Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Λιαντίνης - Φιλοσοφικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Λιαντίνης - Φιλοσοφικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023

Δημήτρης Λιαντίνης – "Απελπίζεται και κλαίει και περιγράφει" : Dante's_Inferno, Purgatorio & Paradiso - A Complete Summary


Δεν ξέρουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε το 1265, αλλά γνωρίζουμε ότι πέθανε μια μέρα σαν σήμερα, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1321, ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς ποιητές, ο Δάντης Αλιγκέρι (Dante Alighieri). Το περίφημο έργο του, η Θεία Κωμωδία, θεωρείται σαν ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Όπως γράφει ο Δημήτρης Λιαντίνης "Η νέκυια του Δάντη έχει το νόημα και το κύρος μιας έκθεσης στη φυλακή, με ομόφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέα για το βαρύ ποινικό μητρώο του κάθε ανθρώπου. Και κατεπέκταση για το βαρύ ποινικό μητρώο της ιστορίας."


Ο Δάντης δεν εκατέβηκε στην Κόλαση. Η ιδική του νέκυια είναι μια στυγερή αλληγορία της επίσκεψης που έκαμε στο Γεντί-Κουλέ της ψυχής μας. Ό,τι είδε είναι τα σύρματα και τα σήμαντρα, τα παραπήγματα, τα κελλιά και οι κατάδικοι που κλείστηκαν μέσα στα πάθη τους, καθώς με την πράξη εφρόντισαν να τα κάμουν εγκλήματα.

Η επιδρομή του Δάντη στον Άδη δηλώνει το δράμα της ιδικής μας αδιάλειπτης και αδιέξοδης κωμωδίας:

Σάββατο 29 Απριλίου 2023

Λιαντίνης: "Ύμνος προς την γυναίκα από έναν Υπέροχο Άντρα"

«Της γυναίκας το σώμα είναι το μουσικό όργανο.

Η αρρενωπία του άντρα είναι ο οργανοπαίχτης.

Όσο πιο έμορφη είναι η εικόνα του θηλυκού, να την ειπείς στο μισοφώς αλάβαστρο, να την ειπείς δέρμα δορκάδας τρελαμένο στα μύρα του άνεμου, να την ειπείς αστέρι της βροχής που στάζει αχτίνες, όσο πιο έμορφη είναι η όψη του θηλυκού, σώμα και πρόσωπο και νόηση ένα, τόσο πιο σπάνιο και ακριβό είναι το μουσικό όργανο που ζητά να το παίξει ο καλλιτέχνης του.

Βιολί στραντιβάριους είναι της γυναίκας το σώμα.

Λουδοβίκος Μπετόβεν είναι ο βιολιστής του.

Και η πράξη του έρωτα, το μουσικό γινόμενο που ακούγεται, είναι η Σονάτα Κreutzer.

Η ενάτη σονάτα 

Beethoven Kreutzer Sonata No.9 - Patricia Kopatchinskaja & Fazıl Say

Beethoven Kreutzer Sonata No.9 - Patricia Kopatchinskaja & Fazıl Say
Ludwig van Beethoven - Kreutzer Sonata No.9 - Opus 47 - 1802, 1803 - for piano and violin

Δημήτρης Λιαντίνης - "Γκέμμα". - Liantinis


=====================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Σάββατο 15 Απριλίου 2023

Πικρές αλήθειες, ενός υπέροχου μυαλού.. Καθαρή "ματιά", κοφτερός λόγος που χτυπάει κατευθείαν στην ψυχή των "όσων έχουν ώτα.."

Λιαντίνης: «Οι άγγελοι όμως κατοικούν στον ουρανό. 
Σαν ξεπέσουν στη γης, γίνουνται διάβολοι..

Ο Ιησούς είναι ο άνθρωπος της εποχής του, αλλά και ο διαλεχτός της νέκυιας των ποιητών.

Ξεψύχησε κυκλωμένος από τις ίδιες σκέψεις καλιακούδες, που θα είχε κάμει ο καθένας από κείνους τους έξι χιλιάδες δούλους του Σπάρτακου, όταν τους είχε σταυρώσει εκατό χρόνια παλαιότερα ο Κράσσος στο δρόμο από την Καπούη για τη Ρώμη.

Στα λόγια του «ίνατί με έγκατέλιπες;» βλέπω ένα συντριμμό χωρίς όρια. Το πιο αξιοθρήνητο ναυάγιο της υπαρκτικής βίωσης του ανθρώπου.

Αν γινότανε τρόπος να ξαναγυρίσει σήμερα κοντά μας, και έβλεπε τη χάρη με την οποία τον έχρισε η ιστορία, θα χαιρότανε.

Γιατί θά 'βρισκε πως την άξιζε τέτοια τιμή από τους ελάχιστους εκείνους που κατανοούν το δράμα του.

Επειδή έζησε ζωντανός το θάνατο του. Στην ίδια τροχιά του Οδυσσέα και του Αινεία.

Όμως, στα εκατοντάδες εκατομμύρια που τον λατρεύουν σήμερα σα θεό, τους χριστιανούς καθώς τους λένε, θα είχε να ειπεί.

Αυτός, ο φάγος και οινοπότης:

- Μα εγώ δεν είμαι χριστιανός, βρε σαφρακιάρηδες. 
Κι εσείς μοιάζετε σε μένα, όσο μοιάζει ο ρυπαρός ιπποπόταμος στο περήφανο άλογο με το κατάλευκο δέρμα και τα κατάμαυρα μάτια.

Όλους εσάς δεν ήρθα να σώσω. Να σας καταγγείλω ήρθα, και να σας φραγγελώσω.

Το μυαλό σας, την ψευτιά σας, την αχρεία ψυχή, και τις δολερές σας πράξεις.

Αυτά είχα στο νου μου, την ώρα που τίναζα τα αστροπελέκια με τα απανωτά «ουαί» για τη φαρισαϊκή ηθική σας. . . .

Τετάρτη 8 Μαρτίου 2023

Ο Λιαντίνης για τη γυναίκα [Έρωτας και Θάνατος]

Η ερωτική διαλεκτική των φύλων

Η πρόθεση του ποιητή να δείξει ότι ο ίμερος προσιδιάζει στη γυναικεία ιδιοσυγκρασία και ότι ο ερωτικός κόσμος είναι αποκλειστικά της γυναίκας το οικείο ενδιαίτημα είναι αποφασιστική. Ο έρωτας κυριαρχεί στη γυναικεία φύση κατά τον τρόπο, που ο στρατηγός ηγεμονεύει στα πεδία του πολέμου. Το αντίστοιχο της ερωτευμένης γυναίκας από την έποψη της ανδρείας είναι ο ήρωας, αλλά τα μεγάλα του κατορθώματα υστερούν μπροστά στα θαυμάσια έργα εκείνης.

Εαν το ερωτικό φαινόμενο είναι περιορισμένο, τα όρια του συμπίπτουν με τα πέρατα της γυναικείας ψυχής. Εάν όμως ο ίμερος διανοίγεται και ξεφευγει στην απλωσιά της απεριόριστης έκτασης, η περιοχή αυτή συμπίπτει με τον άγνωστο χώρο της θηλυκής απειρότητας. . .

