Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν (1825), Βoris Godunov - Aleksandr Pushkin - [«Τρέμετε, ω τύραννοι του κόσμου!» Πούσκιν, «Ωδή στην Ελευθερία», 1817]

«Τρέμετε, ω τύραννοι του κόσμου!»

Η Ωδή στην ελευθερία ως φιλοσοφικό έργο. Τα προβλήματα της ωδής «Ελευθερία

Πούσκιν, «Ωδή στην Ελευθερία», 1817

 

 Πριν από τον Πούσκιν δεν είχε γραφτεί ούτε μια αυθεντική ρωσική τραγωδία. Σ'ένα γράμμα στο φίλο του Βιαζέμφσκι το 1823, ο Πούσκιν διαπιστώνει απογοητευμένος: 

«Δεν έχουμε θέατρο». Θέλει να γράψει ένα θεατρικό έργο, του λείπει όμως το θέμα. Γρήγορα όμως το βρίσκει στην Ιστορία της Ρωσίας του Καραμζίν που εκδίδεται σε δώδεκα τόμους την άνοιξη του 1824. 

Για έναν ολόκληρο χρόνο μελετά την ιστορία του Καραμζίν και τα παλιά αυθεντικά χρονικά. Σ'αυτά περιγράφεται ο σφετερισμός του θρόνου της Ρωσίας από τον Μπορίς Γκοντουνόφ που δολοφονεί τον διάδοχο του θρόνου Δημήτριο (1598-1601) για να πάρει τη θέση του. 

Ο Πούσκιν δανείστηκε από την ιστορία του Καραμζίν όχι μόνο τις χρονολογίες αλλά και όλα τα πρόσωπα που πήραν μέρος σ'αυτές τις δολοπλοκίες της εποχής, την εποχή των ταραχών όπως ονομάστηκε.

Η τραγωδία του Πούσκιν εκδόθηκε το 1831 αλλά απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του από τις τσαρικές αρχές μέχρι το 1866. Στο θέατρο ανεβάστηκε για πρώτη φορά το 1870 ενώ ο Μουσόρσκι γράφει τη μουσική του έργου στην Όπερα. Από τότε μέχρι σήμερα το έργο συνεχίζει να ανεβαίνει στα θέατρα και στις λυρικές σκηνές όλης της Ευρώπης.

Ο «Μπορίς Γκοντουνόφ» αποτελεί μια πραγματική πινακοθήκη χαρακτήρων της αυλής, του λαού και του κλήρου. 

Στην Ελλάδα η παράσταση ανεβάστηκε δύο φορές:

Στις 29 Ιανουαρίου του 1860 γεννιέται ο Αντόν Τσέχωφ [Τσέχωφ - κύκνειο άσμα (ραδιοφωνικό θέατρο)]

Τσέχωφ - κύκνειο άσμα (ραδιοφωνικό θέατρο)

Η ζωή και το έργο του του Ρώσου συγγραφέα, μιας από τις εξέχουσες μορφές του παγκόσμιου θεάτρου και της λογοτεχνίας.

Στις 29 Ιανουαρίου του 1860 ( 17 Ιανουαρίου με το παλιό ημερολόγιο που ίσχυε τοτε στη Ρωσία) γεννιέται ο Αντόν Τσέχωφ. Ο Ρώσος συγγραφέας θεωρείται μια από τις εξέχουσες μορφές του παγκόσμιου θεάτρου και της λογοτεχνίας.

Ο Τσέχωφ, με το έργο του διεκδικεί επάξια μια θέση στο πάνθεο των μεγάλων δραματουργών, όπου φυσικά βρίσκονται οι αρχαίοι δραματουργοί, όπως ο Σαίξπηρ. 

Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι:

Ο «Ματωμένος γάμος» του Λόρκα στο «Θέατρο της Δευτέρας» - Federico_García Lorca: Blood Wedding

Ματωμένος γάμος Μάνος Χατζιδάκις Full Album 

Ματωμένος γάμος Μάνος Χατζιδάκις - Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις Στίχοι/ μετάφραση: Νίκος Γκάτσος - Ερμηνεία: Λάκης Παππάς 1.Εισαγωγή - 2.Τώρα Νυφούλα Μου Χρυσή - 3.Νανούρισμα 4.Σήκω Νύφη Ζηλεμένη - 5.Γύρνα Φτερωτή Του Μήλου 6.Κουβάρι Κουβαράκι - 7.Είσουν Καμάρι Της Αυγής Παραμύθι Χωρίς Όνομα - 8.Κι Ήταν Που Λέτε Μια Φορά (Πρόλογος) 9.Χορός (Στο Ίδιο Θέμα) - 10.Ναύτη, Γεροναύτη 11.Στην Ποταμιά Σωπαίνει Το Κανόνι 12.Τραγούδι Της Σημαίας 13.Ο Έκτορας Και Η Ανδρομάχη - 14.Ο Σιδεράς 15.Ρίχνω Την Καρδιά Μου Στο Πηγάδι

