Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής την πραγματική εξουσία στη Θεσσαλονίκη είχαν τα «γερμανοντυμένα» Τάγματα Ασφαλείας. Λίγοι πλήρωσαν για τα εγκλήματά τους, ενώ οι περισσότεροι ηγέτες τους ακολούθησαν τον εχθρό για να σωθούν.Δημόσιος απαγχονισμός στους Αμπελοκήπους, 1944. Τα Τάγματα Ασφαλείας κρεμούσαν Έλληνες αντιστασιακούς με σκοπό τον εκφοβισμό, την κάμψη του φρονήματος και την αποθάρρυνση της Αντίστασης στους κατακτητές.
του Χρίστου Ζαφείρη
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τη γερμανική κατοχή πραγματοποιήθηκε χωρίς πολεμικές συμπλοκές από τμήματα του ΕΛΑΣ. Στις 30 Οκτωβρίου, οι αρχηγοί της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας, Μάρκος Βαφειάδης και Ευριπίδης Μπακιρτζής, έδωσαν εντολή στα προπορευόμενα τμήματα του ΕΛΑΣ να καταλάβουν την πόλη. Η εγκατάλειψη της πόλης από τους ναζί και η εμφάνιση των ανταρτικών τμημάτων προκάλεσε παλλαϊκό συναγερμό και παραλήρημα ενθουσιασμού στους Θεσσαλονικείς, που κατέκλυσαν δρόμους και χαιρετούσαν με εκδηλώσεις λατρείας τους παρελαύνοντες ελευθερωτές τους.
Ο ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ ήταν για τρεις περίπου μήνες, ώς τον Ιανουάριο του 1945, που αποσύρθηκε με τη Συνθήκη της Βάρκιζας, η μοναδική τοπική και πολιτική εξουσία στην πόλη. Η Εθνική Πολιτοφυλακή, που εκλέχτηκε από το λαό, είχε αναλάβει όλες τις αρμοδιότητες, τη διατήρηση της τάξης, τον επισιτισμό, τη φορολογία και τη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών. Το κύριο μέλημά του ήταν η εκκαθάριση της πόλης από τους δωσίλογους, τους «ταγματασφαλίτες», τους συνεργάτες των Γερμανών, που είχαν κάνει την πόλη κέντρο όλων των δυνάμεων της Μακεδονίας που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή.
To «βασίλειο των ταγματασφαλιτών»....
