Ζωή στην εποχή της ελλειμματικής προσοχής – Τα social media και το κακό που κάνουν σε ενήλικες και παιδιά
Σύμφωνα µε τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Γιόχαν Χάρι, το μότο της εποχής μας θα μπορούσε να είναι: «Προσπάθησα να ζήσω τη ζωή μου, αλλά κάτι μου απέσπασε την προσοχή». Ακούμε διαρκώς ότι ο σύγχρονος κόσμος μαστίζεται από αλλεπάλληλες κρίσεις. Κάποιες από αυτές παρουσιάζονται ως συγκριτικά ασήμαντες, καθώς ξεφουσκώνουν γρήγορα, ενώ άλλες εξακολουθούν να στοιχειώνουν για καιρό το συλλογικό μας φαντασιακό ως γνήσιες υπαρξιακές απειλές. Ο κίνδυνος που φέρνει η κλιματική κρίση, για παράδειγμα, είναι λόγος ικανός για να χάσει ακόμη κι ένας λιγότερο ευαίσθητος άνθρωπος τον ύπνο του.
Παρ’ όλα αυτά, καμία απ’ τις πραγματικές απειλές δεν μπορεί να γίνει πραγματικά επικίνδυνη, σε τέτοιον βαθμό τουλάχιστον ώστε να χρειάζεται ανάληψη σοβαρής δράσης για την αντιμετώπισή της, αν οι άνθρωποι δεν μπορούν να εστιάσουν κατάλληλα και να κατανοήσουν βαθιά ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα. Παραδόξως, το γεγονός ότι ακούμε σπάνια για την κρίση της προσοχής, είναι τεκμήριο της ενοχής της. Αδυνατούμε να δώσουμε προσοχή ακόμη και στο μήνυμα που μας λέει ότι δεν δίνουμε προσοχή.
Στο βιβλίο του «Stolen Focus, Why You Can’t Pay Attention» (εκδ. Crown), ο Γιόχαν Χάρι υποστηρίζει ότι ο κόσμος μας κινδυνεύει απ’ τον ύπουλο εχθρό της αδυναμίας συγκέντρωσης. Ταξιδεύει σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, αναζητάει ειδικούς, επικαλείται περισσότερες από 250 έρευνες και στοιχεία. Για τον ερευνητή, όλα δείχνουν ότι βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα ακραίο φαινόμενο, σε μια άνευ προηγουμένου κρίση ανθρώπινης προέλευσης. Πανίσχυρες δυνάμεις έρχονται και κλέβουν την προσοχή μας, αποδυναμώνοντάς μας. Επειδή αδυνατούμε να εστιάσουμε για αρκετή ώρα κάπου, θυσιάζουμε την εμβάθυνση, γινόμαστε πιο επιφανειακοί στοχαστές, κι έτσι υπονομεύουμε την ικανότητά μας να λύνουμε τα όλο και πιο περίπλοκα προβλήματα που εμφανίζονται στον δρόμο μας.