Τον «Ματωμένο γάμο» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που αναμφισβήτητα αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της σύγχρονης λογοτεχνίας, μεταδίδει η εκπομπή «Το Θέατρο της Δευτέρας», τη Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2018 στις 20:40 στην ΕΡΤ2.

https://www.ert.gr/ert-protaseis/ert2-o-matomenos-gamos-toy-lorka-sto-theatro-tis-deyteras/

Υπόθεση: Η Μάνα ζει με τον μονάκριβο γιο της, αφού ο άντρας και το άλλο της παιδί φονεύθηκαν από την οικογένεια των Φελίξ. Ο γιος της, Γαμπρός, ετοιμάζεται να παντρευτεί. Η Νύφη ήταν παλιότερα αρραβωνιασμένη με τον Λεονάρντο -της οικογένειας των Φελίξ- που τώρα ζει παντρεμένος με μια εξαδέλφη της και το παιδί τους. Οι ετοιμασίες ξεκινούν, φτάνει η μέρα του γάμου, αλλά μετά την τελετή η Νύφη και ο Λεονάρντο που μοιράζονται ακόμα το ίδιο ερωτικό πάθος, φεύγουν μαζί και χάνονται στο δάσος. Οι οικογένειες αρχίζουν να τους αναζητούν. Το φονικό δεν αργεί να γίνει. Οι δύο άντρες σκοτώνονται, η Νύφη επιστρέφει με το αιματοβαμμένο νυφικό φόρεμα και η Μάνα θρηνεί.

- --

Ο Λόρκα εμπνεύστηκε από ένα άρθρο εφημερίδας που ανέφερε ένα έγκλημα στην ανδαλουσιανή πόλη Níjar. Ο Ματωμένος Γάμος είναι ένα από τα τρία τραγικά θεατρικά έργα της "ισπανικής υπαίθρου"^[2] του συγγραφέα. Τα άλλα δυο είναι η "Γέρμα" και "Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα". Και τα τρία έργα υπογραμμίζουν την πειθήνια υποταγή των γυναικών που αποζητούν ελευθερία στην παραδοσιακή κοινωνία της ισπανικής υπαίθρου, η οποία τους αρνείται την κοινωνική ή ερωτική ισότητα.

Κύριοι χαρακτήρες

• La madre: Μητέρα του Γαμπρού, έχασε τον άνδρα της και το μεγαλύτερο γιο της, που δολοφονήθηκαν από τους Φελίξ. Ο γάμος του γιου της συμβολίζει γι' αυτή την απέραντη μοναξιά μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού της.
• El Novio: Ο Γαμπρός, νεαρός κι ευκατάστατος, με την οικονομική άνεση να πετύχει έναν καλό γάμο.
• La Novia: Η Νύφη, νέα κοπέλα από καλή οικογένεια, που ζει με τον πατέρα της λίγο παράμερα από το υπόλοιπο χωριό.
• Léonardo: Ο Λεονάρντο είναι ο μόνος χαρακτήρας "με όνομα". Είναι παντρεμένος κι έχει ένα μικρό γιο με την ξαδέρφη της Νύφης. Είναι της οικογένειας των Φελίξ και παλιά ήταν αρραβωνιαστικός της Νύφης, αλλά δεν την παντρεύτηκε λόγω έλλειψης χρημάτων.
• La Luna: To Φεγγάρι
• La Muerte: Ο Θάνατος, με τη μορφή μιας ζητιάνας
• ....."Η δούλα που μεγάλωσε τη νύφη. Συμβολίζει τη χαρά

Υπόθεση του έργου: 

https://www.hallofpeople.com/gr/text/matomenos_gamos.pdf

Η Μάνα, πικραμένη από το θάνατο του συζύγου και του μεγαλύτερου γιου της από το χέρι των Felix, δίνει την ευχή της στο μικρότερο γιο της για να παντρευτεί μια κοπέλα που ζει κοντά στην πόλη και δηλώνει την επιθυμία της να δει εγγόνια.

