Τον τελευταίο καιρό, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής έχει τοποθετηθεί στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων. Μόνο ένας τυφλός δεν βλέπει ότι η σχετική συζήτηση έχει ξεφύγει από το επίπεδο της αντιπαράθεσης επιστημονικών επιχειρημάτων. Πλέον διεξάγεται με χιλιαστικούς και εσχατολογικούς όρους.
Η αλλαγή του κλίματος γίνεται αντιληπτή ως μια μείζονα καταστροφή κοσμογονικών διαστάσεων για την οποία υπεύθυνος είναι αποκλειστικά ο άνθρωπος.
Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης στον πολιτισμό μας ενδέχεται να είναι τεράστιες. Και αυτό γιατί ο τρόμος για την κλιματική αλλαγή αλλάζει την ίδια μας την θεμελιακή κοσμοαντίληψη για τη φύση, τον κόσμο και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτόν. Η μεγάλη συνεισφορά του Δαρβίνου και της θεωρίας της εξέλιξης στην επιστήμη ήταν ότι καθιέρωσε την άποψη ότι η φύση είναι ένα δυναμικό μέγεθος το οποίο βρίσκεται σε διαρκή αλλαγή και δεν επιδέχεται στασιμότητα. Αυτή η αντίληψη ενός διαρκώς μεταλλασσόμενου κόσμου αποτέλεσε το θεμέλιο της σύγχρονης επιστήμης και του σύγχρονου πολιτισμού. Σήμερα, όμως, η τάση αυτή απειλεί να αντιστραφεί.
Με τη δαιμονοποίηση αυτού καθαυτού του όρου κλιματική αλλαγή, επιβάλλεται νομοτελειακά μια αντίληψη ότι η φύση είναι, ή μάλλον πρέπει να είναι, ένας στατικός, παγωμένος κόσμος. Συνακόλουθα, επανερχόμαστε στις μεσαιωνικές αντιλήψεις της "φυσικής τάξης πραγμάτων", με ότι αυτό συνεπάγεται. Να επισημάνουμε ότι οι θεμελιώδεις κοσμοαντιλήψεις μας, που ξεκινάνε από το πώς αντιλαμβανόμαστε τη φύση, περνάνε και στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.
Εν προκειμένω, η κοσμοαντίληψη μιας στατικής φυσικής τάξης αποτέλεσε το θεμέλιο της μοναρχίας και της φεουδαρχίας. Αντιθέτως οι δημοκρατικές και σοσιαλιστικές αντιλήψεις βασίστηκαν στην κοσμοαντίληψη του δυναμικού και συνεχώς μεταλλασσόμενου κόσμου. Επιπροσθέτως, η δαιμονοποίηση της κλιματικής αλλαγής αντιστρέφει τον ίδιο τον προσανατολισμό της ιστορικής πορείας του ανθρώπου.
Κλιματική αλλαγή και "χρυσό παρελθόν"
Συγκεκριμένα, από τον ύστερο Μεσαίωνα και μετά ο πολιτισμός μας είναι προσανατολισμένος προς το μέλλον (future oriented). Πυρήνας και κινητήρια δύναμη της ιστορικής εξέλιξης ήταν η κοσμοαντίληψη πως ο κόσμος κινείται προς ένα καλύτερο μέλλον. Βέβαια, πάντοτε υπήρχαν μνήμες, εικόνες και αντιλήψεις ενός εξιδανικευμένου "χρυσού παρελθόντος", είτε κοντινού είτε μακρινού, αλλά αυτό ήταν δευτερεύων. ...
Η αλλαγή του κλίματος γίνεται αντιληπτή ως μια μείζονα καταστροφή κοσμογονικών διαστάσεων για την οποία υπεύθυνος είναι αποκλειστικά ο άνθρωπος.
Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης στον πολιτισμό μας ενδέχεται να είναι τεράστιες. Και αυτό γιατί ο τρόμος για την κλιματική αλλαγή αλλάζει την ίδια μας την θεμελιακή κοσμοαντίληψη για τη φύση, τον κόσμο και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτόν. Η μεγάλη συνεισφορά του Δαρβίνου και της θεωρίας της εξέλιξης στην επιστήμη ήταν ότι καθιέρωσε την άποψη ότι η φύση είναι ένα δυναμικό μέγεθος το οποίο βρίσκεται σε διαρκή αλλαγή και δεν επιδέχεται στασιμότητα. Αυτή η αντίληψη ενός διαρκώς μεταλλασσόμενου κόσμου αποτέλεσε το θεμέλιο της σύγχρονης επιστήμης και του σύγχρονου πολιτισμού. Σήμερα, όμως, η τάση αυτή απειλεί να αντιστραφεί.
Με τη δαιμονοποίηση αυτού καθαυτού του όρου κλιματική αλλαγή, επιβάλλεται νομοτελειακά μια αντίληψη ότι η φύση είναι, ή μάλλον πρέπει να είναι, ένας στατικός, παγωμένος κόσμος. Συνακόλουθα, επανερχόμαστε στις μεσαιωνικές αντιλήψεις της "φυσικής τάξης πραγμάτων", με ότι αυτό συνεπάγεται. Να επισημάνουμε ότι οι θεμελιώδεις κοσμοαντιλήψεις μας, που ξεκινάνε από το πώς αντιλαμβανόμαστε τη φύση, περνάνε και στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.
Εν προκειμένω, η κοσμοαντίληψη μιας στατικής φυσικής τάξης αποτέλεσε το θεμέλιο της μοναρχίας και της φεουδαρχίας. Αντιθέτως οι δημοκρατικές και σοσιαλιστικές αντιλήψεις βασίστηκαν στην κοσμοαντίληψη του δυναμικού και συνεχώς μεταλλασσόμενου κόσμου. Επιπροσθέτως, η δαιμονοποίηση της κλιματικής αλλαγής αντιστρέφει τον ίδιο τον προσανατολισμό της ιστορικής πορείας του ανθρώπου.
Κλιματική αλλαγή και "χρυσό παρελθόν"
Συγκεκριμένα, από τον ύστερο Μεσαίωνα και μετά ο πολιτισμός μας είναι προσανατολισμένος προς το μέλλον (future oriented). Πυρήνας και κινητήρια δύναμη της ιστορικής εξέλιξης ήταν η κοσμοαντίληψη πως ο κόσμος κινείται προς ένα καλύτερο μέλλον. Βέβαια, πάντοτε υπήρχαν μνήμες, εικόνες και αντιλήψεις ενός εξιδανικευμένου "χρυσού παρελθόντος", είτε κοντινού είτε μακρινού, αλλά αυτό ήταν δευτερεύων. ...