Είς νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων

Εμμανουήλ Ροΐδης ( 1836-1904 , Έλληνας συγγραφέας)

Από τους πιο πνευματώδεις συγγραφείς που παρουσιάστηκαν στα ελληνικά γράμματα. Το έργο του συγκροτείται από πολλά διαφορετικά είδη όπως μυθιστορήματα, διηγήματα, κριτικές μελέτες, κείμενα πολιτικού περιεχομένου, μεταφράσεις και χρονογραφήματα. Το 1866 ολοκληρώνει την συγγραφή του πρώτου του μυθιστορήματος "Πάπισσα Ιωάννα", έργο που σατιρίζει τον κλήρο της Δυτικής Εκκλησίας την περίοδο του μεσαίωνα. Το βιβλίο αφορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο, αλλά τον καταξιώνει διεθνώς. Το 1875 εξέδωσε με τον Θέμο 'Αννινο το εβδομαδιαίο σατιρικό περιοδικό "Ασμοδαίος".

1. Στην Ελλάδα άπαντες οι έχοντες ονύχια αγωνίζονται να σπαράξωσιν τους έχοντες πτερά.

2. Ο Έλλην προτιμά συνήθως την ομαλωτέραν οδόν, έστω και άγουσαν εις βάραθρον.

3.  Όταν έχει κανείς το δικαίωμα να λαθεύει απεριόριστα, είναι βέβαιος πως κάποτε θα πετύχει.

4. Γνωρίζει δώδεκα τρόπους να προσπορίζεται χρήματα εκ των οποίων ο τιμιότερος είναι η κλοπή.

(για διατελέσαντα υπουργό)

5. Εξειδίκευση είναι η διέξοδος της άγνοιας προς μίαν κατεύθυνσιν.

6.  Πολύ φοβούμεθα ότι οι ημέτεροι καθηγηταί καθιστώσι την κλασσικήν αρχαιότητα ενδιαφέρουσαν και αγαπητήν, όσω και οι παπάδες την ορθόδοξον θρησκείαν.

7. Η θέσις των παρ’ ημίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την των αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και ...

Βουλγάρων, εις ους αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών επλήρωνον έπειτα λύτρα.

8. Ο Έλλην στέργει συνήθως να είπη την αλήθειαν, ουχί όμως και να την γράψη.

9.  Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι.»

10. Οι Άγγλοι έχουσι δύο βουλάς, την άνω και την κάτω, ημείς μίαν μόνην ανωκάτω. Οστρακολογία
 

11. Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Έλληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας:
 α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν του προϋπολογισμού.
β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον.
γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ’ επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των ...

12. Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Έλληνας

gnomikologikon

Ενας αιώνας μετά τον Ροΐδη

«ΟI Γραικοί εξεύρουν να γκρεμίζουν τυραννικάς οικοδομάς αλλά δεν είναι καλοί να oικοδομήσωσιν ευνομουμένην Πολιτείαν». Αυτά έγραφε ο φιλοπαίγμων και αιρετικός Εμμανουήλ Ροΐδης πριν από έναν και πλέον αιώνα (πέθανε το 1904).

Τι σημαίνει ευνομούμενη Πολιτεία; Ενα καλό πολίτευμα. Εχουμε. Παρά τα όποια μειονεκτήματα, έχει γίνει αποδεκτό ως το καλύτερο το πολίτευμα της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Οι πολίτες εκλέγουν ελεύθερα το Κοινοβούλιο, το οποίο νομοθετεί και ελέγχει την κυβέρνηση, που ασκεί την εξουσία με τη δική του ψήφο εμπιστοσύνης ή ανοχής.

Δεύτερος πυλώνας της ευνομούμενης πολιτείας είναι οι δίκαιοι νόμοι και η εφαρμογή τους.

Ενας τρίτος πυλώνας είναι η Δικαιοσύνη και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Είναι ο τελικός κριτής των νόμων.

