Με αφορμή τη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών, που πραγματοποιήθηκε υπό τον
Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με κεντρικό θέμα την
πάταξη της διαφθοράς και τη λειτουργία νέων θεσμών διαφάνειας στο πολιτικό μας σύστημα, θα ήθελα να μοιραστούμε μαζί κάποιες σκέψεις:
Πιστεύω, κατ’ αρχήν, ότι σε κάθε εκλογική διαδικασία -και στην πρόσφατη σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα-, το πολιτικό μας σύστημα, μέσα από τη λειτουργία της λαϊκής ψήφου, πραγματοποίησε τη δική του αυτοκάθαρση. Είναι όμως αυτή από μόνη της αρκετή;
Κατηγορηματικά, όχι, είναι η απάντηση.
Το πολιτικό μας σύστημα τα τελευταία χρόνια, κατά τη λαϊκή έκφραση, έπιασε κυριολεκτικά πάτο! Όλες οι μετρήσεις της κοινής γνώμης κατατάσσουν τους πολιτικούς στο τέλος της κλίμακας αξιοπιστίας των πολιτών, ενώ η πολιτική αυτή καθαυτή αντιμετώπισε την αποστροφή της κοινωνίας και συνδέθηκε στη συνείδηση των πολιτών με τη ρεμούλα, την αναξιοκρατία, το βόλεμα των ημετέρων και την ατιμωρησία των ενόχων που κατείχαν υψηλά κυβερνητικά αξιώματα.
Η αρρωστημένη αυτή κατάσταση, αποδείχθηκε ότι δεν βελτιωνόταν με την «καταστολή», με το να έρχεται δηλ. εκ των υστέρων το πολιτικό σύστημα και να επιλαμβάνεται κατά περίπτωση.
Η διακήρυξη ότι
«εμείς τα στέλνουμε όλα στη Δικαιοσύνη», δεν έπεισε αλλά και δεν λειτούργησε μέσα σε ένα πολιτικοκοινωνικό περιβάλλον
«αλληλομόλυνσης» των θεσμών, μιας και όλοι οι θεσμοί, παρά τη συνταγματική διάκριση των εξουσιών, λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία! Κι’ αυτό γιατί πάντα γεννιόταν το ερώτημα
«ποιος ελέγχει τον ελέγχοντα;». Ο εφοριακός ελέγχει το φορολογούμενο. Ποιος όμως ελέγχει τον εφοριακό; Η Δικαιοσύνη επιλαμβάνεται των σκανδάλων. Κατά πόσο όμως μπορεί να κινηθεί ανεξάρτητα από την Εκτελεστική εξουσία, όταν η κυβέρνηση είναι αυτή που με πολιτικά -κατά βάση- κριτήρια επιλέγει την ηγεσία της;
Μονόδρομος λοιπόν σήμερα η «πρόληψη», η εκ των προτέρων δηλ. δημιουργία θεσμών αποτροπής. Να δημιουργήσουμε νέους κανόνες λειτουργίας του πολιτικού μας συστήματος, κανόνες που θα αποτρέπουν τη γένεση των προηγούμενων συμπεριφορών, αφαιρώντας από τα πολιτικά υποκείμενα των διαφόρων βαθμίδων εξουσίας, τη δυνατότητα να τις επαναλάβουν.
Είναι αυτό εφικτό; Βεβαίως, και εφικτό είναι και δοκιμασμένο σε άλλες χώρες, χρειάζεται όμως σχέδιο, χρειάζεται και να «σπάσουμε πολλά αυγά» για να το επιτύχουμε, αρχής γενομένης από τα ίδια τα πολιτικά κόμματα, τη Διοίκηση του κράτους, την Αυτοδιοίκηση αλλά και αυτή την ίδια την Εκτελεστική αλλά και τη Δικαστική Εξουσία.
Η Ελλάδα πρέπει να ξεφύγει από την αντίφαση να είναι μια ευρωπαϊκή χώρα και παράλληλα να έχει τριτοκοσμικά χαρακτηριστικά, με συνθήκες τέτοιες στο πολιτικό και το διοικητικό της σύστημα, που να ευνοούν τα «λαμόγια» και συνήθως, αντί να αναδεικνύουν, να εξαφανίζουν πολιτικά όσους αντιστέκονται στις συνθήκες αυτές ή πάνε κόντρα στο ρεύμα της γενικευμένης διαφθοράς!!! Γιατί;
Γιατί, όπως λειτουργεί σήμερα το Σύστημα, η έκβαση λ.χ. που μπορεί να έχουν οι προσωπικοί πολιτικοί αγώνες τα τελευταία χρόνια, δεν εξαρτώνται από την προσφορά, την ικανότητα ή το ήθος του πολιτικού, αλλά σε ένα μεγάλο βαθμό από τις διασυνδέσεις του με τα ΜΜΕ και από το πόσα χρήματα μπορεί να διαθέσει για να επιτύχει την εκλογή του!! Όχι βέβαια πως δεν υπάρχουν και εξαιρέσεις.
