Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γιάννης Ρίτσος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γιάννης Ρίτσος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 3 Απριλίου 2024

Τηλεοπτική μεταφορά της παράστασης "Τέταρτη Διάσταση", με το έργο του Γιάννη Ρίτσου ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ στα πλαίσια του αφιερώματος στον ποιητή

Τηλεοπτική μεταφορά της παράστασης "Τέταρτη Διάσταση", με το έργο του Γιάννη Ρίτσου ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ στα πλαίσια του αφιερώματος στον ποιητή από τον sevenx. 

Στο ρόλο του Αγαμέμνονα ο Ηλίας Μαλανδρής και την Κλυταιμνήστρας η Γεωργία Μπούχλα. (1993). Σκηνοθεσία: Θοδωρής Πολυχρονιάδης


(Ακόμη μια φορά, απ’ την κορφή της μαρμάρινης σκάλας, που ’ναι στρωμένη ολόκληρη με πορφυρούς τάπητες, ο πολέμαρχος χαιρετάει τ’ αλαλάζοντα πλήθη, με μια κίνηση σχεδόν αδημονίας. 
Μες στην κρυστάλλινη χειμωνιάτικη λιακάδα ακούγονται τα τύμπανα στην πιο κάτω πλατεία, οι κρότοι απ’ τις οπλές των αλόγων, το πλατάγισμα των σημαιών και οι φωνές των δούλων που ξεφορτώνουν τα λάφυρα απ’ τ’ αμάξια. 
Μόνο οι φρουροί μένουν ασάλευτοι στα προπύλαια σα ν’ ανήκουν σ’ έναν άλλο κόσμο. 
Ένα άρωμα στυφό κυματίζει στον αέρα απ’ τις πολλές πατημένες δάφνες. 
Ανάμεσα στις επευφημίες και στην γενική οχλαλοή, ξεχωρίζουν κάθε τόσο οι μεγάλες μαντικές φωνές μιας παραλοϊσμένης γυναίκας που κείτεται σωριασμένη στη βάση της σκάλας — φωνές ανεξήγητες, σε ξένη γλώσσα. 
Ο πολέμαρχος κι η γυναίκα του αποσύρθηκαν. 
Πέρασαν το μακρύ διάδρομο. 
Μπαίνουν στην αίθουσα όπου είναι στρωμένο το τραπέζι με το πρόγευμα. 
Εκείνος γδύνεται την πολεμική του στολή. 
Το μεγάλο του κράνος με την αλογοουρά το ακουμπάει στην κονσόλα, μπροστά στον καθρέφτη. 
Ο καθρέφτης αντανακλά το κράνος, έτσι σα να συντρόφεψαν δυο άδεια, παραμορφωμένα, μετάλλινα κρανία. 
Γέρνει σ’ ένα ανάκλιντρο. 
Κλείνει τα μάτια. 
Έξω ακούγονται πάντα οι επευφημίες του πλήθους κι οι κραυγές της ξένης γυναίκας. Φράζει με τις παλάμες του τ’ αυτιά του. 
Η γυναίκα του, ωραία, αυστηρή, επιβλητική, σκύβει, με μιαν αταίριαστη στο ύφος της ταπεινοφροσύνη, να του λύσει τα σανδάλια. 
Αυτός αποθέτει τ’ αριστερό του χέρι στα μαλλιά της, προσεχτικά μην της χαλάσει την ωραία χτενισιά. 
Εκείνη αποτραβιέται. 
Στέκεται όρθια, λίγο πιο πέρα. Αυτός χαμογελάει μακρινά, κουρασμένα. Τ
ης μιλάει. Δεν ξέρεις, αν τον ακούει).

