Το κραχ του 2008 σηματοδότησε ένα κρίσιμο stress test για τα ευρωπαϊκά κράτη πρόνοιας με δραματικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της τεράστιας αύξησης της ανεργίας, της διεύρυνσης των μισθολογικών και εισοδηματικών ανισοτήτων και της αύξησης της φτώχειας.
Οι αυξήσεις των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, που απαιτούνται για την πρόληψη μιας οικονομικής κατάρρευσης, ανάγκασαν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προβούν σε επώδυνες περικοπές στις υπηρεσίες πρόνοιας για να στηρίξουν τα δημόσια οικονομικά, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την υποστήριξη της πρόνοιας για τις ευάλωτες ομάδες.
Το συνολικό εύρος των απαντήσεων της πολιτικής ευημερίας είναι ετερογενές, ανόμοιο και άνισο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απάντηση στη Μεγάλη Ύφεση συνοδεύτηκε από βαθιές κοινωνικές συγκρούσεις, ενώ σε άλλες τα αντιδημοφιλή μέτρα διαχείρισης κρίσεων έλαβαν ευρεία συναίνεση από κόμματα της αντιπολίτευσης, συνδικάτα και εργοδοτικές οργανώσεις.
Παράλληλα με τις σοβαρές περικοπές, υπήρξαν δυναμικές προσπάθειες για ανοικοδόμηση κοινωνικών προγραμμάτων και θεσμών, για προσαρμογή των ρεπερτορίων πολιτικής -όχι μόνο σε εγχώριο επίπεδο αλλά και σε επίπεδο ΕΕ- στη νέα πραγματικότητα της οικονομίας της γνώσης και μιας γηράσκουσας κοινωνίας.
Συνολικά, η μακρά δεκαετία του 2010 έδειξε ότι το μέλλον της εργασίας και της ευημερίας είναι στα χέρια μας: είναι απολύτως δυνατό να διαμορφώσουμε αυτό το μέλλον με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχεται κοινωνική ασφάλιση χωρίς αποκλεισμούς, να επιτευχθεί υψηλή απασχόληση, να προωθούνται και να διατηρούνται οι ανθρώπινες ικανότητες σε όλη τη ζωή- πορεία, και καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας. . . .
Παρουσίαση του βιβλίου:
«Ποιος φοβάται το κράτος πρόνοιας τώρα;» Oxford University Press, 2024
από τους Anton Hemerijck και Μάνο Ματσαγκάνη.
Η Μεγάλη Ύφεση του 2008 σηματοδότησε ένα κρίσιμο stress test για τα ευρωπαϊκά κράτη πρόνοιας με δραματικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της τεράστιας αύξησης της ανεργίας, της διεύρυνσης των μισθολογικών και εισοδηματικών ανισοτήτων και της αυξανόμενης φτώχειας.
Οι αυξήσεις των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, που απαιτούνται για την πρόληψη μιας οικονομικής κατάρρευσης, ανάγκασαν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προβούν σε επώδυνες περικοπές στις υπηρεσίες πρόνοιας για να στηρίξουν τα δημόσια οικονομικά, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την υποστήριξη της πρόνοιας για τις ευάλωτες ομάδες.
Παράλληλα με τις σοβαρές περικοπές, υπήρξαν δυναμικές προσπάθειες για ανοικοδόμηση κοινωνικών προγραμμάτων και θεσμών, για προσαρμογή των ρεπερτορίων πολιτικής -όχι μόνο σε εγχώριο επίπεδο αλλά και σε επίπεδο ΕΕ- στη νέα πραγματικότητα της οικονομίας της γνώσης και μιας γηράσκουσας κοινωνίας.
Συνολικά, η μακρά δεκαετία του 2010 έδειξε ότι το μέλλον της εργασίας και της ευημερίας είναι στα χέρια μας: είναι απολύτως δυνατό να διαμορφώσουμε αυτό το μέλλον με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχεται κοινωνική ασφάλιση χωρίς αποκλεισμούς, να επιτευχθεί υψηλή απασχόληση, να προωθούνται και να διατηρούνται οι ανθρώπινες ικανότητες σε όλη τη ζωή- πορεία, και καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας.
Ομιλητές Anton Hemerijck, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, Florence Manos Matsaganis, Καθηγητής Δημοσίων Οικονομικών στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου Συζητητής Chiara Saraceno, Επίτιμος συνεργάτης στο Collegio Carlo Alberto Εισαγωγή Francesco Devicienti, Διευθυντής του Master in Welfare : Fondamenti teorici e Ανάλυση Δεδομένων
ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ BLOD: Εκλείψεις: Συζήτηση με αφορμή το βιβλίο “Who’s afraid of the Welfare State Now?”
link για το βίντεο στα σχόλια
Το Hellenic Foundation for European & Foreign Policy (ELIAMEP) διοργάνωσε συζήτηση με αφορμή την έκδοση του βιβλίουτων Anton Hemerijck (Καθηγητή στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, Φλωρεντία) και Μάνου Ματσαγγάνη (Καθηγητή στο Πολυτεχνείο Μιλάνου, επικεφαλής του Προγράμματος Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ)
Μίλησαν οι:Άννα Διαμαντοπουλου (Πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, πρώην Επίτροπος Ε.Ε., πρώην Υπουργός)
Δόμνα Μιχαηλίδου (Βουλευτής, τέως Υπουργός Εργασίας)
Γιάννης Μπαλαμπανίδης (Πολιτικός αναλυτής, συγγραφέας)
Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κύριος Ερευνητής ΕΛΙΑΜΕΠ) Λουκάς Τσουκαλης (Καθηγητής στη Sciences Ρο, Παρίσι, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ)
Συντονίζει ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος, δημοσιογράφος στην «Καθημερινή» και συγγραφέας.
-----------------------------------------
Κριτική
«Σε μια αριστοτεχνική περιγραφή του τρόπου με τον οποίο τα ευρωπαϊκά κράτη πρόνοιας αντέδρασαν στη Μεγάλη Ύφεση του 2009 και στην επιδημία Covid, αυτό το βιβλίο παρέχει μια ενημερωμένη αξιολόγηση της λειτουργίας και της απόδοσης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο σε όλους όσους ενδιαφέρονται για την ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική και το μέλλον των κρατών πρόνοιας». -- Peter A. Hall, Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ"Ένα απαραίτητο βιβλίο τόσο για τους υπερασπιστές όσο και για τους αντιπάλους του κράτους πρόνοιας. Αφού το διαβάσει κανείς δεν θα μπορέσει να επιχειρηματολογήσει εμπειρικά για το αναπόφευκτο του συμβιβασμού μεταξύ κοινωνικής πολιτικής και αποτελεσματικότητας. Και κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από τις δυσκολίες του Ανατρέχοντας στις ανεξερεύνητες ακόμα εξελίξεις της κοινωνικής πολιτικής από τη Μεγάλη Ύφεση έως την κρίση του Covid, το βιβλίο προσφέρει ένα ισχυρό και σοφό σύνολο προτάσεων για την προώθηση της ευρωπαϊκής. κοινωνικό μοντέλο, σε μια πεζογραφία που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη από την αρχή μέχρι το τέλος». -- Elena Granaglia, Università Roma Tre"Αυτό το βιβλίο προσφέρει στους αναγνώστες μια περιγραφικά πλούσια συζήτηση των μεταρρυθμίσεων σε έναν εντυπωσιακό αριθμό πεδίων πολιτικής σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη πρόνοιας. Αναπτύσσει επίσης ένα πρωτότυπο επιχείρημα σχετικά με τις επιπτώσεις της βιωματικής κληρονομιάς της Μεγάλης Ύφεσης στα σύγχρονα κράτη πρόνοιας στην Ευρώπη, κάνοντας το βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί τόσο για τους μελετητές όσο και για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής». -- Barbara Vis, Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης«Βασιζόμενοι σε καλά εδραιωμένα