"ΕΠΤΑ ΠΟΛΕΜΟΙ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΜΦΥΛΙΟΙ, ΕΠΤΑ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ, 1821-2016"
Κριτική και σχόλια πάνω στο ομώνυμο βιβλίο του Γ. Β. Δερτιλή
Στέργιος Π. Ζυγούρας
Το βιβλίο “Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις – 1821-2016” του Γ. Δερτιλή κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο από τις εκδόσεις “Πόλις”. Αξίζει να διαβαστεί. Είναι σύντομο, περιεκτικό, νηφάλιο και προσιτό στην τιμή. Νουνεχής, μετριοπαθής, ακριβολόγος, γνώστης των οικονομικών θεμάτων, ο ιστορικός Γ. Β. Δερτιλής αποδίδει με απλότητα τα σύνθετα ελληνικά γεγονότα των δυο τελευταίων αιώνων, επιλέγοντας να παραθέσει μερικά -σχετικώς άγνωστα- ντοκουμέντα, όπου τα κρίνει ως απαραίτητα, προκειμένου να μην φορτώσει τον μέσο αναγνώστη με τεράστιους όγκους πληροφοριών. Η συμπυκνωμένη γραφή αποτελεί μια ηθελημένη απλούστευση και όχι μια εκπτωτική υπεραπλούστευση της ιστορίας. Για τα ίδια θέματα ο Γ. Β. Δερτιλής έχει ήδη γράψει αναλυτικά στο δίτομο έργο Ιστορία του ελληνικού κράτους 1830-1920. Πού στοχεύει, λοιπόν, το νέο, μικρό βιβλίο;
Ο συγγραφέας απευθύνεται σε ευρύτερο κοινό και στόχος του είναι η σύνδεση του παρόντος με το παρελθόν, η κατανόηση του σήμερα μέσω της κατανόησης του χθες. Κεντρικά σημεία του βιβλίου είναι: α) η σύνδεση των ελληνικών πτωχεύσεων με τις στρατιωτικές δαπάνες β) ο προβληματισμός πάνω στην εμφυλιοπολεμική νοοτροπίατων Ελλήνων. Το δεύτερο είναι το κυρίαρχο στοιχείο και το πρώτο είναι η οδός μέσω της οποίας πορεύεται προς τον στόχο. Σ’ ένα τέτοιο έργο, κάθε συγγραφέας έρχεται αντιμέτωπος με το πρόβλημα του αναχρονισμού. Ο Γιώργος Δερτιλής τα καταφέρνει καλά. Γράφει τόσο από την σκοπιά του ιστορικού όσο και του πολίτη. Ως καταρτισμένος επιστήμονας και μετρημένος πολίτης, αποφεύγει να βλέπει το παρελθόν ως επιθυμητή -αντίστροφη- προέκταση και ιστορική “απόδειξη” ενός μισοκατανοημένου παρόντος. Εκτιμούμε, ωστόσο, πως δεν αποφεύγει ένα καίριο λάθος· ένα λάθος που αποτελεί κοινό τόπο ερμηνείας της ελληνικής πορείας από επιστήμονες και μη. ...