Δώσε την προσταγή σου, σε ικετεύω, να σωπάσουν. Τί φωνάζουν ακόμη;
Για ποιόν χειροκροτούν; Τί επευφημούν; Τους δημίους τους τάχα; τους νεκρούς τους;

Κυριακή 4 Ιουλίου 2021

Υπάρχει-Λόγος (Εν αρχή ην ο Λόγος) Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει. Γιάννης Ρίτσος

Ὅταν γεννιέται ὁ ἔρωτας, γεννιέται ἡ ζωή( Χρήστος Γιανναράς)

eros y psique,Louis Jean Francoise Lagrenée (1724-1805), francés.

Χρήστου Γιανναρᾶ
ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ


Ἐκδόσεις Δόμος

Χρήστος Γιανναράς
Ο Χρήστος Γιανναράς (Αθήνα, 10 Απριλίου 1935) είναι σύγχρονος Έλληνας καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και του Παρισιού (Σορβόνη). Είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Σορβόνης και της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης, είναι επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, του St. Vladimir's Orthodox Seminary της Νέας Υόρκης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Σχολής του Τιμίου Σταυρού της Βοστώνης. Διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού Σύνορο, που εξέδωσε δώδεκα τεύχη από το 1964 ως το 1967.
Διαβάστε περισότερα / ΕΔΩ
Eros, goddess of dawn, painting by Evelyn De Morgan (1850-1919),

Ἀδελφιδός μου παρῆλθε·
ψυχή μου ἐξῆλθεν ἐν λόγῳ αὐτοῦ.

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ τὸν ἔρωτα μόνο στὴν ἀπόσταση τῆς ἀποτυχίας.

Πρὶν τὴν ἀποτυχία δὲν ὑπάρχει γνώση· ἡ γνώση ἔρχεται πάντα μετὰ τὴ βρώση τοῦ καρποῦ. Σὲ κάθε ἔρωτα ξαναζεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς γεύσης τοῦ παραδείσου καὶ τῆς ἀπώλειας τοῦ παραδείσου. 
Σπουδάζουμε τὸν ἔρωτα μόνον ἐξόριστοι ἀπὸ τὴν πληρότητα τῆς ζωῆς ποὺ αὐτὸς χαρίζει.
Στὴν ἐμπειρία τοῦ ἔρωτα εἴμαστε ὅλοι πρωτόπλαστοι. Ἡ πείρα τῶν ἄλλων δὲν μᾶς μαθαίνει τίποτα γιὰ τὸν ἔρωτα. Εἶναι γιὰ τὸν καθένα μας τὸ ἀρχέγονο καὶ μέγιστο μάθημα τῆς ζωῆς, ἡ ἀρχέγονη καὶ μέγιστη ἐξαπάτηση. 

Μέγιστο μάθημα, γιατὶ σπουδάζουμε στὸν ἔρωτα τὸν τρόπο τῆς ζωῆς.
 Καὶ μέγιστη ἐξαπάτηση, ἀφοῦ αὐτὸς ὁ τρόπος ἀποδείχνεται ἀνέφικτος γιὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση μας.

Ἡ ἀνθρώπινη φύση μας (αὐτὸ τὸ ἀκαθόριστο κράμα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ κορμιοῦ μας) «ξέρει», μὲ φοβερὴ ὀξυδέρκεια πέρα ἀπὸ νοήματα, πὼς ἡ πληρότητα τῆς ζωῆς κερδίζεται μόνο στὴν ἀμοιβαιότητα τῆς σχέσης. Στὴν ἀμοιβαία ὁλοκληρωτικὴ αὐτοπροσφορά. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐπενδύει ἡ φύση μας, στὸν ἔρωτα ὅλη τὴ ἀπύθμενη δίψα της γιὰ ζωή. Δίψα τοῦ κορμιοῦ καὶ τῆς ψυχῆς μας.

