Χωρίς αμφιβολία, ο «Ηγεμόνας» είναι το πιο επαναστατικό έργο του Μακιαβέλι και παραμένει ένα οργανικό έργο γραμμένο με πάθος:
Σ’ αυτό ο συγγραφέας αρνείται τα παραδοσιακά πολιτικά συστήματα και στρέφεται στο άτομο και στις αρετές του.
Ο στόχος είναι η νέα ηγεμονία, η μελέτη μιας καινούριας εμπειρίας για μια κοινωνία που βρίσκεται σε κρίση.
Ο Μακιαβέλι εντυπωσιάζεται από αυτές τις νέες ηγεμονίες που δημιουργήθηκαν με βία και επιπλέον γοητεύεται από τους αρχηγούς των στρατευμάτων.
Πέρα απ’ αυτά, προβληματίζεται με τη δημιουργία των μεγάλων δυτικών μοναρχιών (Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία), που κυβερνιούνται από έναν απόλυτο Ηγεμόνα…
Όσο κι αν είναι αξιέπαινο σε έναν Ηγέτη να τηρεί τις αποφάσεις του και να ζει με ακεραιότητα και χωρίς πονηριά, η πείρα έχει δείξει ότι οι πραγματικά φωτισμένοι Ηγέτες επέδειξαν ευελιξία στον τρόπο εφαρμογής των αποφάσεών τους και ότι χρησιμοποίησαν την πονηριά τους για να γυρίσουν τα κολλημένα μυαλά των άλλων.
Ο Ηγέτης πρέπει να ξέρει πως υπάρχουν δύο τρόποι επιβολής: Ο νόμος και η βία.
Ο πρώτος ταιριάζει στους ανθρώπους, η δεύτερη στα κτήνη. Πολλές φορές όμως, επειδή δεν επαρκεί ο πρώτος, προσφεύγουμε στη δεύτερη.
Είναι απαραίτητο στον Ηγέτη να ξέρει να παίζει καλά και το ρόλο του ανθρώπου και το ρόλο του κτήνους. . . .
