Ήρθε στην εξουσία υποτίθεται για να εκτονώσει την κατάσταση και να κατασιγάσει τα πάθη μετά την εξέγερση της Νομικής αλλά τα πάθη φούντωσαν εντελώς απροσδόκητα στο Πολυτεχνείο από την 14η Νοεμβρίου 1973 που αρχίζει η κατάληψη, μέχρι τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή της 17ης Νοεμβρίου, που τα τανκς θα σπάσουν την πόρτα και θα καταστείλουν την αυθόρμητη, αυτοκαθοδηγούμενη και ακαθοδήγητη απ’ τα κόμματα φοιτητική εξέγερση.
Σιγά σιγά, τις τρεις μέρες που κρατάει ο ξεσηκωμός, πλήθη λαού θα κατακλύσουν τον πέριξ του Πολυτεχνείου χώρο, περισσότερο για να συμπαρασταθούν βουβά στους φοιτητές, παρά για να αντισταθούν στη χούντα. Όμως, το μήνυμα που θα σταλεί προς τη χούντα εκτός από σαφές είναι και αιματηρό. Είναι κάμποσοι αυτοί που «πέφτουν» όχι ηρωικά αλλά από αδέσποτες και από σφαίρες που ρίχνουν στο ψαχνό οι δύστυχοι επίστρατοι προς τρομοκράτησιν.
Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ονομάστηκε έπος. Τούτη η αυθόρμητη παθητική αντίσταση στη χούντα έχει μάλλον έναν λυρικό παρά έναν επικό χαρακτήρα. Και η επέλαση των τανκς. κατά των νεαρών αόπλων έχει περισσότερη σχέση με γκραν γκινιόλ μέσα στη νύχτα παρά με έπος. . . .
Η σημαντικότερη συνέπεια του «έπους» του Πολυτεχνείου, είναι το γεγονός πως η ημέρα της πτώσης του, η 17η του Νοέμβρη, χάρισε το όνομά της στην οργάνωση «17 Νοέμβρη». Επίσης, το «έπος» δημιούργησε εντελώς κατά λάθος μια «ηρωίδα», τη Μαρία Δαμανάκη, της οποίας ο ηρωισμός συνίσταται στην εκφώνηση απ’ το ραδιόφωνο των φοιτητών των συνθημάτων και των ανακοινώσεων της συντονιστικής επιτροπής. Πάντως, πολλοί είχαν την ευκαιρία να βάλουν υποψηφιότητα για πολιτικοί εκεί μέσα στο Πολυτεχνείο. Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Κώστα Λαλιώτη και τον Στέφανο Τζουμάκα, ηγετικά στελέχη της εξέγερσης, ο δρόμος προς τη Βουλή, την πολιτική σκηνή, το πολιτικό παρασκήνιο και την εν γένει ελληνική πολιτική αθλιότητα, ξεκινάει από κει. Πράγμα που σημαίνει πως για την ανανέωση της ελληνικής πολιτικής ζωής σήμερα, πρέπει ίσως να υπάρξει και ένα δεύτερο Πολυτεχνείο, και ένα τρίτο, και ένα τέταρτο, μέχρι που να πέσουν οι πολλές δημοκρατικότατες χουντίτσες που προήλθαν απ’ τη διάλυση της μεγάλης χούντας.
Ευτυχώς να λες που δεν μας προέκυψε και τρίτη εθνική εορτή, η 17η του Νοέμβρη, η «ημέρα του Πολυτεχνείου». Ευτυχώς που η οργάνωση «17 Νοέμβρη» οικειοποιήθηκε την ημερομηνία, ως σήμα κατατεθέν. Γιατί με τρεις εθνικές γιορτές για ένα έθνος που τείνει να γίνει κανένα, θα γινόμασταν ρεζίλι των σκύλων της ΕΣΑ αλλά και των άλλων, των κυρίως ειπείν συμπαθέστατων σκύλων.
