Αναφορά στον Καζαντζάκη: Σαν άντρας θέλω να πεθάνω

Αναφορά στον Καζαντζάκη. Κώστας & Μάνος Μουντάκης, Χάρης Αλεξίου.

1.Ήθελε να ναι λεύτερος 
2.Αναφορά 
3.Συνάντηση
4.Αφήγηση. 
5.Αθάνατο νησί 
6.Ξημερώματα στην Κρήτη 
7.Αφήγηση. Ζορμπάς Καζαντζάκης 
8.Ζήτω ζήτω η λευτεριά 
9.Ευθύνη να 'σαι Κρητικός
10.Στης μαντάμ Ορτάνς 
11.Το μεγαλείο της ψυχής 
12.Το τραγούδι της χήρας. Αλεξίου Χάρις 
13.Χορός ζορμπά 
14.Η κοπελιά κοπέλι 
15.Συρτός Χανιώτικος 
16.Μαύρος χωρισμός 
17.Επιστολή Ζορμπά 
18.Αφήγηση
19 Μαλεβιζιώτικος 
20.Κύπρος 
21.Πανώρια στέκει η λευτεριά

από Nikos Kazantzakis

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δραματικά επίκαιρη: Η απολογία του Νίκου Καζαντζάκη το 1925

Η απολογία του Νίκου Καζαντζάκη στην ανακριτική αρχή του Ηρακλείου, που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 1925, δεν αποτελεί μόνο ένα έξοχο πολιτικό κείμενο αλλά είναι και δραματικά επίκαιρη σήμερα, την εποχή της κρίσης. Μιας εποχής που η σύγχιση, οι πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις αλλά και αντιφάσεις στον πολιτικό λόγο κυριαρχούν.

Παρακάτω, παραθέτουμε ένα τμήμα της διάσημης "απολογίας του Καζαντζάκη"

1- Πιστεύω ότι το σύγχρονον αστικόν καθεστώς κατέστη ανίκανον να ρυθμίσει τας συγχρόνους ανάγκας και ανησυχίας του κοινωνικού συνόλου.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ.-Στηρίζεται εις την άνισον κατανομήν του πλούτου, εις την ασύστολον εκμετάλλευσιν των εργαζομένων τάξεων υπό αρπακτικής ισχυρώς ωργανωμένης κεφαλαιοκρατίας.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΣ.-Η ολοένα καταρρέουσα ηθική βάσις εις τας σχέσεις μεταξύ των ατόμων, παραλύει οιανδήποτε, εντός του αστικού καθεστώτος, προσπάθειαν όπως στηριχθή επί ηθικών αρχών ατομική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή των ανθρώπων.

ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ.-Η σχεδόν καθολική έλλειψις κάθε ενδιαφέροντος δια τα κοινά, ή σχεδόν αποκλειστική εξυπηρέτησις της αρχούσης τάξεως υπό της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας, εις βάρος της μεγίστης πλειονοψηφίας του λαού, καθιστά ανεπαρκή και επιπολαίαν οιανδήποτε αλλαγήν προσώπων ή θεσμού.

Ταύτα πάντα θεωρώ συμπτώματα της παρακμής μιας τάξεως. Η αστική τάξις απέδωκεν-και εις θαυμαστήν ποσότητα και ποιότητα-ό,τι ηδύνατο εις την σκέψιν, εις την τέχνην, εις την επιστήμην, εις την πράξιν. Επάλαισεν εναντίον της προηγούμενης της Φεουδαλικής ιδεολογίας, ενίκησεν, εδημιούργησεν, εξετέλεσεν τον προορισμόν της-αρχίζει ν’ αποσυντίθεται και να βαίνει εις εξαφάνισιν.

Τοιούτος υπήρξε πάντοτε ο ρυθμός της ιστορίας. Μια τάξις, εκάστοτε εναλάσσουσα-οι βασιλείς, οι ευγενείς, οι αστοί-γεννάται, παλαίει, νικά, δημιουργεί, και εξαφανίζεται. Και άλλη τάξις την διαδέχεται, διαγράφουσα και αυτή, εις την πάροδον των αιώνων, την ιδίαν μοιραίαν τροχιάν.

Ζώμεν, ακλονήτως πιστεύω, το τέλος μιας κοινωνικής τάξεως, της αστικής.

ΙΙ- Ποία τάξις θα την διαδεχθή; Η τάξις των εργαζομένων-είτε εργάται είνε ούτοι, είτε αγρόται, είτε πνευματικοί παραγωγοί. ...

"Το Χρονικό": "Πόσα χρόνια δίσεκτα μέσα σε μιαν ώρα βάσταξες αδάκρυτη Μάνα Παναγιά Πόσα βόλια σπείρανε, γιε μου, σε μιαν ώρα..."

Ο δίσκος αυτός του Γιάννη Μαρκόπουλου είναι ένα μουσικό ιστόρημα που περιγράφει με μοναδικό τρόπο επιλεγμένες στιγμές της Ελληνικής ιστορίας από π.Χ. μέχρι το 1946.
Γράφτηκε το 1969, την περίοδο της Χούντας και λογοκρίθηκε. Στην επανέκδοσή του σε CD συμπληρώθηκαν και τα τραγούδια που είχαν αφαιρεθεί στην αρχική LP έκδοση. Θεωρείται σταθμός στην εργογραφία του συνθέτη, γιατί σηματοδοτεί την αρχή της συνεργασίας του με τον αξέχαστο Νίκο Ξυλουργού.
Το "Χρονικό" πραγματικά συντάραξε τον κόσμο τότε τόσο με τη μουσική του όσο και με τους ρωμαλέους και αλληγορικούς στίχους του. Έδωσε δύναμη στους φοιτητές και γενικότερα στους νέους ανθρώπους, να αγωνιστούν ενάντια στη δικτατορία. Στιχουργός ήτανε ο γνωστός κριτικός του θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος που υπέγραφε με το ψευδώνυμο ...

Γράμμα από τον Καζαντζάκη [Φοβερή γη και ευθύνη. ...]

[Επιμέλεια: Κόνστανς Ταγκοπούλου]
Απόσπασμα από γράμμα του Νίκου Καζαντζάκη στον Μηνά Δημάκη (Εκδ.  Το Ελληνικό Βιβλίο, Αθήνα, 19775)
Αntibes, Villa Rose, 27-11-1948
Allee des Palmiers, Bd du Cap
Αγαπητέ φίλε,
[...]
Η Ελένη αντιγράφει ένα μυθιστόρημα στη γραφομηχανή, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται… Είναι εντελώς σύγχρονο και νομίζω καλό. Τόρα άρχισα ένα καινούργιο, καθώς και μια νέα τραγωδία, εμπνευσμένη από την τορινή τραγωδία της Ελάδας.  Ελπίζω – και φοβούμαι – πως θα μείνω πολήν καιρό εδώ. Εδώ δουλεύω λαμπρά, το κλίμα είναι εξαίσιο, θάλασσα ήλιος, τροπικά δέντρα, καλοί άνθρωποι, μοναξιά. Το σώμα είναι γερό, το μιαλό δουλεύει, κρατώ αλάκαιρη την Ελάδα κάτω από τα βλέφαρά μου -και τίποτα θαρώ δε μου λείπει. Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη. Είμαι βέβαιος πως μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα. Ποτέ δεν είχα τόση πίστη κ’ εμπιστοσύνη στη ράτσα μας όπως τόρα. Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’αναστηθεί. Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια intelligentsia και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας. Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη. ...

Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΚΑΙ Η «ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ»

του ΑΠΕΛΛΗ

Η «Αναφορά στον Γκρέκο», άρχισε να γράφεται το φθινόπωρο του 1956. Ήταν το τελευταίο έργο του μεγάλου Έλληνα-Κρητικού συγγραφέα, και αυτό, όχι τυχαία. Ο Ν. Καζαντζάκης σημειώνει ότι δεν πρόκειται για μια αυτοβιογραφία, τονίζοντας πως η μόνη της αξία συνοψίζεται σε λίγες λέξεις, όπως: αγώνας, κόκκινη γραμμή, ανήφορος, Γολγοθάς, Ανάσταση. Αυτές οι λέξεις, όταν ξεπερνούν την προσωπική ύπαρξη, πράγμα που συμβαίνει και στην Αναφορά, αποκτούν μια πανανθρώπινη σημασία. Έτσι, τα προσωπικά βιώματα και οι αναμνήσεις του Καζαντζάκη, αναπόφευκτα γίνονται μέρος της συλλογικής συνείδησης μέσα στην οποία η ατομικότητα χάνει τα προσωπικά της

χαρακτηριστικά, ρέει και ενσωματώνεται, όπως μια σταγόνα νερού μέσα στον ωκεανό της ανθρώπινης Οδύσσειας. «..η σταύρωση είναι ο μόνος δρόμος της ανάστασης, άλλον δέν έχει», διαβεβαιώνει με μιαν ορθόδοξη αναστάσιμη χαρμολύπη.
Οι μορφές που στάθηκαν «σκαλοπάτια στο ανηφόρισμα», ήταν τέσσερεις και έχουν όνομα ιερό:

Νίκος Καζαντζάκης: "Ασκητική"

PLWTINOS

Η Ασκητική είναι ένα κείμενο σχετικά σύντομο, πολύ συμπυκνωμένο, που εκφράζει τη μεταφυσική πίστη του Καζαντζάκη. Ο ίδιος το θεωρούσε «το σπόρο απ όπου βλάστησε όλο το έργο του˙ ότι κι αν έγραψε είναι σχόλιο, illustration της Ασκητικής».
Τη χαρακτήρισε ακόμη σαν «ένα βιβλίο mystique οπού διαγράφει τη μέθοδο ν ανέβει η ψυχή από κύκλο σε κύκλο, ώσπου να φτάσει στην ανώτατη επαφή.
Οι κύκλοι είναι πέντε: Εγώ, Ανθρωπότητα, Γη, Σύμπαν, Θεός».

