12 Σεπτέμβρη. Επέτειος της μάχης του Μαραθώνα (αυτά που δεν γράφτηκαν στην ιστορία)

 

του Σωτήρη Γλυκοφρύδη

 

1. Η μάχη του Μαραθώνα έγινε δυο μέρες μετά την πανσέληνο του Σεπτέμβρη και όχι του Αυγούστου όπως διετείνονται πολλοί για να δικαιολογήσουν τους Σπαρτιάτες που πήγαν καθυστερημένοι ¨υποτίθεται¨ λόγω των Καρνείων. Ο Ηρόδοτος όμως αναφέρει ότι την πανσέληνο προφασίστηκαν. Μα και τα Κάρνεια να γιόρταζαν οι Σπαρτιάτες, αν χρειαζόταν πολεμούσαν, όπως θα προκύψει αργότερα με τους Θηβαίους. Ο πραγματικός λόγος της Σπαρτιατικής αποχής είναι διότι δεν είχαν στρατιωτική ηγεσία καθότι η δελφοκρατούμενη γερουσία δεν επέτρεπε να λάβουν μέρος. Τον ένα βασιλιά, τον Κλεομένη, τον είχαν δέσμιο ως αντάρτη σε αυτό, τον άλλο βασιλιά, τον Λεωτυχίδα δεν τον εμπιστευόντουσαν ως φιλικά προσκείμενο στον πρώτο.

2. Η Σπάρτη αυτή την εποχή αντιμετώπιζε τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση της ιστορίας της. Ο Κλεομένης και οι περί αυτού στρατιωτικοί ήθελαν εμπλοκή, η δελφοκρατούμενη γερουσία αποχή και ουδετερότητα έναντι της διαφοράς των Αθηναίων και των χρυσοφόρων Μήδων.

3. Ο βασιλιάς Κλεομένης, μια λοιδορημένη προσωπικότητα από Αθηναίους δημοκράτες και Σπαρτιάτες ολιγαρχικούς, προκύπτει ο Σωτήρας της Ελλάδος. Στην αρχή της βασιλείας του δίνει στην Αθήνα το Σίγειο της Τρωάδας, την ενδυναμώνει προσθέτοντας στο άρμα της τις Πλαταιές και της παραχωρεί τη νήσο Σαλαμίνα παίρνοντάς την από τους Δωριείς Μεγαρείς.  Προς το τέλος της ζωής του μπλοκάρει και τη φιλοπερσική στάση της Αίγινας, παίρνοντας ομήρους, τους οποίους, μη εμπιστευόμενος τη Σπάρτη (να προσεχθεί ιδιαίτερα αυτό) τους παραδίδει στους εχθρούς τους, Αθηναίους, παρά το γεγονός ότι και αυτοί είναι Δωριείς και σύμμαχοι των Λακεδαιμονίων.

Ξαναγράφεται, ο Κλεομένης προκύπτει ο Σωτήρας της Ελλάδος. Πρόκειται περί μιας ...

στρατιωτικής ιδιοφυίας. Είναι ο μόνος με εθνική συνείδηση, θεωρώντας τον εαυτό του ως τον τελευταίο κι ευρισκόμενο εν αμύνη, βασιλιά των Αχαιών, Αγαμέμνονα. Η φράση του στην ακρόπολη των Αθηνών το αποδεικνύει. «Είμαι Αχαιός, δεν είμαι Δωριέας», λέει στην ιέρεια. Ο Κλεομένης είναι ο πρώτος που προείδε τον κίνδυνο καθόδου των Περσών που σαν μαγνήτης τους τραβούσε το χάος της δημοκρατίας της Αθήνας, και αλλάζει δυο τρεις φορές στρατόπεδο και προσανατολισμό, ανάλογα με το συμφέρον των Ελλήνων. Η ιστορία πρέπει να τον αποκαταστήσει και να του δώσει μια θέση στους πιο μεγάλους Έλληνες βασιλείς, και όχι απλά τους Σπαρτιάτες.

4. Η δημοκρατία που λόγω οστρακισμού θα τρώει τα άξια παιδιά της, έφαγε πρώτα τον πατέρα της, τον Κλεισθένη. Υπάρχουν πολλά που συναινούν ότι ο Κλεισθένης, ο οργανωτής και ¨πατέρας’ της δημοκρατίας (¨μητέρα¨ είναι ο Σόλων), φαγώθηκε από το δημιούργημά του, το οποίο όταν περπατά τιμωρεί πάτρωνες, οδηγούς, προστάτες. Είναι δυνατόν να ξέρουμε τόσα για τον Σόλωνα και να αγνοούμε τα πάντα για τον Κλεισθένη; Γιατί δεν τον τίμησαν οι Αθηναίοι στήνοντάς του ένα άγαλμα πλάι στα ανάλογα των φιλο-Κλεισθενικών μετοίκων, Αρμόδιου και Αριστογείτονα; Η απάντηση είναι, διότι κατά τα Μηδικά πέφτει σε δυσμένεια, και δη όταν οι Αθηναίοι κυρήσουν τον πόλεμο στους Πέρσες, λέγοντας πως οι Κλεισθενικοί πρέσβεις που έδωσαν γη και ύδωρ στο Δαρείο για να στέρξει τη δημοκρατία που κινδύνευε από Σπαρτιάτες (Κλεομένη) και τυράννους (Ιππία), έκαναν του κεφαλιού τους. Όταν ο Δαρείος μεταστρέφεται στηρίζοντας τον Ιππία, οι Αθηναίοι θέτουν στο περιθώριο τον Κλεισθένη, συμβαίνοντας ότι θα πει πρόσφατα ο ανθρωπολόγος Γουίλσον στο σημαντικό έργο του «Για την ανθρώπινη φύση». Ότι ως πλέον εθνικόφρονες προκύπτουν συχνά οι λιγότερο γηγενείς και πρόσφατα βολεμένοι.

Το γεγονός ότι ο Ηρόδοτος γράφει πως μετά τη μάχη του Μαραθώνα, κατά τον απόπλου των ηττημένων Περσών, Αλκμεωνίδες (Κλεισθενικοί) έκαναν ηλιακά σήματα από την ακρόπολη προς τον Ιππία και τους αναχωρούντες Μήδους, να κατευθυνθούν προς την αφύλακτη Αθήνα, αναφέροντας πως δεν το καταλαβαίνει αυτό αλλά έγινε, επιβεβαιώνει πως είχε υπάρξει ρήξη μεταξύ Κλεισθενικών και (νέο) Αθηναίων. Εξάλλου μέσα στους πρώτους οστρακισμούς εξορίζονται σημαντικά πρόσωπα της οικογένειας του Κλεισθένη, μέχρι και ο μεταξύ των γεγονότων Μαραθώνα και Θερμοπυλών-Σαλαμίνας, ο λεγόμενος αρχηγός των Αλκμεωνιδών, Καλλίξενος (πού είναι ο Κλεισθένης;).

5. Εν κατακλείδι, η ιστορία δεν είναι τόσο ωραιοποιημένη όσο εμφανώς γράφεται, αλλά έχει κρυφές σελίδες που δεν εμφανίζονται γιατί θα χαλάσουν το image του καθρέφτη. Η ιστορία μπορεί να γράφεται από τους νικητές, και οι σταυρωμένοι όμως έχουν λόγο. Και πολλοί προκύπτουν ανώτεροι από πολλούς που θεωρούν τους εαυτούς τους, ¨ευεργέτες¨. 

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"