Όπως και νάναι, το «έπος του Πολυτεχνείου» έγινε ένα ισχυρό αντιστασιακό άλλοθι για κείνους που για εφτά χρόνια λούφαζαν, και ξαφνικά έγιναν αντιστασιακοί εν μια νυκτί, καλά προφυλαγμένοι οι περισσότεροι απ’ την πολυκέφαλη μάζα που τους περιέβαλλε πανταχόθεν. Ευτυχώς που η οίηση και ο κομπασμός για ένα έπος ελάχιστα επικό, άρχισε να ξεφουσκώνει σιγά σιγά.
Από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη “Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους”
Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Το Πολυτεχνείο υπήρξε ένα μεγάλο «πλυντήριο»
του Τάκη Καμπύλη
Ο τριήμερος εορτασμός για το Πολυτεχνείο βρίσκεται σε εξέλιξη. Αύριο η πορεία, σήμερα οι γιορτές στα σχολεία. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε περίπου 200.000 μαθητές και των δύο βαθμίδων ζουν κάτω από το Πολυτεχνείο. Με πολύ διαφορετικό τρόπο απ’ ότι πριν από 30-35 χρόνια.
Δεν ξέρω τι υπάρχει στη συνείδησή τους για το Πολυτεχνείο. Το υποπτεύομαι ωστόσο, όλο και πιο βάσιμα, όσο περνούν τα χρόνια.
Βοηθήσαμε όλοι να δημιουργηθεί η σημερινή ερημιά. Ακόμη κι ο αριθμός των νεκρών εκείνης της εξέγερσης μεταβάλλεται χρόνο με το χρόνο αλλά, και μέσα στον ίδιο χρόνο.
Τόσο πολύ που, τον αστικό μύθο που υφαινόταν χρόνια τώρα ήρθε η Χρυσή Αυγή να τον φέρει στο προσκήνιο. Η Δεξιά ήθελε χρόνια να πει αυτά που λέει η Χρυσή Αυγή αλλά φοβόταν. Η Αριστερά ένοιωθε τόσο πάνοπλη ιδεολογικά που, απλώς κάγχαζε.
Θα μιλήσουμε στη συνέχεια για τους νεκρούς. Με ονοματεπώνυμα. Η λίστα που επισυνάπτουμε είναι αποτέλεσμα της μοναδικής ιστορικής έρευνας που έχει γίνει για τότε. Ναι. Μόλις μία έρευνα για το Πολυτεχνείο. Καμμία -ακόμη- έρευνα για το τί είχε προηγηθεί. Μια τόσο σημαντική και τόσο κοντινή ιστορική καμπή δεν έχει ακόμη αποτελέσει πεδίο ιστορικής έρευνας. Έχει κι αυτό την εξήγησή του.
Το Πολυτεχνείο υπήρξε ένα μεγάλο «πλυντήριο».
Tο «Πολυτεχνείο» αγκαλιάστηκε μεταπολιτευτικά με υστεροβουλία και από Δεξιά και από Aριστερά. H Δεξιά ξέπλυνε τις ενοχές της, η Aριστερά τα λάθη της. Tα παιδιά του Πολυτεχνείου και της Nομικής δεν ήταν απλώς μια νέα γενιά. Ήταν η πρώτη γενιά που μεγάλωσε χωρίς βιώματα από τη μετεμφυλιακή και προδικτατορική Eλλάδα. Ήταν η γενιά που δεν κουβαλούσε προσωπικές βεντέτες από το παρελθόν. Παιδιά της αστικής κοινωνίας συναντήθηκαν χωρίς κόμπλεξ με παιδιά καταδιωγμένων αριστερών στα πανεπιστήμια. Eκεί οι ήχοι από τις ερπύστριες στην Πράγα συναντήθηκαν με τους ήχους των Rolling Stones. Mια νέα πολιτισμική πραγματικότητα πιο διεθνιστική και χάρη στον παρισινό Mάη πιο απελευθερωμένη από τα «έπη» της αυταπάρνησης και του επαναστατικού ασκητισμού του παρελθόντος.