Τετάρτη 13 Απριλίου 2022

Η τέχνη του να μην έχεις πάντα δίκιο: ένα κείμενο για ελεύθερα πνεύματα

Η συζήτηση είναι μια ανταλλαγή γνώσης∙ η λογομαχία μια ανταλλαγή άγνοιας .Ρόμπερτ Κίλλεν

Πριν από 10 περίπου χρόνια διάβασα, για πρώτη φορά, το αγαπημένο μου βιβλίο. 
Ο τίτλος του από μόνος του επέσειε την ανατροπή («Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο»), ο συγγραφέας του την εγγυόταν (Νίτσε), ωστόσο το στοιχείο που την κατασφάλιζε, και αυτό που κέντρισε εξαρχής την περιέργειά μου, ήταν ο υπότιτλος:
 «Ένα βιβλίο για ελεύθερα πνεύματα». Μετά από κάμποσες σύντομες παραγράφους και αφορισμούς στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, ο φιλόσοφος φτάνει να αποσαφηνίσει τι ακριβώς εννοεί με τον όρο «ελεύθερο πνεύμα»:

Ελεύθερο πνεύμα ονομάζεται ο άνθρωπος που σκέφτεται διαφορετικά απ’ ό,τι αναμένεται απ’ αυτόν με βάση την καταγωγή του, τον περίγυρό του, την τάξη του και το λειτούργημά του.

Αφού, κατόπιν, περιγράψει ορισμένες ιδιότητες του ελεύθερου πνεύματος («έχει απελευθερωθεί από την παράδοση», «ζητάει λόγους, ενώ οι άλλοι ζητούν πίστη» κτλ.), τις αντιπαραβάλλει στα (μόνα) 4 πράγματα που θεωρούν σωστά τα «αλυσοδεμένα» πνεύματα:

Πρώτον, όλα τα πράγματα που έχουν διάρκεια είναι σωστά∙ δεύτερον: όλα τα πράγματα που δεν είναι μπελάς για μας είναι σωστά∙ τρίτον: όλα τα πράγματα που μας ωφελούν είναι σωστά∙ τέταρτον: όλα τα πράγματα για τα οποία έχουμε κάνει θυσίες είναι σωστά.

Μιας και ανέφερα ήδη ότι πρόκειται για το αγαπημένο μου βιβλίο, δε μοιάζει απροσδόκητο ότι τέτοιου είδους αποσπάσματα εντυπώθηκαν στέρεα στη συνείδησή μου και διαμόρφωσαν εν πολλοίς τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι και σκέφτομαι τα διανοητικά ζητήματα.

Ωστόσο, παρά τη διαπεραστική ενάργεια και την ασύγκριτη καλλιέπεια του Νίτσε, σταδιακά καλλιέργησα μια δική μου ερμηνεία-μετάφραση του «ελεύθερου πνεύματος». 
Παρατηρώντας τον εαυτό μου και τον κόσμο γύρω μου, κατέληξα να εξαγάγω το συμπέρασμα πως ελεύθερο πνεύμα είναι ο άνθρωπος που έχει αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα να μπορεί να αλλάζει τη γνώμη του. Αυτή η ικανότητα, νομίζω, συνιστά τη σπουδαιότερη πνευματική και διανοητική αρετή που μπορεί να έχει κάποιος.

Δυστυχώς, όμως, αυτή την ικανότητα δεν την έχουν πολλοί∙ στην πραγματικότητα, την έχουν ελαχιστότατοι. Είναι αυτοί που ακούν με σεβασμό και υπομονή την αντίθετη γνώμη, ακόμα κι αν τη θεωρούν γελοία. Είναι αυτοί που δε διστάζουν μπρος στη δυσφορία της περιπλοκής, μα την καλοδέχονται ως διανοητική πρόκληση φιλαλήθειας. 
Είναι αυτοί που κοσκινίζουν όχι μόνο τα επιχειρήματά των άλλων, αλλά πρωτίστως τα δικά τους. Είναι αυτοί που δε φιλτράρουν κατά το δοκούν τις νεότερες πληροφορίες, αλλά, αντιθέτως, τις διυλίζουν με την αυστηρότερη ειλικρίνεια. 
Είναι αυτοί που «έχουν γραμμένες στο πρόσωπό τους την ανώτερη καλοσύνη και την οξύτητα του νου». Είναι αυτοί που δε φοβούνται να ψελλίσουν: «συγνώμη, έκανα λάθος, έχεις δίκιο». Είναι αυτοί που προτιμούν να ακολουθήσουν τον δρόμο της αλήθειας, όσο δαιδαλώδης ή δύσβατος κι αν είναι αυτός. Είναι αυτοί που προτιμούν, εν τέλει, την αλήθεια από μια κοντόθωρη (αυτό)επιβεβαίωση.

«Όλων των πραγμάτων μέτρο είναι ο άνθρωπος», έλεγε ο Πρωταγόρας. Καθώς διαφέρουν οι ιδιοσυγκρασίες, η καταγωγή, η παιδεία και το περιβάλλον μας, θα διαφέρουν και οι οπτικές μας για τα πράγματα. Εντούτοις, αυτό που κυρίως διαφέρει, σε ψυχολογικό επίπεδο, είναι η επιθυμία μας να επιβληθούμε μέσω της επιβολής της άποψής μας. 

Στον βαθμό που πρώτιστα επιζητά τούτη την επιβολή, το αλυσοδεμένο πνεύμα παράγει την τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο∙ στον βαθμό που προπαντός επιζητά την αλήθεια, το ελεύθερο πνεύμα παράγει την τέχνη του να μην έχεις πάντα δίκιο.



 =====================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Πέμπτη 1 Ιουλίου 2021

Ο Λιαντίνης στον "Κήπο των Επικούρειων"; [ Ομιλίες του Λιαντίνη (πλήρεις) ]


Επιμελείται ο Χρήστος Μαυρόπουλος 

Τα τελευταία χρόνια μού αρέσει να διαβάζω Λιαντίνη. Μου αρέσει ο τρόπος γραφής του, που ασκεί μια επιρροή δασκάλου προς τον μαθητή του, καθώς με αναγκάζει να ανατρέχω σε λεξικά, ιστορία, μυθολογία, ποίηση κλπ, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις και το λεξιλόγιό μου. Με εντυπωσιάζει η μνημονική του ικανότητα, ίσως, η μεγαλύτερη που έχω συναντήσει στη ζωή μου. Μου αρέσει η ανάλυση-κριτική για έργα άλλων με ευθύτητα και ειλικρίνεια, παρά τις όποιες αντιφάσεις που αφήνουν κάποιες απορίες. Οι περισσότερες ιδέες του, οι οποίες με υποβάλλουν σε μια διαδικασία αναζήτησης της προσωπικής μου ευθύνης σε οτιδήποτε.

Η εντιμότητά του, που είναι ευδιάκριτη σε κάθε του κείμενο. Η αγάπη του για τον άνθρωπο και τη φύση. Οι παροτρύνσεις στον αναγνώστη του να βγει απ’ τη λήθη που τον βάζει η μέριμνα της πραγμάτωσης των στόχων και η ρουτίνα -υπενθυμίζοντάς του ότι η ζωή δεν είναι αναβλητή ή αναστρέψιμη ώστε να την αφήνει να χάνεται-, να γκρεμίσει τις άρρωστες παραδόσεις των δεισιδαιμονιών και με απλότητα, σεμνότητα και εντιμότητα να ζήσει πραγματικά… να ζήσει την αλήθεια - όπου το α είναι στερητικό, η αλήθεια είναι έξω απ’ τη λήθη. Τότε μόνο θα μπορέσει να χτίσει πάνω απ' τα γκρέμια μία καινούργια, ειλικρινή και έμορφη ζωή, λευτερωμένη απ' τον φόβο θανάτου. Μια ζωή, που θα χαίρεται την κάθε στιγμή της!

[…]«Τρύγησε την ημέρα. Μην την αφήνεις να πάει χαμένη. Ό,τι χαρές είναι να σου δώσει μην τις αφήσεις, γιατί δεν θα την ξαναβρείς. Δεν είναι αναβλητή η ζωή, ούτε αναστρέψιμη».

