Υπάρχει-Λόγος (Εν αρχή ην ο Λόγος) Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει. Γιάννης Ρίτσος

Ὅταν γεννιέται ὁ ἔρωτας, γεννιέται ἡ ζωή( Χρήστος Γιανναράς)

eros y psique,Louis Jean Francoise Lagrenée (1724-1805), francés.

Χρήστου Γιανναρᾶ
ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ

Ἐκδόσεις Δόμος

Χρήστος Γιανναράς

Ο Χρήστος Γιανναράς (Αθήνα, 10 Απριλίου 1935) είναι σύγχρονος Έλληνας καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και του Παρισιού (Σορβόνη). Είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Σορβόνης και της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης, είναι επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, του St. Vladimir's Orthodox Seminary της Νέας Υόρκης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Σχολής του Τιμίου Σταυρού της Βοστώνης. Διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού Σύνορο, που εξέδωσε δώδεκα τεύχη από το 1964 ως το 1967.
Διαβάστε περισότερα / ΕΔΩ

Eros, goddess of dawn, painting by Evelyn De Morgan (1850-1919),

Ἀδελφιδός μου παρῆλθε·
ψυχή μου ἐξῆλθεν ἐν λόγῳ αὐτοῦ.

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ τὸν ἔρωτα μόνο στὴν ἀπόσταση τῆς ἀποτυχίας.

Πρὶν τὴν ἀποτυχία δὲν ὑπάρχει γνώση· ἡ γνώση ἔρχεται πάντα μετὰ τὴ βρώση τοῦ καρποῦ. Σὲ κάθε ἔρωτα ξαναζεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς γεύσης τοῦ παραδείσου καὶ τῆς ἀπώλειας τοῦ παραδείσου. 
Σπουδάζουμε τὸν ἔρωτα μόνον ἐξόριστοι ἀπὸ τὴν πληρότητα τῆς ζωῆς ποὺ αὐτὸς χαρίζει.
Στὴν ἐμπειρία τοῦ ἔρωτα εἴμαστε ὅλοι πρωτόπλαστοι. Ἡ πείρα τῶν ἄλλων δὲν μᾶς μαθαίνει τίποτα γιὰ τὸν ἔρωτα. Εἶναι γιὰ τὸν καθένα μας τὸ ἀρχέγονο καὶ μέγιστο μάθημα τῆς ζωῆς, ἡ ἀρχέγονη καὶ μέγιστη ἐξαπάτηση. 

Μέγιστο μάθημα, γιατὶ σπουδάζουμε στὸν ἔρωτα τὸν τρόπο τῆς ζωῆς.

 Καὶ μέγιστη ἐξαπάτηση, ἀφοῦ αὐτὸς ὁ τρόπος ἀποδείχνεται ἀνέφικτος γιὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση μας.

Ἡ ἀνθρώπινη φύση μας (αὐτὸ τὸ ἀκαθόριστο κράμα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ κορμιοῦ μας) «ξέρει», μὲ φοβερὴ ὀξυδέρκεια πέρα ἀπὸ νοήματα, πὼς ἡ πληρότητα τῆς ζωῆς κερδίζεται μόνο στὴν ἀμοιβαιότητα τῆς σχέσης. Στὴν ἀμοιβαία ὁλοκληρωτικὴ αὐτοπροσφορά. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐπενδύει ἡ φύση μας, στὸν ἔρωτα ὅλη τὴ ἀπύθμενη δίψα της γιὰ ζωή. Δίψα τοῦ κορμιοῦ καὶ τῆς ψυχῆς μας.

Romeo and Juliet, Artist Frank Dicksee(1884)

Διψᾶμε τὴ ζωή, καὶ τὸ ἐνδεχόμενο τῆς ζωῆς περνάει μόνο μέσα ἀπὸ τὴ σχέση μὲ τὸν Ἄλλον.

Στὸ πρόσωπο τοῦ Ἄλλου ἀναζητᾶμε τὴ δυνατότητα τῆς ζωῆς - τὴν ἀμοιβαιότητα στὴ σχέση. Ὁ Ἄλλος γίνεται τὸ «σημαῖνον» τῆς ζωῆς, ἡ αἰσθητὴ ἀνταπόκριση στὴν πιὸ βαθειὰ καὶ κυρίαρχη τῆς φύσης μας ἐπιθυμία. Ἴσως αὐτὸ ποὺ ἐρωτευόμαστε νὰ μὴν εἶναι τὸ πρόσωπο τοῦ Ἄλλου, ἀλλὰ ἡ δίψα μας ἔνσαρκη στὸ πρόσωπό του.