Romeo and Juliet, Artist Frank Dicksee(1884)

Διψᾶμε τὴ ζωή, καὶ τὸ ἐνδεχόμενο τῆς ζωῆς περνάει μόνο μέσα ἀπὸ τὴ σχέση μὲ τὸν Ἄλλον.
Στὸ πρόσωπο τοῦ Ἄλλου ἀναζητᾶμε τὴ δυνατότητα τῆς ζωῆς - τὴν ἀμοιβαιότητα στὴ σχέση. Ὁ Ἄλλος γίνεται τὸ «σημαῖνον» τῆς ζωῆς, ἡ αἰσθητὴ ἀνταπόκριση στὴν πιὸ βαθειὰ καὶ κυρίαρχη τῆς φύσης μας ἐπιθυμία. Ἴσως αὐτὸ ποὺ ἐρωτευόμαστε νὰ μὴν εἶναι τὸ πρόσωπο τοῦ Ἄλλου, ἀλλὰ ἡ δίψα μας ἔνσαρκη στὸ πρόσωπό του.
 Ὁ Ἄλλος νὰ εἶναι πρόσχημα κι ἡ αὐτοπροσφορά μας αὐταπάτη. 

Σάββατο 20 Μαρτίου 2021

Η Σονάτα του Σεληνόφωτος | Το αριστούργημα του Γιάννη Ρίτσου για το οποίο έλαβε κρατικό βραβείο ποίησης ( 2 VIDEO)

Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα, μοναχός στη δόξα και στο
θάνατο. Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί...` 

-Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

Όποιος αγαπά την ποίηση, νομίζω ότι δεν μπορεί παρά να έχει διαβάσει ξανά και ξανά τους παραπάνω στίχους. Δημιουργός τους ο ανεπανάληπτος Γιάννης Ρίτσος. 

`Ενας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές με διεθνή φήμη, ο οποίος δημοσίευσε περισσότερα από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά έργα και μελέτες. Το έργο του συμπληρώνουν πολλές μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα, ενώ αρκετά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. 

Ανάμεσα στα κορυφαία ποιήματά του είναι : ο Επιτάφιος , η Ρωμιοσύνη και  Η Σονάτα του Σεληνόφωτος. 

Στη Σονάτα του Σεληνόφωτος ανήκουν οι υπέροχοι στίχοι προανέφερα. Ήταν το 1956 όταν ο  Γιάννης Ρίτσος γράφει την πρώτη -και κατά τη γνώμη μου, ωραιότερη- εκτενή ποιητική σύνθεση από τις 17 της Τέταρτης Διάστασης. Δεν είναι τυχαίο ότι αναδείχθηκε σ’ ένα από τα πιο αγαπημένα ποιήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, για την οποία και έλαβε το κρατικό βραβείο ποίησης.

Ο τίτλος του ποιήματος φέρνει στο μυαλό τη διάσημη σονάτα του Λούντβιχ Μπετόβεν, το πρώτο μέρος της οποίας συνοδεύει την εξομολόγηση της Γυναίκας με τα μαύρα. 


 
  Στη διαδρομή της σονάτας μας αποκαλύπτεται ο απέραντος έρωτάς του για την Τζουλιέττα Γκουιτσάρντι, την κοπέλα που προτίμησε να ονομαστεί κυρία φον Γκάλλεμπεργκ, από την τιμή να γίνει γυναίκα του Μπετόβεν. Στην άρνηση της Τζουλιέττας η ανθρωπότητα οφείλει αυτό το πιανιστικό αριστούργημα. 
Η βαθιά απελπισία του συνθέτη εξαγνίζει την έμπνευσή του. 
  
  Η "Τέταρτη Διάσταση", ο τίτλος της ευρύτερης συλλογής, στην οποία εντάσσεται η σονάτα του σεληνόφωτος, αναφέρεται στην έννοια του χρόνου. 
Πρόκειται για μια κεντρική έννοια για τις περισσότερες ποιητικές συνθέσεις της συλλογής. 
Αλλώστε το πέρασμα του χρόνου είναι αυτό που φέρνει τη φθορά, στενεύει τα περιθώρια ζωής που έχουν απομείνει και υποτάσσει ακόμα και τους και τους πιο υψηλόφρονες ανθρώπους...