[Λόγια από το τελευταίο του μάθημα στο Μαράσλειο διδασκαλείο λίγες μέρες πριν φύγει (27/05/1998)]

Παράλληλα συμμετέχω σε μια φιλοσοφική ομάδα, τους Φίλους Επικούρειας Φιλοσοφίας "Κήπος Θεσσαλονίκης". Κάποια μέρα, στα πλαίσια μιας συνάντησης τής ομάδας, τέθηκε το ερώτημα αν δύναται να χαρακτηριστεί ο Λιαντίνης επικούρειος, μιας και έχει μιλήσει κολακευτικά, σε κάποιες αποστροφές του λόγου του, για τη φιλοσοφία του Επίκουρου. Βέβαια, σε αντιδιαστολή και στο πλαίσιο τον αντιφάσεών του, μπορούμε να συμπεριλάβουμε τον τρόπο που επέλεξε να φύγει απ’ τη ζωή και τη συμπάθειά του σε Πλατωνικές απόψεις που έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με την επικούρεια φιλοσοφία. Για τον Πλάτωνα φιλοσοφία, επί λέξει, σημαίνει μελέτη θανάτου, ενώ για τον Επίκουρο, μπορούμε να υποθέσουμε από τα συμφραζόμενα, το ακριβώς αντίθετο, μελέτη ζωής.

Ασφαλώς το ερώτημα, που… δε συνάδει με την επικούρεια αντίληψη της πλειοτιμίας αλλά έχει να κάνει με τη δίτιμη λογική, άσπρο ή μαύρο, θα μπορούσε να το απαντήσει μόνο ο ίδιος, αλλά ας δούμε κάποια λεγόμενα και γραφόμενά του που ίσως βοηθήσουν στην προσέγγιση αυτής της απάντησης.

Το πρώτο που παρατηρώ είναι ότι του αρέσουν οι αντιφάσεις:

Δευτέρα 31 Μαΐου 2021

Αίνιγμα και Δώρο από τον Δημήτρη Λιαντίνη


Την 1η Ιουνίου 1998 ο καθηγητής Δημήτρης Λιαντίνης έφυγε για πάντα· αφήνοντας μια επιστολή στην κόρη του Διοτίμα αλλά και ένα δώρο/αίνιγμα προς όλους εμάς. Το δώρο αυτό, που, για αρκετούς ανθρώπους -ανάμεσα τους κι εγώ-, έμελλε να είναι σημαντικό, είναι οι… "κυματισμοί" του, όπως θα έλεγε ο Γιάλομ.

Κυματισμοί από τα βιβλία του, από τη διδασκαλία του, από τα δεκάδες ηχητικά και οπτικοακουστικά ντοκουμέντα που υπάρχουν στο διαδίκτυο. Περισυλλέγοντας από όλα αυτά και από τη βιογραφία του, "Λιαντίνης - Έζησα Έρημος και Ισχυρός" 2016, θα κάνω μια προσπάθεια να φωτίσω, όσο μπορώ, με σεβασμό στη μνήμη και το έργο του, τα μονοπάτια του δύσβατου μυαλού του.

Ο ίδιος μας λέει στο αυτοβιογραφικό "Εδώ Μεσολόγγι", στην Γκέμμα, σελ. 166, πως "μας άφηκε αίνιγμα και δώρο"… Πολλά γράφτηκαν γι’ αυτό το αίνιγμα αλλά, όπως πρέπει στα αινίγματα, είναι δύσκολο να βρεθεί η απάντηση… τι αίνιγμα θα ήταν άλλωστε; Ένα αίνιγμα που προφανώς είναι άμεσα συνυφασμένο με το δώρο· όσο αναζητάς την απάντηση στο αίνιγμα τόσο κερδίζεις τα δώρα που έχει να σου δώσει η αναζήτηση - κάτι σαν την Ιθάκη του Καβάφη.

Για να το πάρω όμως απ’ την αρχή, ή, απ’ το τέλος αν προτιμάτε, στο οπισθόφυλλο της Γκέμμας καλείται να απαντήσει ο ίδιος σ’ ένα ερώτημα-αίνιγμα.

«Το ερώτημα που του τέθηκε στο δρόμο, κάτι σαν το αίνιγμα της Σφίγγας στις Θήβες, εστάθηκε το ακόλουθο:
-Καθώς κοιτάς το μηδέν στα μάτια δύνεσαι να μην αποκαρτερήσεις; 
Αποκρίθηκε:
- Ναι.»
[Οπισθόφυλλο Γκέμμας]

Η απάντηση είναι δύσκολη για οποιονδήποτε, ίσως και γι' αυτόν τον ίδιο, αν και την προετοίμαζε χρόνια. Εξίσου δύσκολη, όμως, είναι και η κατανόηση της απάντησης που έδωσε, για τους πολλούς που δεν γνώρισαν το έργο του αλλά και για αυτούς που το γνωρίζουν. Ο ίδιος μας γράφει:

«Η αυτοκτονία, έστω κι αν έχει σαν αυτουργό το Λεωνίδα της Σπάρτης ή τον Αίαντα, είναι περίπτωση παθολογική στο βαθμό που είναι αφύσικη. Στο βαθμό, δηλαδή, που το χρέος ή το πάθος αποστρατεύει τη φύση μας. Την υπαρκτική μας δηλαδή ηρεμία και κανονικότητα.»
[ΝΗΦΟΜΑΝΗΣ, σελ. 124]

Η απογοήτευσή του για τους ανθρώπους και τον τρόπο ζωής μπορεί να ήταν έκδηλη, κάτι που βλέπουμε στην επιστολή και σε άλλα κείμενα του, όπως για παράδειγμα στην αρχή της Γκέμμας με μια φράση του Θουκυδίδη από την εκστρατεία στη Σικελία: "Καὶ οὐδὲν ὅ,τι οὐκ ἀπώλετο - Και τίποτε δεν έμεινε που να μη χάθηκε...". Παρ’ όλ’ αυτά δεν το έκανε από χρέος ή πάθος, αποφάσισε περήφανα και προπάντων αυτοθέλητα να δώσει τέλος στην ύπαρξη του, μετά από ενδελεχή φιλοσόφηση.

Κανείς δεν μπορεί να δεχτεί ή έστω να κατανοήσει με ευκολία την απόφαση και πράξη του. Δεν είναι εύκολο, γιατί, όπως μας λέει ο βιογράφος του κ. Αλικάκος, σε πρόσφατη συνέντευξη του, (12/7/16):

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή. Ήταν άθρησκος, αλλά μιλούσε με τρυφερότητα για τον Ιησού».

Αρκετές αντιφάσεις διακρίνουμε και σε κείμενα του. . .

Τρίτη 11 Μαΐου 2021

Δημήτρης Λιαντίνης - Ο άνθρωπος είναι ίσκιος ονείρου - Λιαντίνης - Γκέμμα (13/5/1998)


Επιμελείται ο 

Ο Μαρτίνος Χάιντεγγερ, ο δάσκαλος του Σαρτρ, ο πιο γνήσιος από τους πέντε φιλοσόφους της Φιλοσοφίας της Ύπαρξης, είναι ο κατεξοχήν φιλόσοφος που είδε τους ανθρώπους στη σχέση τους με τη μέριμνα. Και με βάση τη σχέση του κάθε ανθρώπου με τη μέριμνα, τους διαιρεί σε δύο κατηγορίες.

Η μια κατηγορία είναι οι Πλείστοι. Είναι αυτοί που τους έχει απορροφήσει η μέριμνα. Την κατηγορία αυτή ο Χάιντεγγερ την ονομάζει «Ο δημώδης υποστασιακός τύπος», ή το Man. Η λέξη man στη γερμανική γλώσσα είναι αόριστη αντωνυμία και σημαίνει τις, κάποιος.

