Ο Σοπενχάουερ ως παιδαγωγός, του Φρ. Νίτσε

Απόσπασμα από το «Ο Σοπενχάουερ ως παιδαγωγός» του Φρ. Νίτσε 

– Διαβάζει η Άννα Ιωαννίδου

Oρίζοντας την εκπαίδευση:

Ο παιδαγωγός σου δεν μπορεί να είναι άλλο από ελευθερωτής σου. Όμως απελευθέρωση σημαίνει απαλλαγή από κάθε ζιζάνιο, σκουπίδι, σκουλήκι, που θέλει να αγγίξει το τρυφερό φύτρο του φυτού, ανάβλυσμα φωτός και θερμότητας, γεμάτος αγάπη βόμβος νυχτερινής βροχής.

Ο ταξιδευτής εκείνος, που είχε δει πολλές χώρες και λαούς και κάμποσες ηπείρους, και τον ρώτησαν ποια ιδιότητα των ανθρώπων συνάντησε παντού, έλεγε: «έχουν μια κλίση στην οκνηρία». 

Σε μερικούς θα φανεί ότι θα μιλούσε σωστότερα και πιο έγκυρα αν έλεγε: «είναι όλοι δειλοί». Κρύβονται κάτω από ήθη και απόψεις.

Κατά βάθος, κάθε άνθρωπος ξέρει καλά πως βρίσκεται στον κόσμο για μία φορά και μόνο, ως κάτι μοναδικό, και πως καμιά άλλη τόσο παράξενη σύμπτωση δε θα συνταιριάξει, για δεύτερη φορά, μια τόσο θαυμάσια πολλαπλότητα σε ενότητα, όπως είναι αυτός: 

το ξέρει αυτό, αλλά το κρύβει σαν μια κακή συνείδηση – για ποιο λόγο; Από φόβο μπρος στον γείτονα, ο οποίος απαιτεί τη σύμβαση, τη στιγμή που και ο ίδιος καλύπτεται με αυτή.

Τι είναι όμως αυτό που αναγκάζει κάποιον να φοβάται τον γείτονα, να σκέφτεται και να πράττει αγεληδόν, και να μην είναι ευχαριστημένος με τον ίδιο του τον εαυτό; 

Η ντροπαλοσύνη, ίσως, για λίγους και σπάνιους. Για τους περισσότερους, όμως, είναι η νωθρότητα, η φυγοπονία, δηλαδή εκείνη η ροπή στην οκνηρία, για την οποία μίλησε ο ταξιδιώτης.

Έχει δίκιο: 

Άρθουρ Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer: Η Σοφιστική ή Πώς να έχεις δίκιο ακόμα κι όταν έχεις άδικο

Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer, 1788-1860) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, γνωστός για τον αθεϊστικό πεσιμισμό του και την φιλοσοφική του διαύγεια.

Το σημαντικότερο έργο του Σοπενxάουερ, "Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση", τόνιζε τον ρόλο του κύριου κινήτρου δράσης των ανθρώπων, το οποίο ο #Σοπενxάουερ ονόμαζε Βούληση.

Η μεταφυσική ανάλυση της Βούλησης από μέρους του Σοπενxάουερ, η άποψή του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του επηρέασαν πολλούς γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος όπως ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Σίγκμουντ Φρόυντ, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες και άλλοι.

Αρθούρος Σοπενχάουερ
(1788-1860)

Συνεχίζοντας γύρω από το θέμα της μετατροπής μιας συζήτησης σε αγώνα «ταπώματος», θα παραπέμψουμε στο κορυφαίο επί του θέματος βιβλίο του Αρθρούρου Σοπενχάουερ με τίτλο Η εριστική διαλεκτική. Το έγραψε μεταξύ 1830-1831, κυκλοφόρησε το 1864 και είναι περισσότερο ίσως γνωστό με τον τίτλο της γαλλικής μετάφρασής του, Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο (στα ελληνικά, μετάφραση Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. 2011). - Σημ. HS,

Η «τέχνη» αυτή αφορά στην κατατρόπωση του συνομιλητή μας, ασχέτως του αν έχουμε δίκιο ή άδικο.

Ως μέθοδος στηρίζεται στη συγκάλυψη της διαφοράς μεταξύ αλήθειας και αληθοφάνειας.

Στόχος της, να διδάξει με ποια τεχνάσματα μπορεί κανείς να πείσει το κοινό ότι έχει δίκιο ακόμα κι αν έχει άδικο.

Καύσιμά της, η ματαιοδοξία∙ το πάθος για τις τιμές∙ η ανεντιμότητα∙ η ροπή των ανθρώπων να μιλάνε πριν σκεφτούν∙ και η ξεροκεφαλιά.

Δυναμωτικό της, η διαπίστωση ότι, ακόμα κι όταν όλα σου τα επιχειρήματα έχουν πέσει στο καναβάτσο, μπορείς πάντοτε να βρεις ακόμα ένα που θα σου δίνει δίκιο.

Τα τεχνάσματα που μετέρχεται η «εριστική διαλεκτική», όπως τα αναπτύσσει διεξοδικά ο Σοπενχάουερ είναι τα εξής:

Σοπενχάουερ: «Εκείνο που οι άνθρωποι ονομάζουν μοίρα, στην ουσία είναι ένα σύνολο ανοησιών που έκαναν»

Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer, 1788-1860) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, γνωστός για τον αθεϊστικό πεσιμισμό του και την φιλοσοφική του διαύγεια. 

Το σημαντικότερο έργο του Σοπενxάουερ, "Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση", τόνιζε τον ρόλο του κύριου κινήτρου δράσης των ανθρώπων, το οποίο ο #Σοπενxάουερ ονόμαζε Βούληση. 

Η μεταφυσική ανάλυση της Βούλησης από μέρους του Σοπενxάουερ, η άποψή του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του επηρέασαν πολλούς γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος όπως ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Σίγκμουντ Φρόυντ, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες και άλλοι. . .