Μια γειτόνισσα συζητάει με τη Μάνα και της αποκαλύπτει πως η Νύφη ήταν παλιά αρραβωνιασμένη με το Λεονάρντο, συγγενή των Felix που σκότωσαν την οικογένειά της. Ο Λεονάρντο είναι τώρα παντρεμένος με την ξαδέρφη της Νύφης και μένει μαζί με τη γυναίκα του και την πεθερά του. Όταν γυρίζει σπίτι από τη δουλειά, τις ακούει να νανουρίζουν το μικρό γιο του. Όταν ένα μικρό κορίτσι καταφτάνει και τους λέει τα νέα για τις προετοιμασίες του γάμου του Γαμπρού με τη Νύφη, ο Λεονάρντο όλο οργή ορμάει έξω από το σπίτι.

Η Μάνα επισκέπτεται το σπίτι της Νύφης, όπου συζητά μαζί της και με τον Πατέρα της. Η Υπηρέτρια μένει κάποια στιγμή μόνη με τη Νύφη, την πειράζει για τα δώρα του Γαμπρού, ενώ της αποκαλύπτει ότι ο Λεονάρντο έρχεται τα βράδια κάτω από το παράθυρό της. Εκείνο το βράδυ, τη συναντά και της εκμυστηρεύεται τον πόθο του και το λόγο που δεν την παντρεύτηκε παλιότερα. Η Νύφη επιχειρεί να τον κάνει να σωπάσει, αλλά δεν αρνείται ότι ακόμα έχει αισθήματα γι' αυτόν. Η υπηρέτρια διώχνει το Λεονάρντο, ενώ καταφτάνουν οι καλεσμένοι για το γάμο. Όλοι κατευθύνονται προς την εκκλησία, ενώ η Νύφη ικετεύει το Γαμπρό να την προστατέψει.

Μετά το γάμο, όλος ο κόσμος γυρίζει στο σπίτι της Νύφης για το γαμήλιο γλέντι. Εκεί, αναζητούν τη Νύφη και το Λεονάρντο, αλλά ανακαλύπτουν ότι το έσκασαν με το άλογο. Ο Γαμπρός εξοργισμένος βγαίνει να κυνηγήσει και να σκοτώσει το Λεονάρντο, ενώ η Μάνα διατάζει όλους τους καλεσμένους να χωριστούν σε ομάδες και να ψάξουν το ζευγάρι.

Στο δάσος, όπου βρίσκονται ο Λεονάρντο και η Νύφη, εμφανίζονται τρεις Ξυλοκόποι που συζητούν τα γεγονότα, λέγοντας ότι το ζευγάρι θα ανακαλυφθεί μόλις βγει το φεγγάρι και φωτίσει το δάσος.

Το Φεγγάρι εμφανίζεται σαν χαρακτήρας και σε ένα μονόλογο πενθεί την μοναξιά του και δηλώνει την επιθυμία του να χυθεί αίμα, προκειμένου να τιμωρήσει τους ανθρώπους που το άφησαν έξω από τα σπίτια τους. Ρίχνει το φως του στο δάσος, ενώ συνοδεύεται από μια ζητιάνα, που είναι ο Θάνατος προσωποποιημένος: μαζί συμφωνούν το θάνατο των ζηλιάρηδων ανδρών.

Ο Γαμπρός μαζί με μια κοπέλα ψάχνουν στο σκοτεινό δάσος. Τους εμφανίζεται ο Θάνατος, σαν γριά ζητιάνα και τους λέει ότι θα τους οδηγήσει στο Λεονάρντο. Λίγο πιο μακριά, ο Λεονάρντο και η Νύφη αγκαλιάζονται και σκέφτονται το μέλλον τους, ρομαντικοί αλλά με ένα ασίγαστο και σκοτεινό πάθος ο ένας για τον άλλο. Ακούγονται βήματα: πλησιάζει ο Γαμπρός με το Θάνατο, ο Λεονάρντο φεύγει από τη σκηνή και δυο κραυγές ακούγονται μες στο σκοτάδι.

Πίσω στην πόλη, οι γυναίκες έχουν μαζευτεί κοντά στην εκκλησία και συζητούν για τα γεγονότα. Ο θάνατος εμφανίζεται σαν ζητιάνα και δηλώνει ότι θάνατος απλώθηκε στο δάσος. Θυμωμένη και πικραμένη η Μάνα βλέπει τη Νύφη να γυρίζει, με το νυφικό της γεμάτο αίματα από τους δυο άνδρες που αλληλοσκοτώθηκαν στο δάσος. Η Μάνα την ανακηρύσσει πόρνη και πάει να τη σκοτώσει, αλλά τελικά απομακρύνεται και προσεύχεται. Η αυλαία πέφτει, όσο η Νύφη και η Μάνα απαγγέλλουν την τραγωδία του Ματωμένου Γάμου.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

https://tinyurl.com/y2l9yd7j

  --

 

=====================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

«Το ημερολόγιο ενός τρελού» του Νικολάι Γκόγκολ – Κώστας Καρράς

«Το ημερολόγιο ενός τρελού» του Νικολάι Γκόγκολ, με τον Κώστα Καρρά στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ανέβηκε για πρώτη φορά το 1977 σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Συγκλονιστικός ο Καρράς ως Αυξέντιος Ιβάνοβιτς Ποπρίτσιν.

---

«Το ημερολόγιο ενός τρελού» του Νικολάι Γκόγκολ, με τον Κώστα Καρρά στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ανέβηκε για πρώτη φορά το 1977 σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Ήταν από τα αγαπημένα έργα του αείμνηστου ηθοποιού, ο οποίος το ανέβασε ξανά το 2011, ένα χρόνο πριν φύγει από τη ζωή (χτυπημένος από τον καρκίνο με τον οποίο αναμετρήθηκε επί σειρά ετών), όμως ένα ατύχημα επί σκηνής τον ανάγκασε να διακόψει τις παραστάσεις.

Ο Αυξέντιος Ιβάνοβιτς Ποπρίτσιν, δημόσιος υπάλληλος, ακροβατεί μεταξύ λογικής και τρέλας  όταν διαπιστώνει ότι διαψεύδονται όλες οι προσδοκίες του και βυθίζεται σταδιακά σε ένα μεγαλομανιακό παραλήρημα, για να καταλήξει στο φρενοκομείο.

Σύμπτωση ή όχι, ο σπουδαίος δραματουργός – συγγραφέας Νικολάι Γκόγκολ, ονειρευόταν να σταδιοδρομήσει ως ανώτερος δημόσιος υπάλληλος και να προκόψει στα νομικά, αλλά το γραφειοκρατικό περιβάλλον τον ανάγκασε να παραιτηθεί από το σκοπό του και σιγά – σιγά τον κέρδισε η λογοτεχνία…

Η παράσταση που θα παρακολουθήσουμε σήμερα προβλήθηκε το 1981 από την ΕΡΤ, στα πλαίσια της σειράς «Το θέατρο της Δευτέρας», σε μετάφραση Κώστα Σταματίου και σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη. Τα σκηνικά και και τα κοστούμια είναι του Νίκου Πετρόπουλου.

Συγκλονιστικός ο Κώστας Καρράς ως Ποπρίτσιν, σ’ ένα ρόλο με τον οποίο αναμετρήθηκαν και άλλοι σημαντικοί ηθοποιοί όπως ο Δημήτρης Χορν, ο Θύμιος Καρακατσάνης, ο Κώστας Καρράς, ο Λάκης Λαζόπουλος και ο Στάθης Ψάλτης.

Η Κατιούσα αγαπάει το θέατρο και προβάλλει κάθε Δευτέρα από τις σελίδες της μια σειρά από ξεχωριστά έργα που βρίσκονται «αποθηκευμένα» στο πλούσιο Αρχείο της ΕΡΤ.

Για πολλά χρόνια «Το θέατρο της Δευτέρας» που προβαλλόταν από την κρατική ΕΡΤ αποτελούσε μια όαση πολιτισμού στο άνυδρο τηλεοπτικό (και όχι μόνο) τοπίο της εποχής, που καθήλωνε κάθε βδομάδα μπροστά στους δέκτες τους χιλιάδες τηλεθεατές.

Οι μεγαλύτεροι συγγραφείς του κόσμου, αλλά και πολλοί νεότεροι, Έλληνες και ξένοι, έργα του κλασικού και νεότερου ρεπερτορίου, δοσμένα από σημαντικούς θεατράνθρωπους κι ερμηνευμένα από μερικούς από τους καλύτερους ηθοποιούς που γέννησε αυτός ο τόπος, πέρασαν από τις ασπρόμαυρες και στη συνέχεια έγχρωμες οθόνες των τηλεοράσεων κι έφεραν κοντά στο θέατρο έναν κόσμο που δεν του δινόταν άλλου τύπου κίνητρα (ούτε λόγος για την απαραίτητη παιδεία…), για να προσεγγίσει, να απολαύσει και ν’ αγαπήσει τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης.