Ήδη από τις πρώτες μέρες του πραξικοπήματος φάνηκε πως η Aντίσταση δεν θα είχε πολλά να περιμένει από τον μέχρι τότε φυσικό της χώρο. Aνέτοιμη και αιφνιδιασμένη η ηγεσία της Aριστεράς δεν κατάφερε να εμπνεύσει και να στηρίξει ένα αντιδικτατορικό κίνημα. Oι εκ των υστέρων αποσιωπήσεις αυτής της περιόδου είχαν κι αυτό το νόημα. Tο σκηνικό της αντίστασης ήταν πολύ πιο σύνθετο και καθόλου προφανές, όπως βολικά στήνεται τα χρόνια μετά τη Xούντα. Σαν να φτάσαμε από το 1967 κατευθείαν στο 1973 με μερικές ενδιάμεσες στάσεις, όπως ο Παναγούλης ή η κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου. Στο εσωτερικό και μέχρι το 1973 οι μικρές και μεγαλύτερες οργανώσεις δεν κατάφεραν μια κοινή δράση, όπως άλλωστε δεν το κατάφεραν και οι μαζικές παραδοσιακές δυνάμεις (χαρακτηριστική η ασυμφωνία μεταξύ Aριστεράς καιAν. Παπανδρέου το 1970 στη Pώμη).
Η Νομική και το Πολυτεχνείο απετέλεσαν τομή και επειδή στις βόμβες και στις ένοπλες ενέργειες (παραδοσιακή μέχρι τότε γραμμή αντίστασης στο εσωτερικό της χώρας) αντιπαρέβαλλαν τις μαζικές δράσεις μέσα από μια πρωτόγνωρη για την εποχή διαδικασία ανοιχτών συνελεύσεων.
Άλλωστε, μην ξεχνάμε από πού ξεκίνησαν όλα. Ήταν, όταν στις αρχές του 1972, η Χούντα προσπάθησε να αφαιρέσει κεκτημένα δικαιώματα των φοιτητών (3η εξεταστική περίοδος, μεταφορά μαθημάτων και νέο πρόγραμμα σπουδών).
Eκ των υστέρων η γενιά του Πολυτεχνείου αποδείχθηκε και μια τυχερή γενιά. H συμμετοχή στο Πολυτεχνείο ήταν (και) διαβατήριο για την κοινωνική ανέλιξη. Όχι για τους περισσότερους από τους 5.000 που ήταν μέσα, πάντως για μερικούς απ’ όσους ήταν, ήδη, κομματικά οργανωμένοι. Βλέπετε, η επίσημη Ιστορία στήθηκε πάνω στις μεταπολιτευτικές κομματικές ανάγκες.
Υπήρχε ανάγκη, η δικτατορία, στο νέο μύθο που ανέλαβε να εκλαϊκεύσει την ιστορία της Μεταπολίτευσης, υπήρξε λοιπόν πολύ συγκεκριμένη ανάγκη να είναι η Νομική και το Πολυτεχνείο που έριξαν τη Χούντα. Ίσως, επειδή έτσι έκλειναν -χωρίς καν να ανοιχτούν- οι παλαιοί λογαριασμοί της μετεμφυλιακής περιόδου του ‘50 και του ‘60. Χρειαζόταν μια νέα γενιά, που στη Μεταπολίτευση ανέλαβε να δικαιώσει τη μνήμη της προδικτατορικής αριστεράς. Πολιτικά αυτό μπορούσε να συμβεί με νέους όρους, νέα πρόσωπα και στο πλαίσιο των ευρύτερων συμμαχιών που οδήγησαν στη λεγόμενη μεγάλη δημοκρατική παράταξη. Για να δομηθούν και να έχουν αποτελεσματικότητα αυτές οι νέες κοινωνικές συμμαχίες έπρεπε να παραμεριστούν σύνορα, στεγανά και βεντέτες από το μετεμφυλιακό παρελθόν. Γι αυτό και οι πρωταγωνιστές του παρελθόντος, η ΕΡΕ, η Ένωση Κέντρου και η ΕΔΑ δεν επιβίωσαν μεταδικτατορικά, αλλά είτε μετεξελίχτηκαν είτε απορροφήθηκαν στο νέο μεγάλο καζάνι της εκσυγχρονιστικής Μεταπολίτευσης.
Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα στο φορτισμένο κλίμα των πρώτων μηνών της Μεταπολίτευσης πολλοί από τους βασανισθέντες αγωνιστές, της περιόδου πριν από τη Νομική ή το Πολυτεχνείο, χρειάστηκε να δώσουν μία ακόμη μάχη. Αυτή η μάχη σήμερα έχει λησμονηθεί. Ήταν τουλάχιστον περίεργη τότε, στις δίκες της Χούντας, η απόφαση των κομματικών ηγεσιών να μην πάρουν επάνω τους τούς βασανισθέντες συντρόφους τους, αλλά να τους προτρέψουν να καταθέσουν οι ίδιοι, προσωπικά, μηνύσεις στους βασανιστές τους. Αρκετοί αρνήθηκαν να το κάνουν. Εκτίμησαν και σωστά, ότι η δίωξη των βασανιστών δεν ήταν ζήτημα προσωπικής διαφοράς, αλλά πρωτίστως ζήτημα πολιτικό. Και πως η νεοσύστατη ελληνική δημοκρατία είχε αυτό το καθήκον, αυτή την ευθύνη.
Οι αντιστασιακοί της περιόδου πριν από το Πολυτεχνείο δεν βρήκαν στη Μεταπολίτευση χώρο αντίστοιχο αυτού που δόθηκε στους φοιτητές. Βλέπετε, ήταν άλλες οι ανάγκες της Μεταπολίτευσης: Να ξεμπερδεύουμε με το παρελθόν και να αναδείξουμε νέους πρωταγωνιστές, που δεν είχαν άμεση σχέση με τα μετεμφυλιακά και προδικτατορικά βάρη. Μια λυτρωτική μέση λύση…Που θα επέτρεπε -και επέτρεψε- στη χώρα να κλείσει τους ανοιχτούς λογαριασμούς που την βασάνιζαν από τον Εμφύλιο και να χαράξει μια πορεία στην οποία χωρούσαν όλοι.
2.
Η μοναδική λίστα των νεκρών εκείνων των ημερών γύρω από το Πολυτεχνείο, που προέρχεται από επιστημονική ιστορική έρευνα είναι απ’ όσο γνωρίζω μετά από ρεπορτάζ, αυτή του ιστορικού Λεωνίδα Καλλιβρετάκη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Η έρευνα έχει προχωρήσει έτσι στη συγκρότηση ενός τεκμηριωμένου καταλόγου, ο οποίος παραμένει προσωρινός, καθώς εξακολουθεί συνεχώς να εμπλουτίζεται και να διορθώνεται.
Μέχρι τη στιγμή αυτή, έχουν καταγραφεί είκοσι τέσσερις (24) πλήρως τεκμηριωμένες περιπτώσεις. Για καθεμιά από αυτές συγκροτείται ένας ιδιαίτερος φάκελος, με βιογραφικά στοιχεία, τις συνθήκες θανάτου και αναλυτική παράθεση όλων των πηγών που εντοπίστηκαν.