Υπάρχουν λ.χ. αυτές των καταξιωμένων προσωπικοτήτων, αλλά είναι τόσες, όσες συνήθως χρειάζονται για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα! Υπάρχουν ενδεχομένως ακόμα και εκείνοι που σε κάποια συγκυρία «ξεγελούν» το (ξένο και άγνωστο γι’ αυτούς) Σύστημα βρίσκοντας κάποια ρωγμή για να περάσουν μέσα στα τείχη του και που συνήθως, σαν ξένα σώματα που είναι, δεν μακροημερεύουν εντός των τειχών, ή κάποιοι καλλιτέχνες ή αθλητές μεγάλης τηλεοπτικής αναγνωρισιμότητας.
Όλες όμως αυτές οι εξαιρέσεις είναι η μειοψηφία, μια μειοψηφία όμως που παρέχει το «άλλοθι» στο Σύστημα, ότι η Λαϊκή Κυριαρχία είναι εκείνη που καθορίζει τη σύνθεση της Εθνικής Αντιπροσωπείας και όχι η διαπλοκή του ίδιου του Συστήματος. Πιστεύω ότι, εκτός απ’ όλα τα άλλα, εννοούσε και αυτό ο Πρωθυπουργός, όταν δυο φορές την προηγούμενη βδομάδα χαρακτήρισε τη διαφθορά
«Συστημική»!!Σαν νέος, κάποτε, βουλευτής, απορούσα πως σε κάποια, όχι τόσο μείζονα για την κοινή γνώμη ζητήματα, αλλά με μεγάλο και όχι άμεσα ορατό ενδιαφέρον για κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα, συγκροτούνταν διακομματικές αντιτιθέμενες ομάδες, που έδιναν σκληρές μάχες για να γίνει πλειοψηφική η θέση της κάθε μιας από αυτές!
Μα, θα αναρωτηθεί κάποιος, αυτή δεν είναι η κατ’ εξοχήν δημοκρατική λειτουργία της Βουλής; Η γνώμη της συνείδησης και όχι πάντα του κομματικού λόχου;
Αυτό θα πει και στον εαυτό του ο πρωτάρης, ο οποίος όμως όσο περνά ο καιρός θα ξαναδεί κι’ άλλες φορές να παίζεται το ίδιο έργο, με σχεδόν τα ίδια πάντα πρόσωπα στα διακομματικά «Blocks», στα οποία αν ίσχυαν οι κανόνες των Π.Α.Ε., που στις φανέλες της κάθε μιας αναγράφεται ο «χορηγός» της, θα του είχε λυθεί η απορία αμέσως!!! Αυτό βέβαια δεν αφορούσε τη συντριπτικά μεγάλη πλειοψηφία του Σώματος, πάντως οι «χαρακτηρισμένοι» τότε (για τώρα δεν ξέρω, ίσως κάποια πράγματα να άλλαξαν μέσα στα 5 χρόνια που είμαι εκτός, αν και δεν το πολυπιστεύω!) ως άνθρωποι του «Α», του «Β» ή του «Γ», όπως ψιθυριζόταν στο περιστύλιο, δεν ήσαν μόνο δύο ή τρεις!
Συμπληρώνουμε όμως πια δύο δεκαετίες από τότε, που σε Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ακούστηκε ( από τον
Κώστα Λαλιώτη, αν θυμάμαι καλά) για πρώτη φορά,
η ανάγκη να κτυπηθεί το λεγόμενο «πολιτικό χρήμα». Τα χρόνια όμως περνούσαν χωρίς να γίνεται ουσιαστικά τίποτα, ενώ λ.χ. το προεκλογικό «πλαφόν» για μια υποψηφιότητα με αξιώσεις εκλογής στις μεγάλες περιφέρειες, εξακολουθούσε να κυμαίνεται από τα 200 μέχρι και τα 500 εκατομμύρια δραχμές ( αυτό πριν από 10-15 χρόνια)!!