Ποια, όμως, είναι η πρακτική στη χώρα μας;

Πρώτο: Πληθωρισμός νόμων. Ο καλός συνάδελφος Πάσχος Μανδραβέλης («Καθημερινή», 22 και 23 Μαΐου) αναφέρει ότι κατά την περίοδο 1974-2005 ψηφίστηκαν 3.430 νόμοι και για την εφαρμογή τους εκδόθηκαν 20.580 προεδρικά διατάγματα και 114.905 υπουργικές αποφάσεις. Κατά μέσο όρο η Βουλή ψήφιζε έναν νόμο κάθε τρεις ημέρες!

Εγραφε ο Ροΐδης: «Οι Αγγλοι έχουν δύο Βουλές, την άνω και την κάτω, ημείς μίαν μόνην ανωκάτω». Πόσο, δυστυχώς, τον δικαιώνουν, έπειτα από έναν αιώνα, οι εικόνες της Βουλής των τελευταίων ημερών!

Δεύτερο: Πολλοί από τους νόμους δεν εφαρμόζονται από το ίδιο το κράτος. Οχι πάντα από αδυναμία. Συχνά από αντίδραση οργανωμένων συμφερόντων και ατολμία σύγκρουσης με αυτά.

Τρίτο: Κόμματα της εκάστοτε αντιπολίτευσης συμπαρίστανται ανοικτά στη μη εφαρμογή των νόμων, ακόμη και όταν οι «θιγόμενοι» καταφεύγουν στη βία!

«Εθνική κληρονομιά». Εγραφε ο Ροΐδης: «Εις νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων».

Ολα αυτά δεν είναι άσχετα με τις διαφωνίες μεταξύ των κομμάτων που μετέχουν στην κυβέρνηση, αλλά και των κομμάτων της αντιπολίτευσης για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο. Οι πάντες αναγνωρίζουν ότι ο ρατσισμός από «ιδεολογία» πέρασε στη βία με πρωτοβουλία ενός κόμματος, το οποίο μετέχει στο Κοινοβούλιο.

Είναι ένα φαινόμενο που πρέπει να ανησυχεί και να προβληματίζει όχι μόνο τα κόμματα του λεγόμενου Δημοκρατικού Τόξου αλλά όλους εκείνους που πιστεύουν στους δημοκρατικούς θεσμούς και στην ευνομούμενη πολιτεία. Ισως να χρειάζεται κάποιος νόμος. Προέχει, όμως, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα κόμματα, όχι μόνο σε εκείνα που ασκούν την εξουσία ή τη διεκδικούν, αλλά και σε εκείνα τα οποία την οραματίζονται, αλλά αποδέχονται το πολίτευμα της χώρας.

Το αντιμνημονιακό μέτωπο, όσο και αν νομιμοποιείται από τις δραματικές επιπτώσεις των μνημονίων, έχει παράσχει έναν ανεύθυνο επαναστατικό λόγο, χωρίς να προσφέρει στην κοινωνία συγκεκριμένες και εφικτές εναλλακτικές λύσεις.

«Εν τω βίω των εθνών - έγραφε ο Ροΐδης - και μάλιστα των νεαζώντων, πολύ μάλλον ενδιαφέρουσα της εξακριβώσεως του σημείου πολιτισμού εις ό έφθασαν εν ωρισμένη στιγμή, φαίνεται ημίν η εξέτασις της διευθύνσεως καθ' ήν ταύτα βαδίζουσιν».

«Κομμάτια και θρύψαλα» είναι τα αποτυπώματα των μνημονίων στην πολιτική και την κοινωνία, για να θυμηθούμε το εκπληκτικό θεατρικό έργο του Γιώργου Σκούρτη (1977). Και αυτά δεν μαζεύονται μόνο με αντιρατσιστικούς νόμους. Είναι πρόβλημα πολιτικής ευθύνης και πολιτικής παιδείας.

Ρωμαίος Γιώργος 

gromaios@otenet.gr
==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"