Η δεύτερη κατηγορία είναι οι Ελάχιστοι. Ποσοστό ένας στους μύριους ή ένας στις εκατό μυριάδες.

Είναι εκείνοι που ο καημός και το μεράκι τους για τον άνθρωπο και τη μοίρα του τους απορροφά σε τέτοιο βαθμό, ώστε αντιστρέφοντας το σχήμα ζουν έξω από τη μέριμνα και την οντολογική λήθη. Ζουν, δηλαδή, μέσα στην αλήθεια της ύπαρξης.

Ετούτοι, οι δεύτεροι, ζουν και τους δέρνει μια τρέλα ιερή. Βασανίζουνται, υποφέρνουν, αγωνιούν. Βοούν μόνοι τους στην ερημιά, στα άγρια μεσάνυχτα, στις απόγκρεμνες σπηλιές του «τι είναι;» και στις κώχες του «τι πρέπει;» 

Είναι η φυσική σχιζοφρένεια της μεγαλοφυίας. . .

Δευτέρα 3 Μαΐου 2021

“Πέθανε ο Θεός. Κι αυτοί που τον σκότωσαν είμαστ’ εμείς”. Ο Λιαντίνης διαβάζει Νίτσε


Ολόκληρη η ομιλία του Λιαντίνη στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού (1995).
(http://www.liantinis.org​ )

   

Από το βιβλίο: ‘’Γκέμμα’’ του Δ. Λιαντίνη, η μετάφραση του Στοχασμού 125, του Friedrich Nietzsche, που υπάρχει στο βιβλίο ‘’Η χαρούμενη επιστήμη’’.  

 

Ο Τρελός:

     "Δεν έχετε ακουστά για κείνο τον Τρελό, που μέσα στο ντάλα μεσημέρι άναψε ένα φανάρι, όρμησε στη μέση την Αγορά, και άρχισε να φωνάζει:

«Ψάχνω για το θεό, ψάχνω για το θεό!»

–  Εκεί υπήρχαν άνθρωποι πολλοί που δεν πίστευαν στο θεό. Και αναμεταξύ τους ο Τρελός ξεσήκωσε άγριο γέλιο. Απολέσθηκε, ρε; είπε ο ένας. Μήπως έχασε το δρόμο του σαν τα μικρά παιδιά; είπε ο άλλος. Μήπως κρύφτηκε κάπου; Μήπως βαρκαρίστηκε σε καράβι, και έσυρε στην ξενιτειά; Έτσι ρώταγαν και γελούσαν.

Τότες ο Τρελός πήδηξε καταμεσής στους άθεους, τους κοίταξε άγρια στα μάτια, και είπε:

Σάββατο 24 Απριλίου 2021

Φ.Νίτσε: Ο θεός πέθανε - Στοχασμός 125. Μετάφραση από το βιβλίο ‘’Γκέμμα’’ του Δημήτρη Λιαντίνη και Video.


Ο Νίτσε λέγοντας στο “Τάδε έφη Ζαρατούστρας” πως ο θεός πέθανε εννοούσε τον εξωκόσμιο ιουδαιο-χριστιανικό θεό στον οποίο υποτάχθηκε η Δύση μέσα από τα εξουσιαστικά συμφέροντα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας , δυτικής και ανατολικής.

Ο θεός πέθανε σημαίνει για τον γερμανό φιλόσοφο την απόφαση του ανθρώπου της δύσης να απαλλαχθεί από μια σύμβαση να απελευθερωθεί από ένα φάντασμα που η εξουσία του επέβαλε να το πιστεύει ως αληθινό.

Η απαλλαγή από αυτό το φάντασμα είναι η πρώτη πράξη απελευθέρωσης του πνεύματος και της ψυχής από το μη ον, δηλαδή τον εξωκόσμιο θεό των εβραίων που πέρασε στον χριστιανισμό.

Όμως η απόρριψη του μη όντος , του ανύπαρκτου θεού των εβραίων ανοίγει το δρόμο της επιστροφής στο ον, δηλαδή στην πραγματικότητα που περιβάλλει την ανθρώπινη ύπαρξη και που δεν είναι άλλη από την φύση.

Ο θάνατος του θεού εγκαινιάζει μια επιστροφή στην φύση απαλλαγμένη από την εξουσιαστική ψευδαίσθηση και την υποχρέωση της συνείδησης να απολογείται στην εξουσία της κρατικής θρησκείας.

Ο θάνατος του θεού σημαίνει την επανέναρξη της αναζήτησης του πραγματικού και την εδραίωση μιας νέας θεολογίας που θα εδράζεται στην κοσμολογία και εν γένει στην νοητική έρευνα της φύσης.

Ο Νίτσε με αυτή την ρήση ξαναφέρνει στο σύγχρονο κόσμο τον προβληματισμό της προσωκρατικής φιλοσοφίας αλλά και δυναμιτίζει τα “μεταφυσικά” θεμέλια της παπαδοκρατούμενης εξουσίας.

Η νιτσεϊκή φιλοσοφία είναι μια επαναστατική φιλοσοφία απελευθερωτική και αντιεξουσιαστική.

Κανένας δεν μπορεί να επισείει το φόβητρο του θεού γιατί γνωρίζουμε πια πως αυτός ο θεός ήταν και είναι ένα τίποτα , μια εξουσιαστική επινόηση.

Λουκάς Σταύρου
--------------------------------------------------------------------------------------
 Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

  Το Τάδε έφη Ζαρατούστρας ή Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα (γερμ. Also sprach Zarathustra) είναι έργο του Γερμανού φιλόσοφου Νίτσε που θεωρείται ως το σημαντικότερο έργο του. Εκδόθηκε σε τέσσερα μέρη, από το 1883 ως στο 1885.
  
 Σύμφωνα με τον Ζαρατούστρα, όλοι οι άνθρωποι ήταν ίδιοι ενώπιον του θεού. Όταν όμως ο θεός απέθανε, η ισότητα απωλέσθηκε και αυτή, και έτσι οι άνθρωποι έγιναν έρμαιο του όχλου. Στο σημείο αυτό βρίσκεται η ευκαιρία της γέννησης του Υπεράνθρωπου.

Σύμφωνα πάντα με τον Ζαρατούστρα, ο άνθρωπος που εκπληρώνει χρέη γέφυρας με κατάληξη στον Υπεράνθρωπο, πρέπει να αυτοϋπερνικηθεί για να παραχωρήσει την θέση του στον Υπεράνθρωπο. 

Τα χαρακτηριστικά του Υπεράνθρωπου είναι :

Πέμπτη 25 Μαρτίου 2021

Λιαντίνης: «Ο Σολωμός ως σωτήρας του μύθου του ‘21»

Στις 8 Απριλίου 1998 ο Δημήτρης Λιαντίνης ήταν ο κύριος ομιλητής σε ημερίδα που έγινε στη Ζάκυνθο για την επέτειο των διακοσίων χρόνων από τη γέννηση του Διονυσίου Σολωμού. Θέμα της ομιλίας: «Ο Σολωμός ως σωτήρας του μύθου του ‘21»

Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021

Ο Λιαντίνης μπροστά από τη μετόπη που εικονίζει Κένταυρο να αρπάζει από τη μέση Λαπιθίδα


Ο Λιαντίνης με τους φοιτητές του, μπροστά από τη μετόπη που εικονίζει 
Κένταυρο να αρπάζει από τη μέση Λαπιθίδα. Μουσείο της Ακρόπολης.


   


 ===================== 
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2021

Φρειδερίκος Βίλχελμ Νίτσε - Friedrich Wilhelm Nietzsche: «Ο Θεός είναι νεκρός!» [διαβάζει ο Δημήτρης Λιαντίνης] - Video


Ο Τρελός: Δεν έχετε ακουστά για κείνο τον Τρελό, που μέσα στο ντάλα μεσημέρι άναψε ένα φανάρι, όρμησε στη μέση την Αγορά, και άρχισε να φωνάζει: 
«Ψάχνω για το θεό, ψάχνω για το θεό!»