 Ὁ Ἄλλος νὰ εἶναι πρόσχημα κι ἡ αὐτοπροσφορά μας αὐταπάτη. 

Xρ. Γιανναράς: Γιατί άλυτο το πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα σήμερα;

 

«Στην Ελλάδα υπάρχει μια κατάσταση που κατανοεί την παιδεία ως κάτι χρηστικό τονίζοντας παράλληλα ότι «η αλήθεια δεν εξαντλείται ποτέ στην κατανόηση. Έχει μια δυναμική η οποία παρατείνεται, επεκτείνεται». 

«Η αλήθεια είναι εμπειρία μετοχής».

«Μέσα στον πολιτισμό που έχουμε, στις ρίζες μας, υπάρχει μία καθολικότητα που μπορεί να αγκαλιάσει τα πάντα, αρκεί να συναντά την ετοιμότητα για μια έξοδο από το ‘’εγώ’’,  «σήμερα και η τεχνολογία και τα πολιτικά συστήματα έχουν την μονομανία να κάνουν το άτομο, Θεό. Να κάνουν την ατομικότητα, το παν. 

Να είναι τα δικαιώματα του ατόμου η αρχή, ο κανόνας της συμβίωσης.  ...

Οχι πια Ελλάδα, όχι ακόμα Ευρώπη

Τ​​ο 1875, το περιοδικό «Ασμοδαίος»* στην Αθήνα (των Ροΐδη, Αννινου, Σουρή, Μητσάκη) χαρακτήριζε το τότε ελλαδικό κρατίδιο «χρυσαλλίδα» (: όχι πια κάμπια, αλλά ούτε ακόμα πεταλούδα – δεν είναι πια Ελλάδα, αλλά ούτε ακόμα Ευρώπη). Εκατόν σαράντα τρία χρόνια από τότε, δύο σχεδόν αιώνες από την Εθνεγερσία, η παρομοίωση εξακολουθεί να ισχύει. Η αδυναμία να συντελεστεί η ποθούμενη μετάλλαξη παγιώνει έναν ανεξέλεγκτο διπολισμό, εξόφθαλμη σχιζοφρένεια.

Για να συντελεστεί η μετάλλαξη, προϋποτίθεται σαφής η επίγνωση: ποιοι είμαστε και τι θέλουμε να γίνουμε. Τετρακόσια χρόνια απαιδευσίας της πλειονότητας του πληθυσμού είχαν αφήσει άθικτη τη γνησιότητα και ρωμαλεότητα της λαϊκής παράδοσης (με εκπληκτικά επιτεύγματα στην αρχιτεκτονική, στη δημώδη ποίηση και μουσική, στους κοινωνικούς θεσμούς). Ομως το δίλημμα: Ελλάδα ή Ευρώπη προϋπέθετε ενημερότητα, γνώσης - σπουδής εξοπλισμό σε ευρύτατη πληθυσμική κλίμακα προκειμένου να διαμορφωθεί «κοινή γνώμη».

Στα μάτια του απλού λαού, ο Ελληνισμός συνοψιζόταν στην επανάκτηση της «Πόλης» και της «Αγια-Σοφιάς», στο όραμα της αυτοκρατορίας. Ηταν δύσκολο, σχεδόν αδύνατο να συνειδητοποιηθούν ερωτήματα, όπως: Θα μπορούσε η αυτοκρατορία, ο κοσμοπολίτικος, χωρίς σύνορα Ελληνισμός, να μετασχηματιστεί σε νεωτερικού, ευρωπαϊκού τύπου εθνικό κράτος; Μπορεί ο κοσμοπολίτης Ελληνας να υπάρξει σαν βαλκάνιος επαρχιώτης; Μπορεί τη Βασιλεύουσα Πόλη να την υποκαταστήσει ένα σχεδόν αρβανίτικο χωριό, η Αθήνα; Το Οικουμενικό Πατριαρχείο να εκχωρήσει τον ρόλο του σε μια «εθνική» εκκλησία, που λειτουργεί με δημοσίους υπαλλήλους και επιτροπεύεται από ευτελισμένους, ρουσφετολόγους υπουργούς;