Πράγματι -κάτι που δεν είναι ευρύτερα γνωστό- οι περισσότεροι φόνοι έλαβαν χώρα κατά το 48ωρο που επακολούθησε την εισβολή του τανκ και την εκκένωση του Πολυτεχνείου, στο πλαίσιο της επιχείρησης καταστολής, που εξαπολύθηκε σε όλο το Λεκανοπέδιο, όταν οι κρατούντες διαπίστωσαν ότι υπήρξε μια αναζωπύρωση των κινητοποιήσεων. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία υπήρξαν θύματα πυρών προερχομένων από στρατιωτικές μονάδες, που είχαν ακροβολιστεί σε διάφορα σημεία της πόλης ή διέτρεχαν τους δρόμους της Αθήνας με τεθωρακισμένα οχήματα.
Η λίστα με τους πραγματικούς νεκρούς της εξέγερσης του Νοέμβρη
1. Σπυρίδων Κοντομάρης του Αναστασίου, 57 ετών, δικηγόρος (πρώην βουλευτής Κερκύρας της Ένωσης Κέντρου), κάτοικος Αγίου Μελετίου, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 20.30-21.00, ενώ βρισκόταν στη διασταύρωση οδών Γεωργίου Σταύρου & Σταδίου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έρριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
2. Διομήδης Κομνηνός του Ιωάννη, 17 ετών, μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.30 και 21.45, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ & Μάρνη, τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά που έρριξαν εναντίον του άνδρες της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών (όπως λεγόταν τότε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο).
3. Σωκράτης Μιχαήλ, 57 ετών, εμπειρογνώμων ασφαλιστικής εταιρείας, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.00 και 22.30, ενώ βρισκόταν μεταξύ των οδών Μπουμπουλίνας και Σόλωνος, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έρριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί απόφραξη της αριστεράς στεφανιαίας. Μεταφέρθηκε ημιθανής στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. (F Σεπτεμβρίου), όπου και πέθανε.
4. Toril Margrethe Engeland του Per Reidar, 22 ετών, φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας. Στις 16.11.1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο στήθος από πυρά της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» και αργότερα, νεκρή ήδη, στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ι.Κ.Α. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την Αστυνομία ως «Αιγυπτία Τουρίλ Τεκλέτ» και η παρεξήγηση αυτή επιβιώνει ακόμη σε κάποιους «καταλόγους νεκρών».
5. Βασίλειος Φάμελλος του Παναγιώτη, 26 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από τον Πύργο Ηλείας, κάτοικος Κάσου 1, Κυψέλη, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών.
6. Γεώργιος Σαμούρης του Ανδρέα, 22 ετών, φοιτητής Παντείου, από την Πάτρα, κάτοικος πλατείας Κουντουριώτου 7, Κουκάκι. Στις 16.11.1973 γύρω στις 24.00, ενώ βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή του Πολυτεχνείου (Καλλιδρομίου και Ζωσιμάδων), τραυματίστηκε θανάσιμα στον τράχηλο από πυρά της αστυνομίας. Μεταφέρθηκε στο πρόχειρο ιατρείο του Πολυτεχνείου, όπου απεβίωσε. Από εκεί μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ι.Κ.Α. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την Αστυνομία ως «Χαμουρλής».
7. Δημήτριος Κυριακόπουλος του Αντωνίου, 35 ετών, οικοδόμος, από τα Καλάβρυτα, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Κατά τις βράδυνες ώρες της 16.11.1973 ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια και στη συνέχεια κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, συνεπεία των οποίων πέθανε, από οξεία ρήξη αορτής, τρεις ημέρες αργότερα, στις 19.11.1973, ενώ μεταφερόταν στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ.
8. Σπύρος Μαρίνος του Διονυσίου, επονομαζόμενος Γεωργαράς, 31 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από την Εξωχώρα Ζακύνθου. Κατά τις βράδυνες ώρες της 16.11.1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Μεταφέρθηκε στο Θεραπευτήριο Πεντέλης, όπου πέθανε τη Δευτέρα, 19.11.1973, από οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τάφηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου στις 9.9.1974, έγινε τελετή στη μνήμη του.
9. Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου, 24 ετών, εργάτης, από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, κάτοικος Χρηστομάνου 67, Σεπόλια, Αθήνα, εργάτης. Κατά τις πρωινές ώρες της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στην πλατεία Βάθης, τραυματίστηκε στην κοιλιά από ριπή στρατιωτικής περιπόλου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε τη Δευτέρα 19.11.1973.
10. Αικατερίνη Αργυροπούλου σύζυγος Αγγελή, 76 ετών, κάτοικος Κέννεντυ και Καλύμνου, Αγιοι Ανάργυροι Αττικής. Στις 10.00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού της, τραυματίστηκε στην πλάτη από σφαίρα. Διακομίστηκε στην κλινική «Παμμακάριστος» (Κάτω Πατήσια), όπου νοσηλεύτηκε επί ένα μήνα και κατόπιν μεταφέρθηκε στο σπίτι της, όπου πέθανε συνεπεία του τραύματος της μετά από ένα εξάμηνο (Μάιος 1974).
11. Στυλιανός Καραγεώργης του Αγαμέμνονος, 19 ετών, οικοδόμος, κάτοικος Μιαούλη 38, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 10.15 το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στην οδό Πατησίων, μεταξύ των κινηματογράφων «ΑΕΛΑΩ» και «ΕΑΛΗΝΙΣ», τραυματίστηκε από ριπή πολυβόλου που έρριξε εναντίον τους περίπολος πεζοναυτών που επέβαινε ενός τεθωρακισμένου οχήματος. Μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου πέθανε μετά από 12 μέρες, στις 30.11.1973.
12. Μάρκος Καραμανής του Δημητρίου, 23 ετών, ηλεκτρολόγος, από τον Πειραιά, κάτοικος Χίου 35, Αιγάλεω. Στις 10.30 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα πολυκατοικίας επί της πλατείας Αιγύπτου 1, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του Ο.Τ.Ε. (αυτουργός ο ανθυπολοχαγός Ιωάννης Αυμπέρης, 573ου Τάγματος Πεζικού). Μεταφέρθηκε στην κλινική «Παντάνασσα» (πλατεία Βικτωρίας), όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
13. Αλέξανδρος Σπαρτίδης του Ευστρατίου, 16 ετών, μαθητής, από τον Πειραιά, κάτοικος Αγίας Λαύρας 80, Αθήνα. Στις 10.30 με 11.00 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Κότσικα, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του Ο.Τ.Ε. (αυτουργός ο ανθυπολοχαγός Ιωάννης Δυμπέρης, 573ου Τάγματος Πεζικού). Με διαμπερές τραύμα μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου τον βρήκε νεκρό ο πατέρας του.
14. Δημήτριος Παπαϊωάννου, 60 ετών, διευθυντής ταμείου αλευροβιομηχάνων, κάτοικος Αριστομένους 105, Αθήνα. Γύρω στις 11.30 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην πλατεία Ομονοίας, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του, συνεπεία εμφράγματος.
15. Γεώργιος Γεριτσίδης του Αλεξάνδρου, 47 ετών, εφοριακός υπάλληλος, κάτοικος Ελπίδος 29, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 12.00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο του στα Νέα Λιόσια, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά που διέσχισαν τον ουρανό του αυτοκινήτου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.
16. Βασιλική Μπεκιάρη του Φωτίου, 17 ετών, εργαζόμενη μαθήτρια, από τα Αμπελάκια Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Μεταγένους 8, Νέος Κόσμος. Στις 12.00 το μεσημέρι της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα του σπιτιού της, τραυματίστηκε θανάσιμα στον αυχένα από πυρά. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και στη συνέχεια στον «Ευαγγελισμό», όπου πέθανε αυθημερόν.