-  Εκεί υπήρχαν άνθρωποι πολλοί που δεν πίστευαν στο θεό. Και αναμεταξύ τους ο Τρελός ξεσήκωσε άγριο γέλιο. 
Απολέσθηκε, ρε; είπε ο ένας. 
Μήπως έχασε το δρόμο του σαν τα μικρά παιδιά; είπε ο άλλος. 
Μήπως κρύφτηκε κάπου; Μήπως βαρκαρίστηκε σε καράβι, και έσυρε στην ξενιτειά; 
Έτσι ρώταγαν και γελούσαν.

Τότες ο Τρελός πήδηξε καταμεσής στους άθεους, τους κοίταξε άγρια στα μάτια, και είπε:

«Ρωτάτε πού πήγε ο θεός; Εγώ θα σας πώ. Τον σκοτώσαμε! 
Εσείς κι εγώ τον σκοτώσαμε. Όλοι εμείς είμαστε οι φονιάδες του...


Περιφρονούσε τη συστηματική σκέψη. Ύφος ειρωνικό, αφαιρετικό, απλοϊκό, με έναν τρόπο ανεπανάληπτο, έτσι, που τα βιβλία του σήμαιναν αυτά, που ήθελαν οι αναγνώστες να σημαίνουν. 

Στα 1882 ο κόσμος αιφνιδιάζεται: «Ο Θεός είναι νεκρός», διαλαλεί ο Νίτσε
«Δεν έχετε ακούσει για ‘κείνον τον τρελό, που άναψε ένα φανάρι στις λαμπρές ώρες του πρωινού, έτρεξε στην αγορά φωνάζοντας "Αναζητώ το Θεό!"… πολλοί που δεν πίστευαν στο Θεό, στέκονταν γύρω εκείνη τη στιγμή…

-Έχει χαθεί; ρώτησε ένας… κρύβεται; φοβάται; – …φώναζαν και γέλαγαν. 
Ο τρελός: «Πού είναι ο Θεός; …Θα σας πω. Τον έχουμε σκοτώσει – εσείς κι εγώ! Όλοι είμαστε οι δολοφόνοι του!… Πώς το κάναμε αυτό; …Προς τα πού κινούμαστε; Μακριά από όλους τους ήλιους; …Δεν ακούμε τίποτα εκτός από το θόρυβο των νεκροθαφτών… θάβουν το Θεό; Δεν μυρίζουμε τίποτα… μόνο τη θεία αποσύνθεση; 

Ο Θεός είναι νεκρός!… παραμένει νεκρός!… τον έχουμε σκοτώσει! Πώς θα παρηγορηθούμε, οι δολοφόνοι όλων των δολοφόνων; Ό,τι ήταν ιερότερο και τρανότερο στον κόσμο πέθανε ματωμένο από τα μαχαίρια μας. Ποιος θα σκουπίσει αυτό το αίμα από πάνω μας; …Δεν είναι το μεγαλείο αυτής της πράξης πολύ μεγάλο για μας; Δεν πρέπει εμείς οι ίδιοι να γίνουμε Θεοί, ώστε να φανούμε αντάξιοι;». 

Ιδού: Ολοζώντανο πνεύμα κορύφωσης ∙ άνθρωπος, που ξιφούλκησε με την παράδοση του γερμανικού πνεύματος αναποδογυρίζοντας ορίζοντα και παραδοχές. 

Λόγος αφοριστικός, λυρικός, συχνά ποιητικός ∙ Άλλωστε οι αληθινοί φιλόσοφοι και ποιητές… “Ridendo dicere severum” – «Γελώντας λέγονται τα σοβαρά». 
  
Να η πιο κομψή, η πιο πολύτιμη «φλυαρία». Χορευτική απεικόνιση της ζωής στην πιο κυριολεκτική μορφή, όχι με τρόπο στάσιμο, αλλά διαρκώς αλλιώτικο ∙ όχι στο «πιάτο», μα σε εικόνες – ζωγραφιές, προσβλητικές, μοναχικές, κατακόρυφες, συχνά ακατανόητες ∙ φαρδιά-πλατιά αλληγορικές. 

Αποφθέγματα συνοπτικά. Μαστιγώνουν την ύπαρξη με την πιο βαθιά ουλή: «Φιλελευθερισμός: με άλλα λόγια, αγελαία αποκτήνωση», «Όταν χαιρετώ έναν θρησκομανή, αισθάνομαι την ανάγκη να πλύνω τα χέρια μου», «Η κουλτούρα και το κράτος είναι ανταγωνιστές: το ένα ζει εις βάρος του άλλου, το ένα ανθεί εις βάρος του άλλου». 

Ανάγνωση και γραφή έπρεπε να είναι πράξεις αυτοδημιουργίας:

Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2021

Ο Ελληνοέλληνας - Αποσπάσματα από το βιβλίο «Γκέμμα» του Δημήτρη Λιαντίνη


Δημήτρης ΛιαντίνηςΕίμαστε ένας λαός χωρίς ταυτότητα. Με μια ιστορία που ο ίδιος τη νομίζει λαμπρή. Και απορεί, πώς και δεν πέφτουν οι ξένοι ξεροί μπροστά στο μεγαλείο της. Οι ξένοι όμως, σαν συλλογιούνται την ελληνική ιστορία, την αρχαία εννοώ, γιατί για τη νέα δεν έχουν ακούσει, και βάλουν απέναντι της εμάς τους Νεοέλληνες, φέρνουν στο μυαλό τους άλλες παραστάσεις. Φέρνουν στο μυαλό τους κάποιους καμηλιέρηδες που περπατούν στο Καρνάκ και στη Γκίζα. Τι σχέση ημπορεί να ‘χουν, συλλογιούνται, ετούτοι οι φελλάχοι του Μισιριού σήμερα με τους αρχαίους Φαραώ, και το βασιλικό ήθος των πυραμίδων τους;

Την ίδια σχέση βρίσκουν οι ξένοι στους σημερινούς Έλληνες με τους αρχαίους. Οι θεωρίες των διάφορων Φαλμεράυερ έχουν περάσει στους Φράγκους. Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι τους αποσβολώσαμε με τους ιστορικούς, τους γλωσσολόγους, και τους λαογράφους μας. Λάθος. Κρύβουμε το κεφάλι με το λιανό μας δάχτυλο. Και βέβαια. Πώς μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού ο μέγας γλωσσολόγος Γ. Χατζιδάκις έλεγε αυτά που έλεγε, -ορθά- κι από την άλλη έβριζε το Σολωμό μας αγράμματο, και τη γλώσσα του σκύβαλα και μαλλιαρά μαλλιά;

Σχέση με τους αρχαίους Έλληνες έχουμε εμείς, λένε οι Γάλλοι, οι Εγγλέζοι και οι Γερμανοί. Εμείς, που τους ανακαλύψαμε, τους αναστυλώσαμε, τους εξηγήσαμε. Για τους Ευρωπαίους οι Νεοέλληνες είμαστε μια δράκα ανθρώπων απρόσωπη, ανάμεσα σε βαλκανιλίκι, τουρκολογιά και αράπηδες. Είμαστε οι ορτοντόξ. Με το ρούσικο τυπικό στη γραφή, με τους κουμπέδες και τους τρούλους πάνω από τα σπίτια των χωριών μας, με ακτινογραφίες σωμάτων και σκουληκόμορφες φιγούρες αγίων στους τοίχους των εκκλησιών. Οι Ευρωπαίοι βλέπουνε τους πολιτικούς μας να ψηφίζουν στη Βουλή να μπει το «ορθόδοξος» στην ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, κατά τη διαταγή των παπάδων, και κοιτάνε ανακατωμένοι και ναυτιάζοντας κατά το θεοκρατικό Ιράν και τους Αγιατολάχους. Τέτοιοι οι βουλευτές μας, ακόμη και της Αριστεράς. «Αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι βουλεπταί (sic) εκατάστρεψαν το έθνος». Έτσι γράφει ο Παπαδιαμάντης.