Πέμπτη 30 Απριλίου 2020

Γιάννης Ρίτσος - Γιὰ τὴν κόρη του...

BINTEO:KATEΡΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (μαγαζάκι ονείρων)

Γιάννης Ρίτσος - Γιὰ τὴν κόρη του...

Κοριτσάκι μου

Κοριτσάκι μου,
μὲς στὸ βουβὸ πηγάδι τοῦ φεγγαριοῦ
σοῦ ῾πέσε ἀπόψε τὸ πρῶτο δαχτυλίδι σου.

Δὲν πειράζει.

Ἀργότερα θὰ φτιάξεις ἄλλο
νὰ παντρευτεῖς τὸν κόσμο μὲς στὸν ἥλιο.

Γιατὶ δὲν εἶναι κοριτσάκι
νὰ μάθεις μόνο ἐκεῖνο ποὺ εἶσαι,
ἐκεῖνο ποὺ ἔχεις γίνει,
εἶναι νὰ γίνεις
ὅ,τι ζητάει
ἡ εὐτυχία τοῦ κόσμου.

Ἄλλη χαρὰ
δὲν εἶναι πιὸ μεγάλη
ἀπ᾿ τὴ χαρὰ ποὺ δίνεις
Νὰ τὸ θυμᾶσαι κοριτσάκι.

Κοριτσάκι μου,
θέλω νὰ σοῦ φέρω
τὰ φαναράκια τῶν κρίνων
νὰ σοῦ φέγγουν τὸν ὕπνο σου.
Θέλω νὰ σοῦ φέρω ἕνα περιβολάκι
ζωγραφισμένο μὲ λουλουδόσκονη
πάνω στὸ φτερὸ μιᾶς πεταλούδας
νὰ σεργιανάει τὸ γαλανὸ ὄνειρό σου.

Θέλω νὰ σοῦ φέρω
ἕνα σταυρουλάκι αὐγινὸ φῶς
δυὸ ἀχτίνες σταυρωτὲς ἀπὸ τοὺς στίχους μου
νὰ σοῦ ξορκίζουν τὸ κακὸ
νὰ σοῦ φωτᾶνε μὴ σκοντάψεις.

Πρωϊνὸ ἄστρο

Κοριτσάκι μου,
θέλω νὰ σοῦ φέρω
τὰ φαναράκια τῶν κρίνων
νὰ σοῦ φέγγουν στὸν ὕπνο σου.
Κοιμήσου κοριτσάκι.
Εἶναι μακρὺς ὁ δρόμος.
Πρέπει νὰ μεγαλώσεις.

Εἶναι μακρὺς
μακρὺς
μακρὺς ὁ δρόμος.

Τὸ παιδί μου κοιμήθηκε
κι ἐγὼ τραγουδάω...

Δύσκολα εἶναι, κοριτσάκι,
στὴν ἀρχή.

Τί νὰ πεῖς, δὲν ξέρεις.
Δύσκολα εἶναι στὴν ἀρχή.

Γιατὶ δὲν εἶναι, κοριτσάκι,
νὰ μάθεις μόνο
ἐκεῖνο ποὺ εἶσαι,
ἐκεῖνο ποὺ ἔχεις γίνει.

Εἶναι νὰ γίνεις
ὅ,τι ζητάει
ἡ εὐτυχία τοῦ κόσμου,
εἶναι νὰ φτιάχνεις, κοριτσάκι,
τὴν εὐτυχία τοῦ κόσμου.

Ἄλλη χαρὰ δὲν εἶναι πιὸ μεγάλη
ἀπ᾿ τὴ χαρὰ ποὺ δίνεις.

Νὰ τὸ θυμᾶσαι, κοριτσάκι.

Νάτη ἡ νύχτα ποὺ σιμώνει...

Νάτη ἡ νύχτα ποὺ σιμώνει
χρυσοπράσινο παγώνι
γαλανόχρυσο παγώνι,
σέρνει τὴ μεγάλη οὐρά της
πάνου στὰ καμπαναριά,
τὰ πουλιὰ καὶ τὰ παιδιὰ
τὰ σταυρώνει, τὰ χρυσώνει.

Νάνι-νάνι, κοριτσάκι,
νάνι, κι ὁ πατέρας σου,
κράχτης τοῦ καλοῦ καιροῦ
σμαραγδένιο βατραχάκι
στὴ δεξιὰ γωνιὰ τοῦ φεγγαριοῦ,
στὴ φωνή του τ᾿ ἄστρα βάνει - νάνι, νάνι.

=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2019

Γ. ΡΙΤΣΟΣ: «ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΛΕΣ ΟΛΑ ΤΑ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΦΩΣ…»

«Εμείς δεν ξέρουμε τι είναι η ομίχλη.
Εμείς που λες όλα τα φτιάχνουμε στο φως».
——–
Σε κάθε βήμα, πρόσεχε, κάτου απ’ το χώμα
ζούνε οι νεκροί μας, ζούνε οι σκοτωμένοι μας,
μην τους χτυπήσεις την καρδιά με το βήμα σου, πρόσεχε,
γιατί αγρυπνάνε πάντα οι σκοτωμένοι,
γιατί ακούνε οι σκοτωμένοι,
οι σκοτωμένοι βλέπουν και κρίνουν.
——–
Δεν έχω καιρό να κουραστώ. Δεν έχω καιρό να σταυρώσω τα χέρια μου.
Δεν έχω καιρό να μην αγαπώ, να μη μισώ, να μη θέλω, να μη σκοτώνομαι.
Δος μου το χέρι σου- κι απ’ την αρχή- μιαν άλλη αρχή.
——–
Κάποτε θ’ ανταμώσουμε στους λόφους του ήλιου. Μην ξεχνάς.
Περπάτα.
——–
Βήματα, βήματα,
βήματα σαν τις σάλπιγγες της δικαιοσύνης,
βήματα σαν τα τύμπανα της ελπίδας,
είμαστε πολλοί, είμαστε όλοι,
βήματα που βαδίζουν σίγουρα στο μέλλον.
Ο ήλιος είναι το ζήτω του λαού καρφωμένο στο διάστημα,
ετούτες οι φωνές θα μείνουν τυπωμένες στην πρόσοψη της ιστορίας,
ένας δεν έχει χέρια- του φυτρώνουν φτερά,
ένας πηδάει τη μάντρα,
τα λεωφορεία σταμάτησαν μπρος σ’ ένα τείχος από ζήτω,
τρέχουνε τα καρότσια των αναπήρων σπρωγμένα από τα ζήτω,
η ευτυχία λοιπόν δεν είναι παραμύθι- περπατά.
——–
Ακούστε πώς σφυρίζει τούτος ο άνεμος.
Είναι μεγάλος τούτος ο άνεμος, είναι χαρούμενος
φεγγοβολάει από χιλιάδες περιστέρια
φεγγοβολάει από τα μάτια των ηρώων μας
φεγγοβολάει απ’ τη θυσία, απ’ την ελπίδα και το μέλλον.
Χρειάζονται χιλιάδες στόματα μαζί για να τον πούνε αυτόν τον άνεμο.
——–
Ετούτος ο λαός δε γονατίζει
παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του.
Και αν είναι να πεθάνουμε για την Ελλάδα, θεία είναι η δάφνη. Μια φορά κανείς πεθαίνει.
από τις «Γειτονιές του κόσμου»
Σπουδαίος και πολυγραφότατος Έλληνας ποιητής, με διεθνή απήχηση, που ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του ‘30. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη» και η «Σονάτα υπό το Σεληνόφως» είναι τρία από τα πιο γνωστά έργα του. Το 1975 προτάθηκε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. ...