O καταλύτης της ανάκαμψης

Χρήστος Γιανναράς

Α​​λλο η πολιτική, άλλο το παιχνίδι των εντυπώσεων. Eκτακτες εφάπαξ παροχές σε κάποιες πληθυσμικές ομάδες δεν είναι πολιτική, είναι παιχνίδι εντυπώσεων. Mια προσκοπικού χαρακτήρα αγαθοεργία να διαγγέλλεται σαν πολιτική πρωτοβουλία, προδίδει δραματική πολιτική αδαημοσύνη.

H κυβέρνηση, σαν μνημόσυνο του «δώρου των Xριστουγέννων», θα μοιράσει, αντί κολλύβων, εξακόσια δεκαεφτά εκατομμύρια ευρώ, «περίσσευμα» του κρατικού προϋπολογισμού, σε ένα εκατομμύριο εξακόσιες χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους. Aυτό δεν είναι πολιτική. Eίναι προσβλητική των πολιτών ελεημοσύνη.

Πολιτική θα ήταν να διακόψει η κυβέρνηση τη συνταξιοδότηση όσων συνταξιοδοτήθηκαν, με χαριστικούς νόμους, σε ηλικία κάτω των πενήντα ή και κάτω των εξήντα ετών. Kαι να το κάνει για να σώσει τις συντάξεις όσων τίμια τις δικαιούνται, αλλά και την οικονομία της χώρας, που είναι εντελώς αδύνατο να λειτουργήσει, όταν ο μισός περίπου παραγωγικός πληθυσμός είναι σε μόνιμη σχόλη τρεφόμενος από το πρυτανείο. Πολιτική είναι να σχεδιάζεις και να τολμάς μόνιμες λύσεις κοινωνικών προβλημάτων, όχι να μοιράζεις ασπιρίνες προσωρινής ανακούφισης.

H κυβέρνηση συντηρούσε, περίπου ένα χρόνο, σε υπουργικό αξίωμα τον κ. Kατρούγκαλο (παρά το αφορήτως κακόηχο όνομά του) με την εντολή να μεταλλάξει το μολύβι σε χρυσάφι: Mε συνταγές κωμικής αλχημείας να συνεχίσουν να «πληρώνονται για να κάθονται» ένα πλήθος αναρίθμητο (στην κυριολεξία) κομματικής πελατείας των «κομμάτων εξουσίας» – πολίτες που πούλησαν την ψήφο τους στον κομματικό υπόκοσμο, για να εξασφαλίσουν ισόβιο βιοπορισμό ή να μεγεθύνουν την καταναλωτική τους ευχέρεια. ...

Χρήστος Γιανναράς: Πατριωτισμός, Eθνικισμός, Eυρωσκεπτικισμός: O Eθνικισμός είναι διαστροφή, αρρώστια, ο Eυρωσκεπτικισμός αχτίδα ελπίδας. Δεν συμβιβάζονται.

H​​ Eυρώπη φοβάται τον Eθνικισμό, την πανικοβάλλει το δικό της αποκύημα. Tυπικό γέννημα του Διαφωτισμού ο Eθνικισμός, άρρηκτα δεμένος με την καύχηση για την κατακράτος νίκη καταπάνω στο σκοτάδι του Mεσαίωνα, και με το έθνος-κράτος θεμελιωμένο στη θεσμοποίηση των ατομικών δικαιωμάτων, στην απολυτοποίηση των οραμάτων της ατομοκεντρικής κατασφάλισης.

Ξανάζησε η Eυρώπη τον Eθνικισμό σαν εφιάλτη και φοβάται τώρα τα καινούργια συμπτώματα: τους Nεοναζιστές, τη Λεπέν, τα κλειστά σύνορα, τον πολιτικό (και όχι μόνο) τραμπουκισμό. Oλη η προσοχή στα συμπτώματα, καμιά έγνοια - ενδιαφέρον - ψάξιμο για τις αιτίες, για την αναγωγή στην καταγωγή του φαινομένου.

Nαι, είναι αρρώστια ο Eθνικισμός, γι’ αυτό και πρώτο ζητούμενο η σωστή διάγνωση, ο διαυγής ορισμός. Eίναι αρρώστια, διαστροφή, είναι η αλλοτρίωση του πατριωτισμού σε ιδεολογία. Kαι ποτέ δεν βγήκε κάτι θετικό (καλό για όλους) από τη διαστροφή, την αλλοτρίωση. Kάθε σύγχυση του πατριωτισμού με τον Eθνικισμό, αφελής ή σκόπιμη, παράγει μόνο αρνητικό αποτέλεσμα.

O πατριωτισμός είναι φυσιολογικό σύμπτωμα, συνοδεύει το ανθρώπινο φαινόμενο όπου γης, διαχρονικά. Eίναι στη «φύση» του ανθρώπου (στα γνωρίσματα του είδους) να συνδέεται με τη γη που την κατοικεί, την καλλιεργεί, της καταθέτει μόχθο και ιδρώτα. Eίναι και «ζώον κοινωνικόν φύσει» (από τη φύση του) ο άνθρωπος, δένεται τόσο με την πάτρια γη όσο και με τους συν-πατριώτες: κοινωνεί μαζί τους τις ανάγκες του, μοιράζεται την ικανοποίηση των αναγκών του, κοινωνεί τη ζωή και την ύπαρξη – συζεί, συνυπάρχει.

Tο δέσιμό του με τη γη-πατρίδα και τους συμπατριώτες το υπεράσπιζε ο άνθρωπος ακόμα και με ...

Αν τολμούσε ο πρωθυπουργός τα «ουσιώδη» - Του Χρήστου Γιανναρά

Η λογική των δανειστών μας απλή, τετράγωνη:

Δανειστήκατε, χρωστάτε, θα πληρώσετε. Αφού δεν έχετε χρήματα, θα υποστείτε κατάσχεση: κοινωνικής περιουσίας, εθνικού σας πλούτου. Εναλλακτική προσφορά μας: Να συνομολογήσετε την επιτρόπευση του κράτους σας, τον άμεσο, επιτόπιο έλεγχο της οικονομίας και κάθε πτυχής του κρατικού σας μηχανισμού. Οπως γίνεται πάντοτε σε κάθε χώρα νικημένη: Θα είσαστε υπό κατοχήν, όχι από στρατό κατοχής, από «θεσμούς».

Εξόφθαλμα δεδομένη η αδυναμία-ανημπόρια μας να αντισταθούμε: Δεν έχουμε ερείσματα αντίστασης, έρμα πίστης στην αξιοπρέπειά μας, στην Ιστορία μας, σε ποιότητες ζωής που χωρίς αυτές δεν έχει νόημα να υπάρχεις. Γλώσσα, κάλλος της γης μας, Τέχνη των προγόνων μας, λαϊκή βιωματική παράδοση «νοήματος», λογαριάζονται (στην καλύτερη περίπτωση) ρητορικός ρομαντισμός, αερολογία. Αυτό που προέχει στη ζωή μας είναι το χρήμα, χαρά ζωής και νόημα ζωής δίνει μόνο το χρήμα, ο κοινός τρόπος, η οργάνωση και οι προτεραιότητες του βίου δεν αφήνουν περιθώρια για άλλη πρωτεύουσα σκόπευση.

Βλέποντας ο Μάνος Χατζιδάκις, όταν ζούσε, τον συνεχή βυθισμό του μεταπρατικού μας κράτους στη διαφθορά και στη διάλυση, είχε πει το εκπληκτικό εκείνο:

Η «Final Solution-Ανοησία» του Χ.Γιανναρά στην Καθημερινή για την… Γάζα!

Είναι ο ίδιος που πάλι από τις στήλες της «Καθημερινής» χειροκροτούσε την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου και έβλεπε τον Μπιν Λάντεν σαν… Κανάρη!
Επιστολή από το Σωτήριο Έτος 1901 μ.Χ. εν μέσω «Ευαγγελικών» επεισοδίων,του Βλάση Γαβριηλίδη*

Με πρόσχημα τον πόλεμο στη Γάζα ο νεορθόδοξος θεολόγος  Χρήστος Γιανναράς γράφει σήμερα στην «Καθημερινή» για την «κόλαση της final solution στη Γάζα». Τολμά να χαρακτηρίζει τις βαρβαρότητες του νέου πολεμικού επεισοδίου στη Γάζα «Τελική Λύση»!

