Φιλοσοφία τῆς Ζωῆς – Κεφάλαιο Α’: «Το νόημα της ζωής»

Ιωάννης Συκουτρής

Τρία μαθήματα εἰς τὴν ἐλευθέραν σχολὴν κοινωνικῆς προνοίας

Φιλοσοφία τῆς Ζωῆς – Κεφάλαιο πρώτο – Το νόημα της ζωής

Σὰν φιλόλογος ποὺ εἶμαι, ἀρχίζω ἀπὸ τὸν καθορισμὸν τῆς ἀκριβοῦς σημασίας τῶν δύο λέξεων: Τό Νόημα τῆς Ζωῆς. Νόημα σημαίνει τὸ περιεχόμενον, τὴν σημασίαν, τὴν ἀξίαν ἢ καὶ τὸν σκοπὸν ἑνὸς πράγματος ἢ μιᾶς πράξεως. Ὃταν ὃλα τὰ μέλη ἑνὸς ἀντικειμένου, ὃταν ὃλα τὰ ἐπὶ μέρους γεγονότα ἑνὸς συνθέτου φαινομένου ἐξετάζωνται ὡς πρὸς τὴν σχἐσιν των πρὸς τὸ ὃλον καὶ τὴν λειτουργίαν των πρὸς ἐπίτευξιν ἑνὸς σκοποῦ συνολικοῦ, τότε λέγομεν ὃτι σητοῦμεν τὸ νόημα τοῦ ἀντικειμένου ἢ τοῦ γεγονότος ἐκείνου. Μία φράσις π.χ. ἒχει νόημα, ὃταν ὃλων τῶν λέξεων αἱ σημασίαι συνεργάζωνται εἰς αποτέλεσιν ἑνὸς ἑνιαίου συνολικοῦ περιεχομένου. Τὸ ἲδιον ἒνας ὀργανισμός, τὸ ἲδιον μία μηχανὴ π.χ. Πάντοτε ὑπόκειτ᾽ ἓνα περιεχόμενον καὶ μία ἀξία, ἀξία ἰσχύουσα ἲσως διὰ τὸ νοοῦντα, διὰ πολλοὺς ἢ δι᾽ ᾽λίγους, ἢ ἰσχύουσα καθ᾽ ἑαυτὴν ἀπολύτως —αὐτὸ εἶν᾽ ἂλλο ζήτημα. Ὁπωσδήποτε νόημα ἒχει ἓνα πρᾶγμα, ἀπὸ τὴν στιγμὴν καθ᾽ ἣν ἠμποροῦμεν νὰ τὸ συνδέσωμεν πρὸς μίαν ἀξίαν, διανοητικήν, οἰκονομικήν, ἠθικήν, αἰσθητικήν, θρησκευτικὴν κ.λπ. Ἒτσι συχνὰ χρησιμοποιεῖται ἡ λέξις ὡς συνώνυμον τοῦ ἀξία, καὶ τὸ Νόημα τῆς Ζωῆς συμπίπτει πολλάκις μὲ τὴν ἀξίαντῆς Ζωῆς. ...

Η "Ελευθερία", η "Ηθική" και η "Παιδεία" σύμφωνα με τον Ιωάννη Συκουτρή

  Ιωάννης Φιλίστωρ  28 Δεκεμβρίου 2010 -http://www.istorikathemata.com/2010/12/blog-post_28.html

Ιωάννης Συκουτρής

"...ο 19ος αιών εστηρίζετο εις εναν μύθον: τον μύθον της πολιτικής ελευθερίας και ο μύθος αυτός εξεσκεπάσθη.Το ομολογούν από συμφώνου και τα δύο περισσότερον συγχρονισμένα πολιτικά ρεύματα της εποχής μας ο Μαρξισμός και ο Φασισμός: διαφωνούν μόνον ως προς το σύστημα που θα το αντικαταστήσουν.

Λέγω μύθος. Διότι ελευθέριαν του λαού δεν υπήρξεν, ούτε ήταν δυνατόν να υπάρξει. Ελευθέρια και λαός (δηλαδή μάζα) είναι δυο έννοιαι απολύτως ασυμβίβαστοι, αφού ελευθερία είναι ιδιότης, η κυρία ιδιότης μιας προσωπικότητος και προσωπικότητα δεν έχουν τα κοπάδια. Νομικώς βέβαια και πολιτικώς εκηρύσσοντο ελεύθεραι αι λαικαί τάξεις πραγματικώς όμως εκυριαρχούντο από ένα πλήθος κυριάρχων: από θρησκευτικάς πεποιθήσεις, παραδόσεις, ηθικάς, έθιμα, κληρονομικόν σεβασμόν προς την κοινωνικήν κυριαρχίαν, κοινωνικάς αντιλήψεις περί του πρέποντος κλπ Όλαι αυταί, αι ευεργετικώς δρώσαι αντίρροποι δυνάμεις σήμερον έσβησαν η κινδυνεύουν να σβήσουν και οι "ελεύθεροι σήμερον πολίται" δεν υπακούουν παρά εις την βιαν η εις την σκοπιμότητα.

Το αποτέλεσμα υπήρξε να αναπτυχθή τώρα άλλη τυραννία πολύ σκληροτέρα από την τυρρανίαν των προδημοκρατικών καθεστώτων: η τυρρανία των ανευθύνων. Μας κυριαρχούν σήμερα οι ανεύθυνοι, οι κεφαλαιοκράται, η γραφειοκρατία, οι δημοσιογράφοι, όλοι οι σαλτιμπάγκοι του κοινοβουλευτισμού. Και το χειρότερον μας κυριαρχούν και συγχρόνως μας κοροιδεύουν αφού τυρρανούν "εν ονόματι των λαικών ελευθεριών".

"...και κάθε ηθική πράξις συνεπάγεται ευθύνας. Εις εποχήν που κατέλυσαν τους ελέω Θεού Βασιλείς που είχαν να λογοδοτήσουν μόνον εις τον Θεόν, δεν είναι δυνατόν να ανεχώμεθα τους ελέω Τέχνης ανευθύνους συγγραφείς. Και τώρα σας ερωτώ: Κατά τι κινδινεύει η ελευθερία της σκέψεως αν περιορισθή η καθημερινή ασχημοσύνη, ο εκβιασμός και η διαπόμπευσις της οικογενειακής τίμης κάθε παραδόσεως και αξίας, η συστηματική προσπάθεια προς αποβλάκωσιν του κοινού, η έξαψις των πνευμάτων, ο κλονισμός κάθε ηθικής αντιστάσεως. Συμπτώματα όλα που παρουσιάζει σήμερον μέγα μέρος του Τύπου, χωρίς να έχουν ελαφρυντικόν, όσοι τα γράφουν, τουλάχιστον ότι τα πιστεύουν.

Η διάδοσις της μορφώσεως ημπορεί να φέρει πολλά καλά, έχει όμως και σημαντικά μειονεκτήματα.: