Histoire Immortelle (1968) - Μεταφρασμένος Τίτλος: Αθάνατη Ιστορία - Γνωστό και ως: The Immortal Story Une Histoire Immortelle

Η αθάνατη εμφάνιση / Une histoire immortelle (1968).  Mε πρωταγωνιστές των Orson Welles και Jeanne Moreau. Βασικά στοιχεία σε ένα διήγημα της Δανίδας συγγραφέως Karen Blixen. 

Με κάθε πρόσβαση 63 λεπτών είναι το συντομότερο θετικό έργο του

 

- Κριτική από το Cine.gr:

Ο μοναχικός, πάμπλουτος και ελαφρώς ξεμωραμένος κύριος Κλέι είναι άλλος ένας κρίκος στην αλυσίδα των αμοραλιστών υπερ-ηρώων / alter ego του Orson Welles.

Ένας Πολίτης Κέιν που δεν έχει καν το αποκούμπι ενός rosebud είναι αυτός ο μεγαλέμπορος του 19ου αιώνα, που έστησε τη μικρή του αυτοκρατορία στο Μακάο της Κίνας. 

Ανάμεσα στον Κέιν και τον Κλέι (ακόμα και η εγγύτητα των ονομάτων δεν πρέπει να θεωρηθεί ως τυχαία) παρεμβάλλεται ένα ολόκληρο πάνθεον από δαιμονικές φιγούρες, που υπερέβησαν τα εκάστοτε εσκαμμένα και τιμωρήθηκαν για την «Ύβρη» τους: 

από τον Κύριο Αρκάντιν και τον Γιόζεφ Κ. της «Δίκης» μέχρι τον «Άρχοντα του τρόμου» και τους πρωταγωνιστές των σαιξπηρικών μεταφορών του Welles. 

Εάν έχει (χιλιο)ειπωθεί ότι κάθε μεγάλος δημιουργός γυρίζει ξανά και ξανά την ίδια ταινία, εδώ το κλισέ μοιάζει να ισχύει με την εξής απόχρωση: οι ταινίες του Welles υπήρξαν η αναπαραγόμενη επεξεργασία μιας υπαρξιακής εξίσωσης –με το σκηνοθέτη να «πειράζει» τις τιμές των κρίσιμων παραγόντων, μεταθέτοντας συνεχώς το κέντρο βάρους.

Αυτό σημαίνει ότι το βασικό μοτίβο της «κοσμικής ζυγαριάς» παραμένει το ίδιο, και μένει να ανακαλύψουμε το εντελώς ιδιαίτερο μπαλαντζάρισμα που επιχειρείται στην «Αθάνατη Ιστορία» . 

Εκτός από τον Κλέι, η τράπουλα των χαρακτήρων συμπληρώνεται από άλλα τρία φύλλα, τα οποία θα ανοίξουν ένα-ένα: ο Εβραίος σύμβουλος, μεσάζων στο διεστραμμένα φιλόδοξο σχέδιο του αφεντικού του. 

Η Βιρζινί, κόρη ενός συνεργάτη του Κλέι, που ο τελευταίος ώθησε στην αυτοκτονία. Ο Πολ, που θα προσληφθεί για να εκπληρώσει την αποστολή: 

να αναπαραστήσει, δηλαδή, το μύθο του ναύτη που γονιμοποιεί την γυναίκα του πλούσιου γέρου. Την ίδια στιγμή, ο θρύλος θα έχει μεταφερθεί στο πεδίο της πραγματικότητας. Είναι κάτι τέτοιο δυνατό;

Σε αυτό το ιδιότυπο, εμφανώς σημειολογικό παιχνίδι ρόλων, ο κάθε ήρωας είναι ταυτόχρονα φορέας της αναίρεσής του: 

ο Κλέι εξανίσταται στο άκουσμα κάθε λογής προφητειών, απαιτεί γεγονότα. 

Κι όμως, πέφτει στην ίδια παγίδα επιχειρώντας να υλοποιήσει το μύθο (θα δούμε παρακάτω γιατί). 

Η Βιρζινί επαγγέλλεται δια του ονόματός της την απολεσθείσα παρθενία της. 

Κι όμως –ανατροπή… της ανατροπής –σαν ανέγγιχτη Παρθένος θα νιώσει «τη γη να σείεται». 

Ο Πολ, τέλος, εκπληρώνει στο έπακρο την αποστολή που του έχει ανατεθεί.

Αποφασίζοντας, ωστόσο, να την κρατήσει ως επτασφράγιστο μυστικό, καταλήγει να διαιωνίσει το μύθο.

Κατά πρώτο και κύριο λόγο, η σπουδαία αναμέτρηση της «Αθάνατης Ιστορία» λαμβάνει χώρα ανάμεσα στον Κλέι και την πραγματικότητα. 

Προ πολλού αποσπασμένος από αυτήν, ο μοναχικός μεγιστάνας στέκει στο ημίφως σαν τοτέμ χωρίς πιστούς, μια αυτάρεσκη θεϊκή μικρογραφία που αποζητά να επιβεβαιωθεί ως τέτοια. 

Μόνο που το οικοδόμημα της Ύβρεώς του είναι θεμελιωμένο από το απόσταγμα μιας αρχής του Χέγκελ: ό,τι είναι λογικό είναι πραγματικό και ό,τι είναι πραγματικό είναι λογικό. 

Ο Ένγκελς ερμήνευσε το παραπάνω απόφθεγμα, μεταγγίζοντάς το στους νόμους της Ιστορίας: «στην πορεία της ανάπτυξης, ό,τι ήταν πραγματικό γίνεται εξωπραγματικό… και στη θέση της θνήσκουσας πραγματικότητας έρχεται μια νέα, βιώσιμη».
Πράγματι, ο εκφυλισμένος Κλέι θα συντριβεί. 

Επιχείρησε να δημιουργήσει Ιστορία εκ του μηδενός και όχι να συνειδητοποιήσει τη θέση του εντός της, οραματιζόμενος έτσι την αυτοκαταστροφή του. 

Ενεργώντας ως Δημιουργός, αναπόφευκτα έγινε ο νεκρός Θεός του Νίτσε. Διότι οι νέοι Θεοί θα γεννώνται από τα κουφάρια των προκατόχων τους, μέχρι τον πολυαναμενόμενο οριστικό αφανισμό τους.

Αυτή ακριβώς είναι η «Αθάνατη Ιστορία»: 

ένα παραμύθι που επαναλαμβάνεται στο διηνεκές της ιστορικής προόδου. 

Γι αυτό και ο μέγας Welles θα φορέσει τη μάσκα του παραμυθά, επενδύοντας την ευθύγραμμη αφήγησή του με ένα πέπλο ελαφρώς απόκοσμο και μεταφυσικό.

Έντονη εξπρεσιονιστική σκίαση, αλλόκοτες γωνίες λήψης, κάδρα που πολλαπλασιάζουν το αναπαριστώμενο πρόσωπο, και φυσικά ένας παντογνώστης αφηγητής που τίθεται υπεράνω όλων. 

Η υπέροχη μουσική του Erik Satie απλούστατα υπογραμμίζει το σαφές: την γλυκόπικρη τραγική ειρωνεία, την βαθιά αγωνία όποιου αφουγκράζεται τους ήχους ενός κοχυλιού.

Βαθμολογία:  (9/10)

Κωνσταντίνος Σαμαράς (Cineυρωπαϊκόν)

---

Από ιταλικό DVD(!) βρήκαμε αυτή την σπάνια ταινία του Orson Welles, η οποία γυρίστηκε για τη γαλλική τηλεόραση και κατόπιν κυκλοφόρησε και στις κινηματογραφικές αίθουσες. 

Πρόκειται για την πρώτη έγχρωμη σκηνοθετική του δουλειά και τη μικρότερη σε διάρκεια· όλα κι όλα 58 λεπτά. 

Η Αθάνατη ιστορία βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο της Δανέζας Isak Dinesen με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Karen Blixen. 

Η ταινία αφορά τις τελευταίες στιγμές ενός γηραιού, μοναχικού αριστοκράτη που μαθαίνει για ένα θρύλο που λέει για έναν πλούσιο που έδωσε 5 γκινέες σε έναν ναύτη να κοιμηθεί με τη γυναίκα του. 

Παθιάζεται μ`αυτή την ιστορία και αποφασίζει να την υλοποιήσει, βάζοντας στο ρόλο της γυναίκας μια κόρη ενός πρώην συνεργάτη του. 

Αυτή θα αποφασίσει να συμμετάσχει μόνο και μόνο για να τον εκδικηθεί και έτσι θα στηθεί το παράξενο αυτό... παιχνίδι. 

Πολύ διάλογος και μπλα-μπλα αλλά απίστευτη για άλλη μια φορά σκηνοθετική προσέγγιση από τον Welles, που και ερμηνευτικά είναι πάλι... αρχοντικός. 

Η Ζαν Μορό συμμετέχει για τρίτη φορά σε ταινία του ίδιου του Welles.

Ζήσης Μπαρτζώκας (5Χ5 on Cult by Zisis: Around the World)

===================== 

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"