Κατά καιρούς βέβαια, έγιναν κάποιες ρυθμίσεις, οι οποίες όμως κρινόμενες εκ του αποτελέσματος, απεδείχθησαν απλά μερεμέτια!
Υπήρξαν και κάποιες απόπειρες, με κυριότερη εκείνη του 2003, του αρχικού δηλαδή σχεδίου νόμου του εκλογικού νόμου Σκανδαλίδη, που προέβλεπε σπάσιμο των μεγάλων περιφερειών και εκλογή βουλευτών με λίστα στην περιφέρεια καθώς και ξεχωριστή κάλπη για κόμματα και βουλευτές, διατάξεις οι οποίες , ως γνωστό, απεσύρθησαν ύστερα από τη σφοδρή αντίδραση μεγάλου μέρους της ίδιας της δικής μας Κοινοβουλευτικής Ομάδας και ιδίως των βουλευτών της Β΄ Αθήνας και του Υπολοίπου Αττικής, οι οποίοι απείλησαν με καταψήφιση του.
Σήμερα, φαίνεται ότι η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είναι αποφασισμένη να ασχοληθεί σοβαρά με την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου, ενός φαινομένου που μας έχει καταντήσει δακτυλοδεικτούμενη χώρα διαφθοράς και αδιαφάνειας στο Δυτικό Κόσμο.
Φαίνεται ακόμα –και αυτό είναι το ελπιδοφόρο- ότι υπάρχει και σχέδιο. Θα πρότεινα λοιπόν, το σχέδιο αυτό, το οποίο συνοπτικά αρκετές φορές έχει παρουσιάσει ο Πρωθυπουργός, να αρχίσει να υλοποιείται από πάνω προς τα κάτω και όχι αντίστροφα, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, που πάντα κάποιο αόρατο χέρι το σταματούσε όταν άρχιζε να αγγίζει τα ψηλότερα επίπεδα του συστήματος.
Γιατί για τη διαφθορά και τη διαπλοκή δεν είναι υπεύθυνοι οι πολίτες, αλλά η εκ των άνω προς τα κάτω πυραμίδα του Κράτους και της Διοίκησης. Δεν μπορεί να υπάρχουν διεφθαρμένοι πολίτες με έντιμους πολιτικούς και έντιμη κρατική διοίκηση! Να ασχοληθούμε με τους φοροφυγάδες, αλλά να αρχίσουμε πρώτα από τον έλεγχο των οικονομικών των ίδιων των κομμάτων!
Η διαφάνεια και ο έλεγχος των οικονομικών των ίδιων των κομμάτων, το «σπάσιμο» των μεγάλων εκλογικών περιφερειών (για να σταματήσει το φαινόμενο των χορηγών), η κατάργηση του σταυρού προτίμησης, η κατάργηση κάθε ειδικής παραγραφής και ειδικής μεταχείρισης από το Νόμο των Υπουργών και Βουλευτών, η καθιέρωση ανώτατου χρόνου θητείας σε κάθε αιρετή θέση, το ουσιαστικό και όχι προσχηματικό «
πόθεν έσχες» για κάθε θέση στο Δημόσιο και πολλά άλλα ακόμη, τα οποία αποτελούν ζητούμενα μιας ευνομούμενης και διάφανης Πολιτείας, πρέπει να αποτελέσουν την αρχή αυτής θαρραλέας προσπάθειας για την ανάταξη και την ανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας του πολιτικού μας συστήματος. Αλλά, επαναλαμβάνω, να αρχίσουμε πρώτα από «πάνω».
Για ουσιαστικούς αλλά και συμβολικούς λόγους. Τα δείγματα προθέσεων μέχρι τώρα είναι ελπιδοφόρα, η συγκυρία είναι η πλέον κατάλληλη και αυτό εμένα τουλάχιστον, με κάνει να αισιοδοξώ για τη συνέχεια.
Πιστεύω, ότι η Παράταξη μου, που σήμερα έχει την ευθύνη να ανορθώσει από τα οικονομικά της ερείπια τη χώρα, έχει την ιστορική υποχρέωση, εφαρμόζοντας στην πράξη τις Αρχές και τις Αξίες μας, σε συνεννόηση και συνεργασία με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, να αποκαταστήσει παράλληλα και τη
χαμένη Τιμή και Αξιοπιστία του Πολιτικού μας Συστήματος.Ρόδος, Δεκέμβρης 2009
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΣ
Πρώην Βουλευτής Δωδεκανήσου του ΠΑΣΟΚ
========================================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