οικονομικά επιχειρήματα για ένα κράτος πρόνοιας, οι συγγραφείς επεκτείνουν τη συζήτηση με δύο σημαντικούς και πολύ ευπρόσδεκτους τρόπους: αναλύουν την απόδοση των κρατών πρόνοιας σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία 25 χρόνια και - ασυνήθιστα - συζητούν όχι μόνο τον σχεδιασμό τους σε ένα στατικό περιβάλλον, αλλά και στον βαθμό στον οποίο τα κράτη πρόνοιας σε διάφορες χώρες έχουν επιδείξει (ή όχι) ανθεκτικότητα απέναντι σε κραδασμούς (ιδίως σε διαφορετικές απαντήσεις στις πανδημία Covid-19), και πώς έχουν προσαρμοστεί στις αλλαγές στο οικονομικό, κοινωνικό και δημογραφικό περιβάλλον». -- Nicholas Barr, Καθηγητής Δημοσίων Οικονομικών, London School of Economics"Σε αυτήν την πλούσια λεπτομερή και οξεία επιχειρηματολογία, οι Hemerijck και Matsaganis καταδεικνύουν ότι υπάρχουν λόγοι για αισιοδοξία για το μέλλον των κρατών πρόνοιας στην Ευρώπη. Προσφέροντας την πιο ολοκληρωμένη περιγραφή των τάσεων της κοινωνικής πολιτικής από τη Μεγάλη Ύφεση, αυτό το βιβλίο δείχνει πειστικά ότι τα κράτη πρόνοιας Παραμένουν απαραίτητοι για την ευρωπαϊκή οικονομική ευημερία και την κοινωνική ευημερία Κανείς δεν πρέπει να φοβάται το κράτος πρόνοιας και όποιος ενδιαφέρεται για την κοινωνική πολιτική - παρελθόν. παρόν και μέλλον - πρέπει να διαβάσετε αυτό το βιβλίο." -- Kimberly Morgan, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο George Washington«Σε περιόδους κρίσεων, αυτή η περιεκτική ανάλυση των κρατών πρόνοιας στην Ευρώπη ρίχνει φως στην ικανότητά τους να περιορίζουν τους κοινωνικούς κινδύνους και να ενθαρρύνουν την κοινωνική ανθεκτικότητα». -- Bernhard Ebbinghaus, Καθηγητής Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο του Mannheim"Πολλές σύγχρονες εργασίες για τα ευρωπαϊκά κράτη πρόνοιας υιοθετούν μια αμυντική στάση, αλλά όχι "Ποιος φοβάται το κράτος πρόνοιας". Οι Hemerijck και Matsaganis προσφέρουν μια βαθιά ερευνημένη και καλογραμμένη περιγραφή του γιατί το κράτος πρόνοιας εξακολουθεί να είναι κρίσιμο για τη διαμόρφωση επιτυχημένων και κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς Αυτό το βιβλίο είναι απαραίτητο ανάγνωσμα για όλους τους μελετητές της πολιτικής οικονομίας και της κοινωνικής πολιτικής». -- Jane Gingrich, Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης"Αυτό το βιβλίο παρέχει μια έγκαιρη και τόσο αναγκαία επίδειξη του ουσιαστικού ρόλου που μπορούν να διαδραματίσουν τα κράτη πρόνοιας στις προηγμένες οικονομίες που βασίζονται στη γνώση. Δυστυχώς, πολλές συζητήσεις βασίζονται ακόμη σε απαρχαιωμένες αντιλήψεις για τη σχέση μεταξύ κοινωνικών δαπανών και οικονομικής ανταγωνιστικότητας. Οι συγγραφείς κάνουν μια εξαιρετική δουλειά στην κατάρριψη μύθων σχετικά με το ότι το κράτος πρόνοιας αποτελεί βάρος και να δείξει ότι με τα κατάλληλα εργαλεία, οι κοινωνικές πολιτικές μπορούν πραγματικά να προωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και ευημερία για όλους Αυτό είναι ένα ουσιαστικό ανάγνωσμα τόσο για τους ερευνητές όσο και για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής». -- Giuliano Bonoli, Καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο της Λωζάνης"Το βιβλίο παρέχει μια εξαιρετική περιγραφή του τρόπου με τον οποίο τα ευρωπαϊκά κράτη πρόνοιας μπόρεσαν να αντέξουν μια άνευ προηγουμένου πολυκρίση και να συμμετάσχουν σε μια εποχική επαναβαθμονόμηση για την ενίσχυση των