Δείτε εδώ όλες τις παραστάσεις του “Θεάτρου τη Δευτέρα”

==================== 

"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε

*Του Luigi Pirandello* 
*Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται Νικήτας Τσακίρογλου, Εύα Κοταμανίδου, Τιτίκα Βλαχοπούλου, Στράτος Παχής, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Χρυσούλα Διαβάτη, Μαρία Φωκά, Μάκης Ρευματάς, Μαρία Αλκαίου, Σπύρος Καλογήρου, Ντόρα Σιμοπούλου, Ορφέας Ζάχος, Γιώργος Καρέττας, Γιάννης Μαυρογένης, Θεόδωρος Μορίδης, Αφροδίτη Γρηγοριάδου*
*Μετάφραση Μάριος Πλωρίτης*
*Σκηνοθεσία Λάμπρος Κωστόπουλος*
 *Από την εκπομπή "Το θέατρο της Δευτέρας"* *Πρώτη προβολή 13/9/1976*


=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Η Σημασία Του Να Είναι Κανείς Σοβαρός

*Μετάφραση Μάριος Πλωρίτης*
 *Παίζουν με τη σειρά που ακούγονται Κώστας Καστανάς, Μπάμπης Γιωτόπουλος, Χρήστος Πάρλας, Μαργαρίτα Λαμπρινού, Μαρία Σκούντζου, Τζένη Ρουσσέα, Ελένη Χαλκούση, Σταύρος Ξενίδης, Γιώργος Μεσσάλας*
*Σκηνοθεσία Γιώργος Μεσσάλας*

*Του Oscar Wilde* *Μετάφραση Μάριος Πλωρίτης*
*Σκηνοθεσία Γιώργος Κωνσταντίνου*
*Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται Λευτέρης Βουρνάς, Άκης Αναγνώστου, Γιώργος Κωνσταντίνου, Καίτη Λαμπροπούλου, Μαίρη Κυβέλου, Μαρία Αλιφέρη, Τζόλυ Γαρμπή, Μάκης Ρευματάς, Μάκης Λειβαδάς* *Από την εκπομπή "Το θέατρο της Δευτέρας"*
 *Πρώτη προβολή 3/3/1980*

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Η Θεατρίνα *Των William Somerset Maugham & Guy Bolton σε απόδοση Μάριου Πλωρίτη*

*Πρωταγωνιστεί η Μαίρη Αρώνη*
*Παίζουν με τη σειρά που ακούγονται Κώστας Καγξίδης, Τέλης Ζώτος, Χρήστος Πάρλας, Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Τάκης Βουλαλάς, Μαρία Κωνσταντάρου, Αλίκη Αλεξανδράκη, Ελένη Ράντου* - *Σκηνοθεσία Στέλιος Παπαδάκης*


==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Το θέατρο της Κυριακής - Η πινακοθήκη των ηλιθίων

*Του Νίκου Τσιφόρου* *Ακούγονται οι ηθοποιοί Δημήτρης Χορν, Μαίρη Αρώνη, Ανδρέας Φιλιππίδης, Νάντια Χωραφά, Διονυσία Ρώη, Ζώρας Τσάπελης, Τίτος Βανδής, Νάσος Κεδράκας, Άννα Λώρη, Θεόδωρος Έξαρχος* *Σκηνοθεσία Ίων Νταϊφάς*

Νίκος Τσιφόρος - Η Πινακοθήκη των ηλιθίων by Zangogiannis Nasos on Scribd

Η πινακοθήκη των ηλιθίων * Δημήτρης Χορν & Μαίρη Αρώνη

----------------------------------------------------------------------------------

Νίκος Τσιφόρος

Ο Θεός έφτιαξε τα μικρόβια, τα χρέη, τους στενοκέφαλους δικαστικούς και τους συγγενείς, για να τιμωρήσει τον αχάριστον και τον άτιμον άνθρωπο. Τα πρώτα τα πολεμάς με ενέσεις, τα δεύτερα με άρνηση και σε πάνε μέσα, τα τρίτα με φυλάκιση. Τους συγγενείς δεν τους πολεμάς με τίποτα. ...