17. Δημήτρης Θεοδώρας του Θεοφάνους, 52 ετών, κάτοικος Ανακρέοντος 2, Ζωγράφου. Στις 13.00, της 17.11.1973, ενώ διέσχιζε με τη μητέρα του τη διασταύρωση της οδού Ορεινής Ταξιαρχίας με τη λεωφόρο Παπάγου στου Ζωγράφου, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά στρατιωτικής περιπόλου με επικεφαλής αξιωματικό (πιθανόν ο ίλαρχος Σπυρίδων Σταθάκης του Κ.Ε.Τ/Θ), που βρισκόταν ακροβολισμένη στο λόφο του Αγίου Θεράποντος. Εξέπνευσε ακαριαία και όταν μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο των Παίδων, απλώς διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
18. Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας, 43 ετών, Αφγανός τουρκικής υπηκοότητας, ταχυδακτυλουργός, κάτοικος Μύρων 10, Αγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Στις 13.00, της 17.11.1973, ενώ βάδιζε με τον 13χρονο γιο του στη διασταύρωση των οδών Χέϋδεν και Αχαρνών, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από ριπή μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε απευθείας στο νεκροτομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
19. Αλέξανδρος Παπαθανασίου του Σπυρίδωνος, 59 ετών, συνταξιούχος εφοριακός, από το ΚεράσοΒο Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Νάξου 116, Αθήνα. Στις 13.30 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε με τις ανήλικες κόρες του στη διασταύρωση των οδών Δροσοπούλου και Κύθνου, απέναντι από το ΙΣΤ’ Αστυνομικό Τμήμα, βρέθηκε εν μέσω πυρών, προερχομένων από τους αστυνομικούς του Τμήματος, με αποτέλεσμα να πάθει συγκοπή. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
20. Ανδρέας Κούμπος του Στέργιου 63 ετών, βιοτέχνης, από την Καρδίτσα, κάτοικος Αμαλιάδος 12, Κολωνός. Γύρω στις 11.00 με 12.00 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Γ’ Σεπτεμβρίου και Καποδιστρίου, τραυματίστηκε στη λεκάνη από πυρά μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και τέλος στο Κ.Α.Τ., όπου και πέθανε στις 30.1.1974.
21. Μιχαήλ Μυρογιάννης του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από τη Μυτιλήνη, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα. Στις 12.00 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του Στρατού (αυτουργός ο συνταγματάρχης Νικόλςος Ντερτιλής). Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.
22. Κυριάκος Παντελεάκης του Δημητρίου, 44 ετών, δικηγόρος, από την Κροκέα Λακωνίας, κάτοικος Φερρών 5, Αθήνα. Στις 12.00 με 12.30 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, τραυματίστηκε θανάσιμα από πυρά διερχομένου άρματος μάχης. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου και πέθανε στις 27.12.1973.
23. Ευστάθιος Κολινιάτης, 47 ετών, από τον Πειραιά, κάτοικος Νικοπόλεως 4, Καματερό Αττικής. Κτυπήθηκε στις 18.11.1973 από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, συνεπεία των οποίων πέθανε στις 21.11.1973.
24.Ιωάννης Μικρώνης του Αγγέλου, 22 ετών, φοιτητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, από την Ανω Αλισσό Αχαΐας. Συμμετείχε στην κατάληψη του Πανεπιστημίου Πατρών. Κτυπήθηκε μετά τα γεγονότα, υπό συνθήκες που παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστες. Συνεπεία της κακοποίησης του υπέστη ρήξη του ήπατος, εξαιτίας της οποίας πέθανε στις 17.12.1973 στο Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, όπου νοσηλευόταν. Σύμφωνα με ορισμένες ενδείξεις, ο τραυματισμός του συνέβη στην Πάτρα, άλλες όμως πληροφορίες τον τοποθετούν στην Αθήνα. Η περίπτωση του παραμένει υπό έρευνα.
2α.