Η στερνή μορφή της θεωρίας είναι η «Πράξη» και ο τελευταίος αναβαθμός του λυτρωτικού ανήφορου είναι η «Σιγή». 

Το έργο έχει ένα ύφος στιβαρό, πλαστικό και παρά το μεταφυσικό του περιεχόμενο μια δροσιά που του δίνει τη χάρη του λογοτεχνήματος.
Τρεις φορές προτάθηκε ο Καζαντζάκης για το Βραβείο Νόμπελ. Την πρώτη απ' την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, που τον έχει Πρόεδρο, έχοντας συνυποψήφιό του τον Άγγελο Σικελιανό.
Επίσης δυο φορές προτάθηκε, το 1952 και 1953, απ' τη Νορβηγική Εταιρεία Λογοτεχνών, ποτέ, όμως, απ' την Ακαδημία της Αθήνας. Τον επόμενο χρόνο διορίστηκε στην UNESCO, αναλαμβάνοντας ως αποστολή, την προώθηση μεταφράσεων κλασικών λογοτεχνικών έργων, με απώτερο στόχο την γεφύρωση των διαφορετικών πολιτισμών.
Το 1954 η Ιερά Σύνοδος με έγγραφό της ζητούσε από την κυβέρνηση την απαγόρευση των βιβλίων του[2]. Ο ίδιος ο Καζαντζάκης, απαντώντας στις απειλές της εκκλησίας για τον αφορισμό του, έγραψε σε επιστολή του:
«Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ».
Τελικά η Εκκλησία της Ελλάδος δεν τόλμησε να προχωρήσει στον αφορισμό του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς ήταν αντίθετος σε κάτι τέτοιο ο οικουμενικός πατριάρχης Αθηναγόρας

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Νίκος Καζαντζάκης: «Ελεύθερος άνθρωπος παλεύει για την ελευθερία»

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια 

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση Ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883 - 26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Έλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Αναγνωρίζεται ως ένας των σημαντικών συγρόνων Ελλήνων λογοτεχνών και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως. Έγινε ακόμα γνωστότερος μέσω της κινηματογραφικής απόδοσης των έργων του Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και Ο Τελευταίος Πειρασμός

Πίνακας περιεχομένων

• 1 Βιογραφία
• 2 Έργα
  • 2.1 Μυθιστορήματα και άλλα πεζά
  • 2.2 Θεατρικά
  • 2.3 Ταξιδιωτικά
  • 2.4 Φιλοσοφία
  • 2.5 Επιστολές
  • 2.6 Σημαντικές μεταφράσεις
• 3 Κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές
• 4 Υποσημειώσεις
• 5 Βιβλιογραφία
• 6 Εξωτερικοί δεσμοί
  • 6.1 Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Νίκος Καζαντζάκης: «Ελεύθερος άνθρωπος παλεύει για την ελευθερία»

"Ideal teachers are those who use themselves as bridges over which they invite their students to cross, then having facilitated their crossing, joyfully collapse, encouraging them to create bridges of their own" 
Nikos Kazantzakis > quotes

Τον Ιούλιο του 1957, η Γιολάντα Τερέντσιο  πήρε συνέντευξη, ίσως και την τελευταία του, από τον Νίκο Καζαντζάκη, λίγο μετά την επιστροφή του από το δεύτερο ταξίδι του στην Κίνα και τρείς μήνες πριν από το θάνατο του διάσημου Έλληνα πεζογράφου.
Μια από τις ερωτήσεις που του έθεσε ήταν:
- «Ο πνευματικός άνθρωπος μπορεί να ανήκει σε ένα κόμμα ή πρέπει να μένει πάντοτε ανεξάρτητος, για να είναι ελεύθερος να κρίνει;»
Η απάντηση του Νίκου Καζαντζάκη ήταν:
- «Είναι δύσκολο για τον πνευματικό άνθρωπο να μείνει μόνος του. Μόνος του είναι αδύνατος, αν ενωθεί όμως, με τους άλλους γελάει. Το πρόβλημα είναι: πως είναι δυνατόν να ενωθούν οι τίμιοι άνθρωποι;
Ο πνευματικός άνθρωπος πρέπει να καταδικάζει την αδικία όπου την βρίσκει και κάνοντας αυτό που κάνω απαντώ στο ερώτημα σας: γράφω για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που ποδοπατιέται παντού τόσο εύκολα.  ...

ΑΣΚΗΤΙΚΗ :: Salvatores Dei - Νίκος Καζαντζάκης

Νίκος Καζαντζάκης ... SALVATORES DEI ΑΣΚΗΤΙΚΗ του Νίκου Καζαντζάκη - Ερμηνεία Βασίλης Βασιλάκης