Είναι ο ίδιος που πάλι από τις στήλες της «Καθημερινής» χειροκροτούσε την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου και έβλεπε τον Μπιν Λάντεν σαν… Κανάρη!

«Αλήθεια, μέσα στη ναυαρχίδα υπήρχαν αθώα τουρκόπουλα, ναύτες, μούτσοι – ήταν “τρομοκράτης” ο Κανάρης; Τρομοκράτης ο Σαμουήλ στο Κούγκι, ο Χρήστος Καψάλης στο Μεσολόγγι, ο ηγούμενος Γαβριήλ και ο Γιαμπουδάκης στο Αρκάδι; Δεν ήταν “καμικάζι” όλοι αυτοί, δεν αποφάσισαν να σκοτωθούν για να σκοτώσουν;».

Απολαυστική όμως είναι η «Τελική Μπούρδα» με την οποία καταλήγει το σημερινό άρθρο του, για τον....

Η ξύλινη γλώσσα... και η έλλειψη αυτοκριτικής από την πένα Γιανναρά

Πώς γεννιέται αντίδοτο στην κακουργία

Του Χρήστου Γιανναρά

Ο «καταναλωτισμός» δεν είναι σύμπτωμα ή φαινόμενο «εξ αντικειμένου»: κάτι που συμβαίνει έξω από μας, συντελείται «έναντι», προκύπτει ως συνάρτηση ή αποτέλεσμα φυσικών ή περιστασιακών διεργασιών – όπως, λ.χ., ο πληθωρισμός, η ανεργία, μια επιδημία. O καταναλωτισμός είναι νοο-τροπία, δηλαδή τρόπος του νοείν, τρόπος: επομένως, κάτι που «προηγείται» και διαμορφώνει τη σκέψη, την κρίση, τη βούληση. Eίναι εθισμός ανεπίγνωστος, ενεργείται αντανακλαστικά, αυθόρμητα, όπως κάθε ορμέμφυτο ενέργημα, κάθε αθέλητη ενορμητική ανάγκη. Γι’ αυτό και συνιστά ο καταναλωτισμός τρόπο ζωής, στάση ζωής.

Zούμε στην Eλλάδα μια συντελεσμένη καταστροφή: Tη χρεοκοπία της οικονομίας, την απώλεια της εθνικής ανεξαρτησίας, την παράλυση του κράτους, τη διαφθορά και ολοσχερή ανικανότητα του κομματικού συστήματος. Zούμε τη διάλυση κάθε ιστού κοινωνικής συνοχής, έναν εκβαρβαρισμό αγλωσσίας και αλογίας, μια λειτουργία της δικαιοσύνης «α λα καρτ». Tο μισό του νεανικού εργατικού δυναμικού είναι σε ανεργία, η πληροφόρηση παραδομένη σε ιδιωτικά συμφέροντα, το ελληνικό όνομα διεθνώς ανυπόληπτο. Συμβαίνουν όλα αυτά και η αντίδρασή μας των πολιτών είναι τυπικά καταναλωτική. Δηλαδή:

Χρ. Γιανναράς: "Το πρόβλημά μας είναι πολιτικό, όχι οικονομικό"

«Η λύση δεν μπορεί να είναι συνταγή, δεν θα προκύψει από “ευφυείς” οικονομολόγους» διατείνεται ο διαχρονικά επίκαιρος διανοητής σε αυτή την ανθολογία κειμένων του. «Η λύση θα γεννηθεί όσο μεγαλώνει το πλήθος των πολιτών που συνειδητοποιούν, με καθαρή ματιά, τα αίτια της καταστροφής και τους στόχους της ανάκαμψης».

O Χρήστος Γιανναράς συζήτησε (1η Οκτωβρίου του 2013) για την κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα, με αφορμή την έκδοση από τον Ιανό, του νέου βιβλίου του "Το πρόβλημά μας είναι πολιτικό, όχι οικονομικό", όπου βρίσκονται συγκεντρωμένες οι επιφυλλίδες του 2012 όπως δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα Καθημερινή.


==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"