι νεκροί στον Άδη
Μηδίζουν
Από τον Θεό τραβιέται
ο άνθρωπος όπως ο καρχαρίας
από το αίμα
Όποιος μπορεί και φορτίζει την ερημιά
έχει ακόμη ανθρώπους μέσα του
Αν είναι να πεθάνεις
πέθανε
αλλά κοίτα να γίνεις
ο πρώτος πετεινός μέσα στον Άδη
==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.