Θέλεις νά ‘χεις πιστή την εικόνα του Νεοέλληνα; Λάβε το ράσο του γύπα και του κόρακα. Λάβε τις ασπιδωτές κοιλιές των ιερέων, το καλυμμαύκι του Μακαρίου Β’ της Κύπρου. Και τα γένεια τα καλογερικά, που κρύβουν το πρόσωπο, καθώς άκοσμοι αγκαθεροί φράχτες τους αγρούς. Και τις κουκουλωμένες καλόγριες, την άλλη έκδοση του φερετζέ της Τούρκισσας, και έχεις τον Νεοέλληνα φωτογραφία στον τοίχο

Απέναντι σε τούτη τη μελανή και γανιασμένη φοβέρα, φέρε την εικόνα του αρχαίου Έλληνα, για να μετρήσεις τη διαφορά. Φέρε τις μορφές των νέων σωμάτων, τις ευσταλείς και τις διακριτές. Να ανεβαίνουν από την Ολυμπία και τους Δελφούς, καθώς λευκοί αργυρόηχοι κρότοι κυμβάλων. Τους ωραίους χιτώνες τους χειριδωτούς, και τα λευκά ιμάτια τα πτυχωτά και τα ποδήρη. Τα πέδιλα από...

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021

Ο Λιαντίνης, η εξίσωσή του Σρέντιγκερ και η επιστημολογική προσέγγιση του θανάτου


“Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου”, έλεγε ο Πλάτωνας. Πράγματι, τον άνθρωπο τον κατέχει μια εγγενή περιέργεια να απαντήσει στα θεμελιώδη ερωτήματα της ζωής εκ των οποίον το κυρίαρχο είναι: ‘Τι σημαίνει ζωή, τι σημαίνει θάνατος’.

Ας διαβάσουμε τι έχει να πει, περί του ερωτήματος αυτού, ο Δημήτρης Λιαντίνης…

Περί του προβλήματος του θανάτου

“Θέλω να κάνω δύο δηλώσεις προεξαγγελτικές που τις θεωρώ και αναγκαίες, για μια σωστή προσέγγιση, επιστημονική, ενός θέματος.

Η μία είναι ότι η μέθοδος που θα χρησιμοποιήσουμε για να επεξεργαστούμε το πρόβλημά μας, έρχεται καθαρά από τις μεθόδους των θετικών επιστημών. Απευθύνομαι σε γιατρούς, και ξέρετε τι σημαίνει μέθοδος θετικών επιστημών: Λαμπορατόριο! Εδώ δεν έχει παίξε γέλασε και έτσι και αλλιώς. Διότι αν το φάρμακο, δεν είναι φάρμακο, θα ‘ναι φαρμάκι.
Θα είμαστε, δηλαδή, τόσο ακριβολόγοι σχετικά με τη μέθοδο, γιατί το θεωρώ πρώτης σπουδαιότητας, όχι μόνο για μια συζήτηση, για μια διάλεξη, για μια ομιλία, για μια διδασκαλία, αλλά και στις καθημερινές μας σχέσεις, τη μέθοδο που χρησιμοποιούμε για να ‘ρχόμαστε σε επικοινωνία με τους άλλους, είναι το πρωτεύον. Η μέθοδος! Κι αν έχουμε μια τέτοια διαφωνία κι ένα τέτοιο αλαλούμ, στις καθημερινές μας σχέσεις είναι ακριβώς γιατί δεν έχουμε μέθοδο. Το πιο δύσκολο πράγμα, έχουν να λένε οι ειδικοί, είναι ο διάλογος. Να κάνεις ένα διάλογο, είναι τρομερά δύσκολο πράγμα. Συνήθως όταν κάνουμε διάλογο, ακούμε ο καθένας τη δική του φωνή, δεν ακούμε τον άλλο, κάνουμε δηλαδή δύο παράλληλους μονολόγους.

Το ένα λοιπόν είναι αυτή η μέθοδος, η οποία θα λάβει στην ακραία μορφή και τον πειραματικό χαρακτήρα. Δηλαδή, έχω πίσω εδώ από την έδρα φέρει τα σύνεργα, τα υλικά μου, για να σας κάνω ένα πείραμα. Το οποίο θα κάνουμε στο τέλος και αν μας μείνει χρόνος. Παρακαλώ, αν μου διαφύγει, γιατί μπορεί να με πάρει ο ειρμός και ο συρμός και να το ξεχάσω, να μου το θυμίσετε. Θα αποδείξουμε με το πείραμα αυτό ότι: Εμένα που με βλέπετε αυτή τη στιγμή ζωντανό, όπως όλοι είμαστε ζωντανοί, ταυτοχρόνως είμαι και πεθαμένος. Είμαι νεκρός. Θεωρητικά μπορείς να το λες. Στην πράξη να το δεις! Είναι το πιο συγκλονιστικό πείραμα που έγινε στις φυσικές επιστήμες.
Το περίφημο πείραμα του Σρέντιγκερ, που απέδειξε την αρχή της απροσδιοριστίας. Έχουμε τα υλικά και θα το κάνουμε. Τονίζω λοιπόν ότι θα είμαστε πολύ εμπράγματοι, πολύ ρεαλιστές και δε θα φύγουμε σε νεφελοκοκκυγίες, πραγματευόμενοι το πρόβλημα.

Το δεύτερο, που θέλω να τονίσω προτού μπούμε στο θέμα μας, είναι ο σκοπός. Για ποιο σκοπό θα ερευνήσουμε αυτό το πρόβλημα. Θέλω να πω από την αρχή, ότι δεν ήρθαμε εδώ για να ψυχοπλακωθούμε, να φορέσουμε πλερέζες, και τελειώνοντας αυτό το συμπόσιο, θα το πω πλατωνικά, να έχουμε την αίσθηση ότι βγαίνουμε από ένα νεκροταφείο. Όχι! Ένα μήνυμα κατάφασης και δύναμης και αισιοδοξίας θέλουμε να βγάλουμε, ερευνώντας αυτό το πρόβλημα. Κι αυτό, παρακαλώ, να το ‘χουμε υπόψη.”

1998, Λιαντίνης  https://www.greekgeek.gr/liantinis-srediger-thanatos/


 

Η γάτα του Σρέντινγκερ είναι ένα νοητικό πείραμα, που χαρακτηρίζεται και ως παράδοξο, επινοήθηκε από τον Αυστριακό φυσικό Έρβιν Σρέντινγκερ (Erwin Schrödinger) το 1935. Αναπαριστά αυτό που είδε ως το πρόβλημα στην ερμηνεία της Κοπεγχάγης για την κβαντομηχανική στην εφαρμογή της σε καθημερινά αντικείμενα. Το σενάριο παρουσιάζει μια γάτα, η οποία μπορεί να είναι ταυτόχρονα ζωντανή και νεκρή, με την κατάστασή της να συνδέεται με προηγούμενο τυχαίο γεγονός. Το νοητικό πείραμα συναντάται συνήθως σε θεωρητικές συζητήσεις για τις ερμηνείες της κβαντομηχανικής. Κατά την ανάπτυξη αυτού του πειράματος ο Σρέντινγκερ επινόησε τον όρο κβαντική διεμπλοκή.

Το νοητικό πείραμα. ...

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2021

Προσωκρατική Κοσμολογία. Ο ρόλος του θανάτου. - Δημήτρης Λιαντίνης - "Η Φιλοσοφική Θεώρηση του Θανάτου"

Ολόκληρη η διάλεξη του καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη στην Σχολή Εφαρμογών Υγειονομικού του 401 Σ.Ν, με τίτλο: 
"Η Φιλοσοφική Θεώρηση του Θανάτου". 
(Εδώ με αγγλικούς υπότιτλους https://youtu.be/KuglHhTBpks


ΔΡ. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Θάνατος και Έλληνες

Η φιλοσοφική μελέτη του θανάτου νοείται μόνο κάτω από την απόλυτη προσωπική βίωση και συνείδηση για το τι ακριβώς μελετάται. Δεν πρόκειται για ένα απομακρυσμένο ενδεχόμενο της υπάρξεως. Πρόκειται για τη μοναδική βεβαιότητα η οποία στην ουσία της επαληθεύει την ίδια τη ζωή. Ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα άλλο από μια απέραντη δυνατότητα. 

Ενδέχεται να γίνει κάποιος, οποιοσδήποτε και να πετύχει κάτι, οτιδήποτε. Όλοι λίγο πολύ άλλωστε έχουμε ακούσει ή διαβάσει τις παροιμιώδεις εκφράσεις του Ηρακλείτου ότι όλα κινούνται, ότι κάθε μέρα ο ήλιος είναι καινούριος ή ακόμα ότι κανείς δε μπορεί να μπει στο ίδιο ποτάμι δυο φορές. Ποιος λοιπόν μπορεί να ισχυριστεί ότι κατέχει μια απόλυτα βέβαιη αλήθεια σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη; 

Η καθημερινή μας ζωή, είτε βρεθούμε σε κατάσταση οργανωμένης κοινωνίας, είτε ελεύθεροι στη φύση, στηρίζεται πάνω σε πολλές και ποικίλες πιθανότητες. Η εσωτερικότητα του ανθρώπου όμως διατηρεί μια βεβαιότητα και μάλιστα στην απόλυτή της μορφή: το επικείμενο γεγονός της κατάλυσης της ανθρώπινης υπόστασης, του παντοκράτορος -όπως πολλοί θα τον ονομάσουν- θανάτου. 

Ο θάνατος για τους Έλληνες στοχαστές δεν είναι τιμωρία, δεν είναι πτώση, δεν είναι έκπτωση. Είναι ένα κομμάτι της φύσης, ένας επιβλητικός νόμος της ανάγκης που κρατά τον κόσμο όρθιο. Οι Έλληνες ζουν (με) το θάνατο, συνομιλούν μαζί του, τον κάνουν πρωταγωνιστή στις προσωπικές τους ιστορίες.

Πριν την αυγή της καθαρής επιστήμης, τα ομηρικά έπη και οι κόσμοι των θεών και των ηρώων μας παρουσιάζουν τον Άδη εκ των έσω. Ο Άδης (Πλούτων) σύμφωνα με τη μυθολογία (Ησίοδος, Θεογονία, 455), μαζί με τον Δία και τον Ποσειδώνα είναι γιος του Κρόνου και της Ρέας. Σε αυτόν ανατέθηκε το βασίλειο του κάτω κόσμου. 

Πρόκειται για την προσωποποίηση του θανάτου καθώς πολλοί αναφέρονται στο γεγονός του θανάτου αναφέροντας συνεκδοχικά το όνομα του Άδη. Ο Οδυσσέας θα κατέλθει στον κόσμο των νεκρών (Όμηρος, Οδύσσεια, ραψ. Ια’ «Νέκυια») και θα συνομιλήσει μαζί τους, αναζητώντας το χρησμό του μάντη Τειρεσία σύμφωνα με τη συμβουλή του Ερμή. 

Η μυθολογία επίσης μας αποκαλύπτει την ανθρωπογενή συμπεριφορά του Άδη καθώς ανεβαίνει στον κόσμο των ζωντανών για να αρπάξει (Ομηρικοί ύμνοι, «προς Δήμητρα») και να κάνει γυναίκα του την όμορφη Περσεφόνη, κόρη της θεάς Δήμητρας. Ο Άδης σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν και αυτός που καθόρισε την εναλλαγή των εποχών του έτους. 

Η Δήμητρα παρακάλεσε τον Δία να πείσει τον Άδη να αφήσει την κόρη της να ανέβει στον κόσμο των ζωντανών. Έτσι πέτυχε να ανεβαίνει η κόρη της για οχτώ μήνες στο φως και να κατεβαίνει για τέσσερις μήνες στην αγκαλιά του Άδη. Οι οχτώ χαρούμενοι μήνες για τη Δήμητρα και οι τέσσερις λυπημένοι ήταν και η εναλλαγή των εποχών του έτους για τους Έλληνες.

Χαρακτηρισμός του θανάτου ως εκείνου που κρατά το πηδάλιο όλων των θνητών γίνεται και στους Ορφικούς ύμνους, οι οποίοι κατά πολλούς είναι ακόμα παλαιότεροι των Ομηρικών επών. Χαρακτηριστικό στη συγκεκριμένη περίπτωση των Ορφικών ύμνων είναι ότι η φράση «πάντων κρατύνεις» (κρατάς το πηδάλιο των πάντων) που αποδίδεται στο θάνατο, αποδίδεται εξίσου και στον έρωτα (Ορφικοί ύμνοι, 58, 87). 

Έρως και θάνατος, δύο νόμοι θεμελιακοί, οι δύο κορυφές της υπάρξεως που ανάμεσά τους ξεδιπλώνεται το σύμπαν. Το τέλος και η αρχή, η αρχή και το τέλος μοιάζουν να συμπίπτουν και ιδιαιτέρως σε μια κυκλική αντίληψη του χρόνου. Η σχέση του έρωτα και του θανάτου είναι άμεση και καταλυτική και καταδεικνύεται από τα πρώτα δείγματα γραφής, τέχνης και μυστηριακής δραστηριότητας των Ελλήνων.

Η υπέρβαση της μυθολογικής ερμηνείας του κόσμου και των αρχών που τον ...

Πέμπτη 20 Ιουνίου 2019

Η Σπάρτη και οι Σπαρτιάτες του Δημήτρη Λιαντίνη

Γκέμμα, κεφ. ξ «Οι Είρωνες» σελ. 235-237, Εκδόσεις Δ. Λιαντίνη, Αθήνα 2006

(…) Στη Σπάρτη ο βασιλιάς πολεμούσε δίπλα στο στρατιώτη σαν ίσος. Και στην ώρα του φαγητού η μόνη διαφορά του από τον πολίτη ήταν ότι καθόταν στην κορυφή της τράπεζας και αντί για μια μερίδα ελάβαινε δύο.

Ο νεαρός σπαρτιάτης τη γυναίκα που παντρευόταν, την έκλεβε. Τη γιόμιζε σπέρμα και ηδονή μέσα στον αχυρώνα, και με το χάραμα έφευγε προτού τη χορτάσει. Να του αφήνει την αίσθηση ότι όλη τη νύχτα δεν την άγγιξε. Και αυτό για χρόνια λέει ο Πλούταρχος. Μα αυτό είναι το θεϊκό αίσθημα της ερωτικής στέρησης. Και γι’ αυτό η μητέρα του Έρωτα είναι η Πενία καθώς λέει στο Συμπόσιο ο Πλάτων.

