Σκέψεις
ενός κυνικού επιστήμονα
Ηθική,
κοινωνία, έργο. Ποιά είναι η σειρά; Ποιό
έρχεται πρώτο, πώς ακολουθούν τα επόμενα,
και γιατί αυτό έχει κάποια σημασία; Θα
απαντήσω αντιφατικά: δεν ξέρω. Δύναμαι
όμως να υποθέσω. Και για να υποθέσω
αρκούν μονάχα μερικά δεδομένα τα οποία
ο άνθρωπος διαρκώς βρίσκει λόγω της
άγνοιάς του εφόσον διαχωρίσει την
προσωπική του πραγματικότητα από την
απόλυτη αλήθεια, καθώς και η λογική
συνεπαγωγική σκέψη. Μπορώ να υποθέσω
όντας ικανοποιητικά σίγουρος πως διαθέτω
τουλάχιστον το πρώτο.
Περί
ανθρώπινης ηθικής
Η
πρωταρχική ιδέα περί απόκτησης γνώσης
ηθικών και κοινωνικών αξιών από το
υπόλοιπο, μη-ανθρώπινο ζωικό βασίλειο
υπονοεί την παράφυση της ανθρώπινης
ύπαρξης. Μολονότι ζωντανές οντότητες,
είτε αυτές είναι μονά κύτταρα ή
πολυκύτταροι οργανισμοί, οργανώνονται
σε πολυμερείς ομάδες (αγέλες, σμήνη,
ιστούς, αποικίες, βιοφίλμ κ.τ.λ.), καμία
αίσθηση ηθικής (μια ανθρώπινη ιδέα/θεώρηση)
δεν υφίσταται ως κινητήριος δύναμη στην
αύξηση της πολυπλοκότητας. Εξελικτικά,
κάθε αλλαγή εξαπλώνεται και σταθεροποιείται,
κατά το δοκούν, κατά το αναγκαίο, η πιο
συγκεκριμένα, κατά το ευνοούμενο. Και
σαφέστατα, το ευνοούμενο για κάθε
οργανισμό, μονοκύτταρο ή μη, είναι η
ζωική επιτυχία η οποία επιτυγχάνεται
σε πρώτο στάδιο μέσω της επιβίωσης μέχρι
την αναπαραγωγική ηλικία, και σε δεύτερο
στάδιο μέσω της διαιώνισης της γενετικής
του σύστασης δια της αναπαραγωγής. Η
ανάμειξη και η ποικιλομορφία,
πραγματοποιείται επίσης κατά το συμφέρον,
μονάχα όταν ένα σκληροτράχηλα δυναμικό
περιβάλλον απαιτεί ταχύτατη προσαρμογή,
ή σπανιότερα κατά τύχη, όταν η συνάθροιση
τυχαίων αλλαγών δημιουργούν μια
αναπάντεχη, συμφέρουσα καινοτομία.
Ωστόσο πουθενά δεν τίθεται η αίσθηση
της κοινωνικής ηθικής.
Ένα
απλό παράδειγμα μπορεί να αντληθεί από
έναν πληθυσμό βακτηρίων, ο οποίος
αποτελείται από δυο σχεδόν πανομοιότυπα
βακτηριακά γένη:
