Απομονώνω από το μότο του βιβλίου το απόσπασμα «Το χρήμα είναι ωραίο γιατί είναι απελευθέρωση» και μεταγράφω σε απλά λόγια το υπόλοιπο, που λέει ότι απελευθέρωση είναι να μην υποχρεώνεσαι για λόγους οικονομικούς να συναναστρέφεσαι ανθρώπους που δεν θέλεις.
Αυτά τα είπε στο Βιβλίο της ανησυχίας ο Μπερνάντο Σοάρες, ένα από τα δεκάδες ετερώνυμα του Πεσόα.
Στον Αναρχικό Τραπεζίτη, ο Πεσόα καταπιάνεται με την τυραννία που ασκείται πάνω στον άνθρωπο από τα «κοινωνικά επινοήματα», μεταξύ των οποίων το ισχυρότερο και χειρότερο είναι το χρήμα.
Για να απαλλαγεί από αυτό, θα προσπαθήσει να το κατακτήσει, και θα το επιτύχει.
Η Μαρία Παπαδήμα στην εισαγωγή του βιβλίου των εκδόσεων Gutenberg παραθέτει την πληροφορία ότι και ο Αναρχικός Τραπεζίτης είναι ένα ακόμα ετερώνυμο του Πεσόα, ότι το έργο δημοσιεύτηκε το 1922 σε λογοτεχνικό περιοδικό, σχεδόν πριν από εκατό χρόνια, και γνώρισε πολλές επανεκδόσεις.
Είναι το δίδυμο του Βιβλίου της ανησυχίας και γεννήθηκε μέσα σε συνθήκες πολιτικών ζυμώσεων, λίγο μετά τη ρωσική επανάσταση, έναν χρόνο μετά την ίδρυση του πορτογαλικού Κ.Κ., σε μια έκρυθμη πολιτική κατάσταση, όπου οι κυβερνήσεις διαδέχονται η μία την άλλη και οι δολοφονίες ιστορικών αρχηγών είναι κάτι το σύνηθες.
Η οικονομική κατάσταση είναι επίσης κακή, οι τόκοι του δημόσιου χρέους υπερβαίνουν τους κρατικούς πόρους και τα κεφάλαια εξάγονται στο εξωτερικό. Παράλληλα, μεταφράζονται και εκδίδονται έργα αναρχικά, τα οποία εντοπίζονται στη βιβλιοθήκη του συγγραφέα, πράγμα ενδεικτικό της ενημέρωσης που είχε πάνω στους προπαγανδιστές των αναρχικών.
Ο Πεσόα ασχολείται με θέματα ιστορικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά και δεν είναι η πρώτη φορά. Μπορεί να μην είναι μεγάλες και σπουδαίες οι ενασχολήσεις του με αυτά, ωστόσο, στα δώδεκα άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά βρίθουν οι πολιτικές σκέψεις.
Δεν είναι λοιπόν μια προσωπικότητα που ζει στον «φιλντισένιο πύργο μιας εσωστρεφούς έμπνευσης» αλλά είναι ο τρόπος του να είναι μόνος.
Δεν εκτιμά την κοινωνική ζωή, το γάμο, τις συμβάσεις: