Κωνσταντίνος Π. Καβάφης - Ιωνικόν - [That we’ve broken their statues, that we’ve driven them out of their temples, doesn’t mean at all that the gods are dead]

Ιωνικόν 

Γιατί τα σπάσαμε τ’ αγάλματά των,

γιατί τους διώξαμεν απ’ τους ναούς των,

διόλου δεν πέθαναν γι’ αυτό οι θεοί.

Ω γη της Ιωνίας, σένα αγαπούν ακόμη,

σένα η ψυχές των ενθυμούνται ακόμη.

Σαν ξημερώνει επάνω σου πρωί αυγουστιάτικο

την ατμοσφαίρα σου περνά σφρίγος απ’ την ζωή των·

και κάποτ’ αιθερία εφηβική μορφή,

αόριστη, με διάβα γρήγορο,

επάνω από τους λόφους σου περνά. 

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) 

That we’ve broken their statues,

that we’ve driven them out of their temples,

doesn’t mean at all that the gods are dead.

O land of Ionia, they’re still in love with you,

their souls still keep your memory.

When an August dawn wakes over you,

your atmosphere is potent with their life,

and sometimes a young ethereal figure,

indistinct, in rapid flight,

wings across your hills. 

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard=

 

====================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

“Εν μεγάλη Ελληνική αποικία, 200 π.Χ” [Αποικία 2023 ; τι άραγε άλλαξε ; ]

Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Αποικία

δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,

και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,

ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός

να φέρουμε Πολιτικό Αναμορφωτή.

Όμως το πρόσκομμα κ’ η δυσκολία

είναι που κάμνουνε μια ιστορία

μεγάλη κάθε πράγμα οι Αναμορφωταί

αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ

δεν τους χρειάζονταν κανείς). Για κάθε τι,

για το παραμικρό ρωτούνε κ’ εξετάζουν,

κ’ ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,

με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.

Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.

Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·

η κατοχή σας είν’ επισφαλής:

η τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Αποικίες.

Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,

κι από την άλληνα την συναφή,

κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·

είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τι να γίνει;

σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.

Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,

βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·

πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.

Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,

κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,

απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,

να δούμε τι απομένει πια, μετά

τόση δεινότητα χειρουργική.-

Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.

Να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.

Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.

Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Αποικία.

Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;

Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός.

Κ. ΚΑΒΑΦΗΣ – 1928

Ιστορικοφανής αλλά καθ’ όλα προφητικός ο Καβάφης περιγράφει την «Ελληνική
αποικία», μια χώρα γεμάτη αναμφίβολα από αντιθέσεις, στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, αν δεν είναι χρεοκοπημένη ήδη – που κατά τον Καβάφη δεν πρόκειται να γλιτώσει – όπου ξένοι αναμορφωτές, ή «σωτήρες δανειστές» τότε, όπως και σήμερα, αναλαμβάνουν να αναμορφώσουν τη χώρα καταστρέφοντας τη ζωή των πολιτών της.

«Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία», μετά από τόση δεινότητα χειρουργική τι θα έχει απομείνει; Τι θα έχει απομείνει όταν θα τα έχουν πάρει όλα; Ποια πρόοδο μπορεί να περιμένει μια κατεστραμμένη χώρα; Μια αποικία όμως, δεν είναι χώρα. Είναι μια αποικία. Αυτό είναι το μέλλον που μεθοδικά προετοιμάζουν οι «Αναμορφωτές», οι «θεσμοί» όπως αποκαλούνται σήμερα.  

Ο Καβάφης θεωρεί καταστροφικούς τους Αναμορφωτές, παρ’ ότι θεωρεί την παρακμή δεδομένη. Όμως παρ’ ότι ....

Πως να διαβάζουμε τον Καβάφη; με τον Δημήτρη Δημηρούλη | Στο Πατάρι του Gutenberg -

Ο Δημήτρης Δημηρούλης, επιμελητής του βιβλίου, σε μια διαφορετική συνάντηση με τίτλο: ῾Πώς να διαβάζουμε τον Καβάφη;῾ στο Πατάρι του Gutenberg!

Ο επιμελητής του τόμου Δημήτρης Δημηρούλη και ο Γιάννης Ανδριανάτος συζητούν με αφορμή τον τόμο Κ.Π. Καβάφης, Τα Ποιήματα σε αυτήν τη συνάντηση στο Πατάρι του Gutenberg στις 20 Iανουαρίου 2018.

Στη συνέχεια ακολουθεί συζήτηση με το κοινό. Διαβάστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο:

Ένα υπέροχο ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη που κοσμεί κτήριο στην Ολλανδία

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης εποχής που γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια, είναι γνωστό ότι έχει ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας μας και αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς ποιητές παγκοσμίως. Μάλιστα, όπως ανακάλυψε χρήστης του Twitter, στην πόλη Λάιντεν της Νότιας Ολλανδίας, ένα ποίημα του μεγάλου Κωνσταντίνου Καβάφη από την συλλογή «Κρυμμένα», είναι αναρτημένο σε τοίχο και μάλιστα στα ελληνικά. Ένα ποίημα του Έλληνα ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη κοσμεί ένα κτίριο της πόλης Λέιντεν της Νότιας Ολλανδίας. Είναι από τη συλλογή «Κρυμμένα» και έχει γραφτεί στα ελληνικά. Και φυσικά, δεν είναι η πρώτη φορά που έργο Έλληνα ποιητή κοσμεί κτίριο εκτός Ελλάδας. Αυτό αποδεικνύει ότι πολλοί σημαντικοί Έλληνες της σύγχρονης εποχής έχουν ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας μας και μας κάνει υπερήφανους!


KΡΥΜΜΕΝΑ

Aπ’ όσα έκαμα κι απ’ όσα είπα
να μη ζητήσουνε να βρουν ποιος ήμουν.
Εμπόδιο στέκονταν και μεταμόρφωνε
τες πράξεις και τον τρόπο της ζωής μου.
Εμπόδιο στέκονταν και σταματούσε με
πολλές φορές που πήγαινα να πω.
Οι πιο απαρατήρητές μου πράξεις
και τα γραψίματά μου τα πιο σκεπασμένα —
από εκεί μονάχα θα με νιώσουν.
Aλλά ίσως δεν αξίζει να καταβληθεί
τόση φροντίς και τόσος κόπος να με μάθουν.
Κατόπι — στην τελειοτέρα κοινωνία —
κανένας άλλος καμωμένος σαν εμένα
βέβαια θα φανεί κ’ ελεύθερα θα κάμει.


https://tinyurl.com/yyk77a57
(Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993)






=====================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

7 πράγματα που μου έμαθε ο Καβάφης για τη ζωή

Ποιος ξέρει τι ήθελε να πει ο ποιητής;

Λουκία Μητσάκου

Αν σήμερα θεωρούμε την ποιητική αξία του Κωνσταντίνου Καβάφη κάτι το δεδομένο, αυτό δεν ίσχυε πάντα. Τον κατέκριναν, τον χλεύασαν σε μεγάλο βαθμό, τον παρώδησαν και πολλοί προσπάθησαν να αποδείξουν πως όσα έγραφε «δεν συνιστούσαν ποίηση». Και αυτό συνέβαινε όχι μόνο όσο ζούσε αλλά και μετά το θάνατό του.

Δεν έχει υπάρξει και ελπίζω να μην υπάρξει πιο «κακοποιημένος» από τους αναγνώστες και κάποιους εκπαιδευτικούς - εξεταστές ποιητής από τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Είναι ο ποιητής που έχει διαβαστεί αποσπασματικά όσο κανένας άλλος, που έχει αναλυθεί κατά λέξη όσο κανένας άλλος- σε τέτοιο βαθμό που χάνεται ολότελα το νόημά του, σε τέτοιο βαθμό που οτιδήποτε ζωντανό μέσα του ασφυκτιά και πεθαίνει. Είναι αυτός που όλοι έχουμε διαβάσει δίστιχά του χωρίς να γνωρίζουμε το συγκείμενο (το context) και –όπως είναι μαθηματικά λογικό και αναμενόμενο- βγάλαμε βεβιασμένα συμπεράσματα. Το «τι θέλει να πει ο ποιητής», κυρίες και κύριοι, δεν είναι ποτέ ο αυτοσκοπός και –ευτυχώς- δεν υπάρχει σωστή απάντηση.

Πρώτον, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θέλει να πει ο ποιητής γιατί δεν τον έχεις μπροστά σου να τον ρωτήσεις και να σου απαντήσει. Το να μαντεύει ο καθένας τι μπορεί να είχε στο μυαλό του ο Καβάφης και να θέτει την εικασία του ως δεδομένο και απαράβατο κανόνα, είναι ακριβώς το αντίθετο από τον ίδιο τον σκοπό της Ποίησης.Το να ζητείται από τον κάθε μαθητή- σπουδαστή- φοιτητή να μάθει απ’έξω την προσωπική θεωρία του οποιουδήποτε -κατά τ’άλλα πολυδιαβασμένου και μορφωμένου ερευνητή- και να είναι σε θέση να την αναπαράγει κατά λέξη, είναι, για μένα, έγκλημα.

Επίσης, ένα ποίημα είναι –ευτυχώς και πάλι- κάτι πολύ προσωπικό και ...

7 πράγματα που μου έμαθε ο Καβάφης για τη ζωή

Αν σήμερα θεωρούμε την ποιητική αξία του Κωνσταντίνου Καβάφη κάτι το δεδομένο, αυτό δεν ίσχυε πάντα. Τον κατέκριναν, τον χλεύασαν σε μεγάλο βαθμό, τον παρώδησαν και πολλοί προσπάθησαν να αποδείξουν πως όσα έγραφε «δεν συνιστούσαν ποίηση». Και αυτό συνέβαινε όχι μόνο όσο ζούσε αλλά και μετά το θάνατό του.

Δεν έχει υπάρξει και ελπίζω να μην υπάρξει πιο «κακοποιημένος» από τους αναγνώστες και κάποιους εκπαιδευτικούς - εξεταστές ποιητής από τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Είναι ο ποιητής που έχει διαβαστεί αποσπασματικά όσο κανένας άλλος, που έχει αναλυθεί κατά λέξη όσο κανένας άλλος- σε τέτοιο βαθμό που χάνεται ολότελα το νόημά του, σε τέτοιο βαθμό που οτιδήποτε ζωντανό μέσα του ασφυκτιά και πεθαίνει. Είναι αυτός που όλοι έχουμε διαβάσει δίστιχά του χωρίς να γνωρίζουμε το συγκείμενο (το context) και –όπως είναι μαθηματικά λογικό και αναμενόμενο- βγάλαμε βεβιασμένα συμπεράσματα. Το «τι θέλει να πει ο ποιητής», κυρίες και κύριοι, δεν είναι ποτέ ο αυτοσκοπός και –ευτυχώς- δεν υπάρχει σωστή απάντηση.

Πρώτον, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θέλει να πει ο ποιητής γιατί δεν τον έχεις μπροστά σου να τον ρωτήσεις και να σου απαντήσει. Το να μαντεύει ο καθένας τι μπορεί να είχε στο μυαλό του ο Καβάφης και να θέτει την εικασία του ως δεδομένο και απαράβατο κανόνα, είναι ακριβώς το αντίθετο από τον ίδιο τον σκοπό της Ποίησης.Το να ζητείται από τον κάθε μαθητή- σπουδαστή- φοιτητή να μάθει απ’έξω την προσωπική θεωρία του οποιουδήποτε -κατά τ’άλλα πολυδιαβασμένου και μορφωμένου ερευνητή- και να είναι σε θέση να την αναπαράγει κατά λέξη, είναι, για μένα, έγκλημα.

Επίσης, ένα ποίημα είναι –ευτυχώς και πάλι- κάτι πολύ προσωπικό και ...

Giovanni Ruggero: "Κωνσταντίνος Καβάφης" «Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας»

Σαστίσαμε στην Aντιόχειαν όταν μάθαμε

τα νέα καμώματα του Ιουλιανού.

Ο Aπόλλων εξηγήθηκε με λόγου του, στην Δάφνη!

Χρησμό δεν ήθελε να δώσει (σκοτισθήκαμε!),

σκοπό δεν τόχε να μιλήσει μαντικώς, αν πρώτα

δεν καθαρίζονταν το εν Δάφνη τέμενός του.

Τον ενοχλούσαν, δήλωσεν, οι γειτονεύοντες νεκροί.

Στην Δάφνη βρίσκονταν τάφοι πολλοί.—

Ένας απ’ τους εκεί ενταφιασμένους

ήταν ο θαυμαστός, της εκκλησίας μας δόξα,

ο άγιος, ο καλλίνικος μάρτυς Βαβύλας.

Aυτόν αινίττονταν, αυτόν φοβούνταν ο ψευτοθεός.

Όσο τον ένοιωθε κοντά δεν κόταε

να βγάλει τους χρησμούς του· τσιμουδιά.

(Τους τρέμουνε τους μάρτυράς μας οι ψευτοθεοί.)

Aνασκουμπώθηκεν ο ανόσιος Ιουλιανός,

νεύριασε και ξεφώνιζε: «Σηκώστε, μεταφέρτε τον,

βγάλτε τον τούτον τον Βαβύλα αμέσως.

Aκούς εκεί; Ο Aπόλλων ενοχλείται.

Σηκώστε τον, αρπάξτε τον ευθύς.