Δευτέρα 10 Ιουνίου 2019

Ο έρωτας στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου


- της Γιόλας Αργυροπούλου - Παπαδοπούλου*

Το άρθρο αυτό το αφιερώνω με πολλή συγκίνηση στη ΜΝΗΜΗ του Επίκουρου Καθηγητή της Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργου Κατσή, εκλεκτού συναδέλφου και φίλου μου, ο οποίος έφυγε τόσο πρόωρα από κοντά μας, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό στον χώρο του Πανεπιστημίου Αθηνών, και μια βαθύτατη θλίψη στην ψυχή όλων εκείνων που τον γνώρισαν και τον αγάπησαν.

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ

Έρωτα, κύμα φωτεινό στη θύελλα των σκιών,

Εσύ δικαιώνεις τη ζωή γκρεμίζοντας τα ερέβη·

πάνω απ’ το σάλο υψώνεσαι, λαμπρόχρωμη αλκυών,

και των ματιών Σου η θαλπωρή το πέλαγο ημερεύει.

………………………………………………………..

Στης λογικής το πρόσταγμα η καρδιά δε θ’ αντιδρά,

σάρκα και νους θα δένονται στην άρπα Σου ένα τέλι

κι από τα δάση των ξανθών βλεφάρων Σου φαιδρά

θα βλέπουν οι έκθαμβοι άνθρωποι: τον Ήλιο ν’ ανατέλλει.

Είναι η πρώτη και η τελευταία στροφή ενός ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου με τίτλο Ωδή στον Έρωτα. Η μεγάλη έκταση του ποιήματος, αποτελούμενου από 41 τετράστιχες στροφές (δηλαδή 164 συνολικά στίχους), δεν μας εκπλήσσει, αφού ο έρωτας αποτελεί για τον Ρίτσο μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης, ένα σύνηθες μοτίβο στο τεράστιο σε ποσότητα και ποιότητα ποιητικό του έργο. ...

Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018

Ο ‘’Αποχαιρετισμός’’ του Γιάννη Ρίτσου στον Γρηγόρη Αυξεντίου. (Μάρτιος_2017: 60 χρόνια από τη θυσία του παλικαριού). Του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα


Ξημερώματα στις 3 Μαρτίου του 1957 οι Άγγλοι αποικιοκράτες στην Κύπρο καίνε ζωντανό τον ήρωα του Αντιαποικιακού και Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου σε σπηλιά κοντά στην ορεινή Μονή Μαχαιρά. Η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου στο κρησφύγετο του Μαχαιρά, προκάλεσε το θαυμασμό της παγκόσμιας κοινής γνώμης.
 Η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου συγκλονίζει τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο και γράφει το ποίημά του ‘’ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ’’, στο οποίο ζωντανεύει τον ήρωα της σπηλιάς και την πορεία του στον αναστάσιμο θάνατό του.



Στη συνέχεια μια μικρή επιλογή από το μεγάλο σε έκταση ποίημα:

‘’Αποχαιρετισμός’’ του Γιάννη Ρίτσου.
(Ο Γρηγόρης Αυξεντίου αποκλεισμένος στη σπηλιά της Μονής Μαχαιρά).

Τέλειωσαν πια τα ψέματα – δικά μας και ξένα.
Η φωτιά η παντάνασσα πλησιάζει.
Δεν μπορείς πια να ξεχωρίσεις
αν καίγεται σκοίνος ή φτέρη
ή θυμάρι. Η φωτιά πλησιάζει. ...