Η λίστα των νεκρών δείχνει την πραγματική έκταση της στρατιωτικής και αστυνομικής βίας εκείνων των ημερών σε ολόκληρο το κέντρο της Αθήνας κι όχι μόνο γύρω από το Πολυτεχνείο. Η χούντα είχε επιβάλλει κύμα τρομοκρατίας στην Πρωτεύουσα με θύματα κυρίως πολλούς ανυποψίαστους. Στρατιωτικοί και αστυνομικοί, παιδιά του λαού κι αυτοί πυροβολούσαν ασύδοτα σκόπευαν και δολοφονούσαν. Αυτοί, κυρίες και κύριοι, είναι οι νεκροί της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Από τους 24 φακέλους μόνο ένας έχει κλείσει.
3.
Θέλω να σας μιλήσω για δύο ανθρώπους από εκείνη την περίοδο.
Ένας από τους πιο ταπεινούς αγωνιστές εναντίον της Δικτατορίας, ο Παναγιώτης Kανελλάκης πέθανε νεότατος το 2009. Το 1996 έγραψε ένα βιβλίο για τα χρόνια εκείνα και για την προσωπική του συμμετοχή, το μοίρασε σε λίγους, όχι μόνο της γενιάς του αλλά, κυρίως σε νεότερους σαν επίμετρο στη δική του ιστορία στις φυλακές της ΕΣΑ: Αυτή η ιστορία αποτελεί, κατέληγε ο Παναγιώτης Κανελλάκης, και μια «ενθύμιση προς ορισμένους από τους συντρόφους της εποχής, τα πρόσωπα των οποίων άθελά τους αλλοιώθηκαν, σχεδόν παραμορφώθηκαν από την αυταρέσκεια της πολιτικής εξουσίας που επάξια κατέλαβαν, εξαργυρώνοντας βιώματα όπως εκείνα».
O Παναγιώτης Κανελλάκης υπήρξε μια σπουδαία προσωπικότητα. Δεν του αναγνωρίστηκαν τα αγωνιστικά εύσημα που αναγνωρίστηκαν στη λεγόμενη γενιά του Πολυτεχνείου. Ίσως είναι γνωστός σε κάποιους από τους ακροατές μας διότι είναι αυτός που το 1990 ίδρυσε στην Ελλάδα την Greenpeace. Προσωπικός φίλος μιας άλλης εμβληματικής προσωπικότητας, του Καναδού Ντέϊβιντ Μακ Τάγκαρτ, πέθανε κι αυτός. Ο Μακ Τάγκαρτ ήταν αυτός που με το καρυδότσουφλό του έχτισε την περιβαλλοντική αυτοκρατορία της διεθνούς Greenpeace. Τους γνώρισα και τους δύο, στο μικρό διαμέρισμα του Παναγιώτη Κανελλάκη στο Κολωνάκι.
Τον δεύτερο, δεν πρόλαβα να τον γνωρίσω. Είχα ακούσει πολλά γι αυτόν, αλλά δεν πρόλαβα. Είναι ο Τάσος Δαρβέρης. Αυτοκτόνησε το 1999. Στις 20 Μαΐου. Με βοήθησε πολύ να καταλάβω την ιστορία του, ο καθηγητής Ιστορίας Αντώνης Λιάκος, σύντροφός του στους αγώνες εκείνης της περιόδου. Ούτε ο Δαρβέρης είχε εμπλοκή στο Πολυτεχνείο. Τον είχε σακατέψει πριν η Χούντα, τον σακάτεψαν στη Μεταπολίτευση οι ευαισθησίες του.
Γράφει γι αυτόν ο πανεπιστημιακός Γιάννης Παπαθεοδώρου:
Συμφοιτητής του στη Θεσσαλονίκη ήταν κι ο Νικόλας Άσιμος. Αυτόχειρας κι αυτός. Κι ο ποιητής Αλέξης Τραϊανός. Επίσης αυτόχειρας…
Πηγή: athina984.gr
Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com
Συναφές:
Ο ναζισμός στην καθημερινή μας ζωή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.