Ξεθάψτε τον, πάρτε τον όπου θέτε.

Βγάλτε τον, διώξτε τον. Παίζουμε τώρα;

Ο Aπόλλων είπε να καθαρισθεί το τέμενος.»

Το πήραμε, το πήγαμε το άγιο λείψανον αλλού·

το πήραμε, το πήγαμε εν αγάπη κ’ εν τιμή.

Κι ωραία τωόντι πρόκοψε το τέμενος.

Δεν άργησε καθόλου, και φωτιά

μεγάλη κόρωσε: μια φοβερή φωτιά:

και κάηκε και το τέμενος κι ο Aπόλλων.

Στάχτη το είδωλο· για σάρωμα, με τα σκουπίδια.

Έσκασε ο Ιουλιανός και διέδοσε—

τι άλλο θα έκαμνε— πως η φωτιά ήταν βαλτή

από τους Χριστιανούς εμάς. Aς πάει να λέει.

Δεν αποδείχθηκε· ας πάει να λέει.

Το ουσιώδες είναι που έσκασε. 

Ιουλιανός ο Παραβάτης (Κωνσταντινούπολη, 331 – Μαράγκα Μεσοποταμίας, 363 μ.Χ.).

Βυζαντινός αυτοκράτορας (361-363) της δυναστείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου και συγγραφέας. Γιος του Φλαβίου Ιουλίου Κωνστάντιου, ετεροθαλή αδελφού του...

Όταν ένας "Παραβάτης" κουβέντιαζε μ΄έναν "Άγιο"… (περί του "Ουκ έγνως" )

Αυτό μου ήρθε στο μυαλό, συνειρμικά μετά από «διάλογους» και «διαλόγους» που παρακολουθώ τελευταία για θέματα της επικαιρότητας σε τηλεοράσεις, έντυπα μέσα και Διαδίκτυο.

Ο επονομαζόμενος Παραβάτης ή και Αποστάτης, είναι ο Ιουλιανός, ο οποίος ήταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου (331-363μ.Χ), ο Άγιος είναι ο Μέγας Βασίλειος και ο διάλογος μεταξύ τους, είναι αυτός που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια μιας χιμαιρικής μονομαχίας ανάμεσα στον χριστιανισμό και στην αρχαία Ελλάδα.

Ο Ιουλιανός είναι μια από τις πιο αγαπημένες μου ιστορικές φιγούρες, ένας Δον Κιχώτης της ιστορίας που πολέμησε γενναία άλλα μάταια την χριστιανική θρησκεία, με άλογο του και άλλο Ροτσινάντε, την αναβίωση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, με πανοπλία και δόρατα την πίστη στην νεκρανάσταση ενός σώματος από καιρού νεκρωμένου και παρόλ'αυτά (ίσως και εξαιτίας αυτών) παραμένει μια αγνή ιδεαλιστική φιγούρα. Ο Σάντσο Πάντσα δεν ήταν άλλος από τη συνείδηση του που όπως και οι περισσότεροι από μας, την έγραφε εκεί που δεν πιάνει μελάνι.

Μόλις ανέβηκε στο θρόνο, μετά από πολλές περιπέτειες και απίστευτες ιστορίες έκανε έργο ζωής του να αναγεννήσει την αρχαία Ελλάδα στα ιδανικά της οποίας ήταν εξολοκλήρου προσκολλημένος. Έκανε διώξεις κατά του χριστιανισμού; Αναμφίβολα, αλλά κυρίως στο ιδεολογικό επίπεδο και σε καμία περίπτωση δεν έφτασε στις ακρότητες ας πούμε του Μέγα Θεοδόσιου, ο οποίος ταυτίζοντας Έλληνες και ειδωλολάτρες και όντας φανατικός όπως μόνο κάποιος στο όνομα μιας θρησκείας μπορεί να γίνει, είχε βαλθεί να καταστρέψει ό,τι θύμιζε αρχαία Ελλάδα, οδήγησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε μαρασμό και εντελώς χριστιανικότατα έσφαξε και 7.000 καρντάσια στη Θεσσαλονίκη. Βέβαια μετά μετανόησε για τα κρίματα του εξ’ου και το Μέγας και κρίμα που δε ζούσαν και οι 7.000 για να το μάθουν και να χαρούν.

Ο Ιουλιανός, έχοντας κλασσική παιδεία και πανέξυπνος, θέλησε καταρχάς να έχει και τις ευλογίες του πιο χαρακτηριστικού σημείου αναφοράς των αρχαίων Ελλήνων, του Μαντείου των Δελφών. ...