Όχι. Η Σπάρτη δεν ήταν η ολιγαρχία και η συντήρηση. Η Σπάρτη δεν ήταν η τροχοπέδη και η μυωπία. Η Σπάρτη δεν ήταν η στρατοκρατία και η ανέχεια. Δεν υπήρξε ο αντικοινωνικός εταίρος, ο δόλιος σύμμαχος, ο κακόπιστος ομιλητής, ο συμπλεγματικός πολίτης, ο συμπότης, ο αφιλόκαλος, ο άξεστος επισκέπτης. Ο αγέλαστος, ο αγροίκος, ο αδιάκριτος, ο ανεόρταστος.

Το εναντίο θα ειπώ. Η Σπάρτη είναι η ωραία Ελένη στο δρόμο της για την Κρανάη και για την ποίηση. Η Σπάρτη είναι ο Σθενελαϊδας. Που με μία δημηγορία δέκα λεπτών γονάτισε την υπερφίαλη Αθήνα και κατέαξε τα σκέλη ολόκληρης της Ελλάδας. Όταν αργότερα οι σύμμαχοι των αθηναίων επρότειναν να κατασκαφτεί η Αθήνα, και να γίνει τόπος να βόσκουν πρόβατα, σηκώθηκε η Σπάρτη και με χειρονομία βασιλική απαγόρεψε στους Έλληνες να καταστρέψουν την πόλη που έσωσε την λευτεριά των Ελλήνων στα Μηδικά. Η Σπάρτη είναι οι οπλίτες που μείνανε στις Θερμοπύλες. Να βλέπουν μέσα στους αιώνες, λέει ο Καβάφης, πως εκείνοι που πάντα θα περνούν είναι οι δειλοί και οι προδότες. Η Σπάρτη είναι ο πρίγκιπας Ορέστης. Που τρέχει με το άρμα και τινάζει σπίθες πάνω στο λιθόστρωτο της ανθρώπινης μοίρας. Η Σπάρτη είναι ο δωριέας Ηρακλής, που προσπερνάει αμίλητος την Κακία και χαιρετίζει εύβουλος την Αρετή. ...

Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2018

Σχολεία: H Κατασκευή Υπηκόων - Τα συμπτώματα της παρακμής και της κρίσης: Η διαδικασία της κατασκευής Υπηκόων λέγεται εκπαίδευση!!!

Λιαντίνης - Τα συμπτώματα της παρακμής και της κρίσης


Στο σχολείο κατασκευάζονται Υπήκοοι. Η διαδικασία της κατασκευής Υπηκόων λέγεται εκπαίδευση. Η οικογένεια, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, το θέατρο, το ραδιόφωνο, οι εφημερίδες, τα βιβλία και τα πλακάτ, είναι σχολεία με την ευρύτερη έννοια. Όλα...
Σχολεία: H Κατασκευή Υπηκόων
Όταν οι πρώτοι άνθρωποι πλούτισαν αρκετά, ώστε μια συμμορία για την καταπίεση και την εκμετάλλευση των άλλων, γεννήθηκε αυτό που ονομάζουμε σήμερα κράτος. Το κράτος είναι η μετεξέλιξη μιας συμμορίας από μπράβους. Οι νόμοι είναι η μετεξέλιξη ενός καταλόγου με τις επιθυμίες των πλούσιων δουλοκτητών. Το κράτος διευκολύνεται στη διακυβέρνηση αυτού του νέου είδους υπηκόων χάρη σε δύο εξελίξεις: η πρώτη είναι ότι ο μηχανισμός της ποδηγέτησης γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος και αδιαφανής για τους ποδηγετούμενους· η δεύτερη είναι η εξέλιξη των δημόσιων πηγών πληροφοριών στις τελευταίες δεκαετίες. Μ’ αυτόν τον πανταχού παρόντα μηχανισμό [Πανοπτικόν] των πληροφοριών και την επιρροή των σχολείων στους απροστάτευτους εγκεφάλους των ανήλικων μελών του πληθυσμού, μπορεί κανείς να εξαπατήσει ακόμα και έξυπνους ανθρώπους, σε βαθμό που να πανηγυρίζουν για την ίδια τη θανατική καταδίκη τους.

Στο σχολείο κατασκευάζονται Υπήκοοι
Η διαδικασία της κατασκευής Υπηκόων λέγεται εκπαίδευση.
Η οικογένεια, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, το θέατρο, το ραδιόφωνο, οι εφημερίδες, τα βιβλία και τα πλακάτ, είναι σχολεία με την ευρύτερη έννοια. Όλα τα κέντρα που μεταδίδουν πληροφορίες είναι σχολεία. Για την κατασκευή πραγμάτων χρησιμοποιούνται εργαλεία. Το εργαλείο με το οποίο κατασκευάζονται άνθρωποι είναι η πληροφορία. Όταν οι άνθρωποι [ζώα] δεν υπακούουν σε φυσικές ανάγκες, στη συνήθεια ή στη βία, οι πράξεις τους εξαρτώνται από τα όσα ξέρουν. Ακόμα και οι συνήθειες δημιουργούνται ως έναν βαθμό από πληροφορίες. Αφού οι πράξεις ενός ανθρώπου καθορίζουν την πορεία της ζωής του, οι πληροφορίες που παίρνει αυτός ο άνθρωπος καθορίζουν πώς θα ζήσει. Τα σχολεία δεν φτιάχνουν μόνον ανθρώπους, τα σχολεία φτιάχνουν και βιογραφίες. ...

Παρασκευή 11 Μαΐου 2018

Ο πολύτιμος χρόνος των ώριμων ανθρώπων Του Mario de Andrade

«Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, 

ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ'ότι έχω ζήσει έως τώρα."

Ένα απόσπασμα από έργο του Βραζιλιάνου Ποιητή, Συγγραφέα, δοκιμιογράφου, 
φωτογράφου και μουσικολόγου, του Mario de Andrade (1893 – 1945).

Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται με βαθιά απόλαυση.
  • Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται, καταστατικά, νόρμες, διαδικασίες και εσωτερικοί κανονισμοί, γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά.
  • Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει.
  • Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες.
  • Δε θέλω να βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις όπου παρελαύνουν παραφουσκωμένοι εγωισμοί. Δεν ανέχομαι τους χειριστικούς και τους καιροσκόπους.
  • Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους.
  • Μισώ, να είμαι μάρτυρας των ελαττωμάτων που γεννά η μάχη για ένα μεγαλοπρεπές αξίωμα. Οι άνθρωποι δεν συζητούν πια για το περιεχόμενο. μετά βίας για την επικεφαλίδα.
  • Ο χρόνος μου είναι λίγος για να συζητώ για τους τίτλους, τις επικεφαλίδες. Θέλω την ουσία, η ψυχή μου βιάζεται. Μου μένουν λίγες καραμέλες στη σακούλα.
  • Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση. Που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους. Που δεν επαίρονται για το θρίαμβό τους. Που δε θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό, πριν από την ώρα τους. Που δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους. Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και που το μόνο που επιθυμούν είναι να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια και την ειλικρίνεια.
  • Το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει τον κόπο στη ζωή.
  • Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων. Άνθρωποι τους οποίους τα σκληρά χτυπήματα της ζωής τους δίδαξαν πως μεγαλώνει κανείς με απαλά αγγίγματα στην ψυχή.
  • Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει.
Σκοπεύω να μην πάει χαμένη καμιά από τις καραμέλες που μου απομένουν. Είμαι σίγουρος ότι ορισμένες θα είναι πιο νόστιμες απ'όσες έχω ήδη φάει.
Σκοπός μου είναι να φτάσω ως το τέλος ικανοποιημένος και σε ειρήνη με τη συνείδησή μου και τους αγαπημένους μου.
Εύχομαι και ο δικός σου να είναι ο ίδιος γιατί με κάποιον τρόπο θα φτάσεις κι εσύ.»
Από τον Mario de Andrade (Ποιητή, συγγραφέα, δοκιμιογράφο και μουσικολόγο από τη Βραζιλία 

=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"