Δευτέρα 5 Φεβρουαρίου 2018

Όταν γράφεται η ιστορία της ζωής σου, μην αφήνεις κανέναν να κρατάει την πένα: "Το Καπνισμένο Τσουκάλι (1975 ) - Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Ρίτσος "

Το Καπνισμένο Τσουκάλι (1975 ) - Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Ρίτσος -‎-- Full Album

Το Καπνισμένο Τσουκάλι (1975 ) - Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Ρίτσος
Καπνισμένο Τσουκάλι έργο που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος το 1948, στο Στρατόπεδο
Συγκέντρωσης Πολιτικών Κρατουμένων στο Κοντοπούλι της Λήμνου και μελοποίησε
το 1975 ο Χρήστος Λεοντής.
Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης,Τάνια Τσανακλίδου, Βασίλης Μπάρνης


Μετά από παράκληση φίλου, μεταφέρω όλο το πανέμορφο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, που αποσπάσματα του έγραψα στο σημερινό Editorial.

ΕΙΤΑΝ μακρύς ο δρόμος ως εδώ. Πολύ μακρύς, αδελφέ μου.
Οι χειροπέδες βάραιναν τα χέρια. Τα βράδια
που ο μικρός γλόμπος κουνούσε το κεφάλι του λέγοντας «πέρασε η ώρα»
εμείς διαβάζαμε την ιστορία του κόσμου σε μικρά ονόματα
σε κάποιες χρονολογίες σκαλισμένες με το νύχι στους τοίχους
των φυλακών...

Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2018

Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Τί φεγγάρι ἀπόψε! Εἶναι καλό τό φεγγάρι, — δέ θά φαίνεται



Σονάτα του Σεληνόφωτος (1956), η πρωιμότερη από τις μακρές συνθέσεις της Τέταρτης Διάστασης, σημαδεύει με την ιδιότυπη μορφή και ατμόσφαιρά της το ξεκίνημα μιας νέας εποχής, όχι μόνο για το έργο του Γιάννη Ρίτσου (1909-1990), αλλά και για την ποίησή μας γενικότερα. Στην αφετηρία της πιο αίθριας εποχής για την προσωπική ζωή και δημιουργία του ποιητή, φαίνεται να ανασύρει από το παρελθόν βιώματα, αγωνίες και συγκινήσεις που δεν ανιχνεύονται στα ποιήματα της προηγούμενης «ηρωικής» δεκαετίας του Ρίτσου. Στη συνείδηση του ποιητή αντανακλώνται ιδεολογικές ανακατατάξεις που συνταράζουν την εποχή αυτή τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς, στον οποίο ιδεολογικά και πολιτικά είναι ενταγμένος ο Ρίτσος. Ο ποιητής νιώθει επιτακτική την ανάγκη να επανατοποθετηθεί απέναντι στον κόσμο, γιατί του είναι αδύνατο να μη σκέφτεται το αύριο· και για να το καταφέρει, καταφεύγει στη διαλεκτική της «υποκριτικής»: σε «προσωπεία» μυθικά ή σε στερεότυπα (ρόλους ας πούμε)· στη φωνή τους σμίγει η αλήθεια του άλλοτε και του τώρα, του απώτατου και του τρέχοντος, του εγγύς και του μακράν, διανοίγοντας την προοπτική του μέλλοντος για ό,τι γνωρίσαμε, για τον «κόσμο του χθες». Η Σονάτα του Σεληνόφωτος, από τα πιο αγαπημένα και γνωστά κείμενα του Ρίτσου, είναι ένας σκηνικός μονόλογος, μια «εκ βαθέων» εξομολόγηση, μια παρατεταμένη ικεσία για ζωή κι ελπίδα, μέσα από ροή παραστάσεων και συμβόλων.

img11
«Σκηνικό» του Γιάννη Τσαρούχη για το θεατρικό έργο του De Angelis
«Σπανιόλικη Νύχτα (Αγάπη)», Αθήνα 1985 (1938)
.