κοινωνικών επενδύσεων. Μέσω ενός τέλειου συνδυασμού εμπειρικής ανάλυσης και ερμηνευτικής συλλογιστικής, οι συγγραφείς ξεχωρίζουν τους παράγοντες που υποστήριξαν την ανθεκτικότητα των ιδρυμάτων πρόνοιας, τονίζοντας τον ρυθμιστικό ρόλο που η ΕΕ έχει σταδιακά διαδραματίσει στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής. Γραμμένο σε αξιοθαύμαστα σαφή και κομψή πεζογραφία, το βιβλίο είναι ένα ουσιαστικό ανάγνωσμα για ένα θέμα που παραμένει στο επίκεντρο των επιστημονικών, πολιτικών και πολιτικών συζητήσεων σε όλη την Ευρώπη - και όχι μόνο». -- Maurizio Ferrera, Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο του Μιλάνου
Σχετικά με τον συγγραφέα
Anton Hemerijck, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας, Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο (EUI) , Μάνος Ματσαγγάνης, Καθηγητής Δημοσίων Οικονομικών, Πολυτεχνείο του Μιλάνου
Ο Anton Hemerijck είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ινστιτούτο (EUI). Είχε στο παρελθόν θέσεις στο Vrije Universiteit του Άμστερνταμ και στο London School of Economics and Political Science, και ήταν διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου για την Κυβερνητική Πολιτική (WRR), του κύριου think tank στην Ολλανδία. Πιο πρόσφατα, ήταν μέλος της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Μέλλον της Κοινωνικής Προστασίας και του Κράτους Πρόνοιας στην ΕΕ (2021 - 2023). Είναι συγγραφέας του Changing Welfare States (OUP, 2013) και εκδότης του The Uses of Social Investment (OUP, 2017).
Ο Μάνος Ματσαγγάνης είναι Καθηγητής Δημοσίων Οικονομικών στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Πριν από αυτό, εργάστηκε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Γραφείο του Έλληνα Πρωθυπουργού και στο London School of Economics and Political Science. Υπήρξε υπότροφος Fulbright στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ και σήμερα είναι Ανώτερος Ερευνητής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) στην Αθήνα και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος Giangiacomo Feltrinelli στο Μιλάνο.
Ο Anton Hemerijck είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ινστιτούτο (EUI). Είχε στο παρελθόν θέσεις στο Vrije Universiteit του Άμστερνταμ και στο London School of Economics and Political Science, και ήταν διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου για την Κυβερνητική Πολιτική (WRR), του κύριου think tank στην Ολλανδία. Πιο πρόσφατα, ήταν μέλος της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Μέλλον της Κοινωνικής Προστασίας και του Κράτους Πρόνοιας στην ΕΕ (2021 - 2023). Είναι συγγραφέας του Changing Welfare States (OUP, 2013) και εκδότης του The Uses of Social Investment (OUP, 2017).
Ο Μάνος Ματσαγγάνης είναι Καθηγητής Δημοσίων Οικονομικών στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Πριν από αυτό, εργάστηκε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Γραφείο του Έλληνα Πρωθυπουργού και στο London School of Economics and Political Science. Υπήρξε υπότροφος Fulbright στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ και σήμερα είναι Ανώτερος Ερευνητής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) στην Αθήνα και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος Giangiacomo Feltrinelli στο Μιλάνο.
=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