img12
[Ἀνοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιοῦ σπιτιοῦ. Μιά ἡλικιωμένη γυναίκα, ντυμένη στά μαῦρα, μιλάει σ' ἕναν νέο. Δέν ἔχουν ἀνάψει φῶς. Ἀπ' τά δυό παράθυρα μπαίνει ἕνα ἀμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα νά πῶ1 ὅτι ἡ Γυναίκα μέ τά Μαῦρα ἔχει ἐκδώσει δυό-τρεῖς ἐνδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικῆς πνοῆς. Λοιπόν, ἡ Γυναίκα μέ τά Μαῦρα μιλάει στόν Νέο]:
Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Τί φεγγάρι ἀπόψε!
Εἶναι καλό τό φεγγάρι, — δέ θά φαίνεται
πού ἀσπρίσαν τά μαλλιά μου. Τό φεγγάρι
θά κάνει πάλι χρυσά τά μαλλιά μου. Δέ θά καταλάβεις.
5Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. ...

Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2018

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΑΣ




Ο Γιάννης Ρίτσος «έφυγε» στις 11 Νοέμβρη 1990.
( Απόσπασμα από την αφήγηση του ζωγράφου Μάνθου Κέτση, συνεξόριστου του Γιάννη Ρίτσου, για το πώς ο ποιητής αρνήθηκε την υπογραφή δήλωσης μετανοίας στο διοικητήριο των βασανιστών του στη Μακρόνησο – «Γιάννης Ρίτσος, Κινηματογραφική αυτοβιογραφία, Γιώργος και Ηρώ Σγουράκη, έκδοση Αρχείο Κρήτης»)


Ο Γιάννης Ρίτσος,

  • που όταν το 1972 ο Πάμπλο Νερούδα παρέλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας δήλωσε: «Ξέρω κάποιον άλλο με περισσότερα προσόντα γι' αυτή την τιμή: τον Γιάννη Ρίτσο»,
  • που ο Παλαμάς έγραψε εκείνο το «παραμερίζουμε, ποιητή, για να περάσεις»,  
  • που δεν τιμήθηκε ποτέ με το Νόμπελ Λογοτεχνίας αλλά με φυλακίσεις, με εξορίες και εκτοπίσεις, ....

Το Καπνισμένο Τσουκάλι (1975 ) - Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Ρίτσος -‎-- Full_Album



Το Καπνισμένο Τσουκάλι (1975 ) - Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Ρίτσος

Συγκέντρωσης Πολιτικών Κρατουμένων στο Κοντοπούλι της Λήμνου και μελοποίησε
το 1975 ο Χρήστος Λεοντής.


Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης,Τάνια Τσανακλίδου, Βασίλης Μπάρνης

Δευτέρα 1 Μαΐου 2017

Γιάννης Ρίτσος: «Ανάβω στίχους για να ξορκίσω το κακό στη χώρα»

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε σαν σήμερα, την 1η Μαϊου του 1909.

«(…) να μην κάνεις κατάχρηση της εξουσίας που σου δόθηκε στ’ όνομα του μεγαλύτερου ιδανικού της ελευθερίας,
να μην κάνεις κατάχρηση περιαυτολογίας στ’ όνομα του αντιατομισμού,
να μην κάνεις αγώνα προσωπικής επικράτησης στ’ όνομα της σεμνής, ανώνυμης μάζας (…)».
Με τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Μίκη 
    «Ανάμεσα σε τόσες νύχτες, τόσους βράχους, τόσους σκοτωμένους – είπε – εσύ Επανάσταση, μας άνοιξες τις φαρδιές λεωφόρους/ για μια πανανθρώπινη συνάντηση. (…)/ 
    Αν τίποτ’ άλλο δεν κερδίσαμε, – είπε – μάθαμε τουλάχιστον/ πως αύριο θα συναντηθούμε (…)»
Με τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Λάκη Χαλκιά
    «Δε θέλαμε να πεθάνουμε. Κανένας δεν ήθελε να πεθάνει./ Δεν ήταν εύκολο – μην πεις – δεν ήταν εύκολο.(…)/ Ο Αλέκος είπε: