Μετρημένες στα δάχτυλα των δύο χεριών είναι οι ταινίες που διαδραματίζονται στα χρόνια του εθνικού ξεσηκωμού (1821-1829). Μόλις εννέα, αρχής γενομένης από το 1929 και με καταληκτική την ταινία του Νίκου Κούνδουρου για τις τελευταίες ημέρες του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι (1992), που είναι και η πιο αξιόλογη από όλες. Φαίνεται ότι το παγκόσμιας εμβέλειας αυτό ιστορικό γεγονός δεν μπόρεσε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, τόσο για τον εμπορικό, όσο και για τον λεγόμενο «ποιοτικό» ελληνικό κινηματογράφο.

Οι ταινίες αυτές δεν αγκαλιάστηκαν ούτε και από το κοινό, γιατί για όσες ταινίες υπάρχουν στοιχεία, η απόδοσή τους στο ταμείο δεν ήταν κολακευτική. Ακόμη και ο «Παπαφλέσσας», η ταινία που αποτελεί την τηλεοπτική σταθερά κάθε χρόνο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου, η εμπορική της απήχηση δεν ήταν η αναμενόμενη την εποχή που προβλήθηκε.

Έχει προβληθεί το επιχείρημα και φαίνεται να είναι πειστικό ότι το υψηλό κόστος μιας ιστορικής ταινίας και δη πολεμικής, με τα πολλά εξωτερικά γυρίσματα, τις μάχες, τους εκατοντάδες κομπάρσους και τα κοστούμια εποχής, ήταν και είναι απαγορευτικό για ένα τέτοιο εγχείρημα.

9. Αι τελευταίαι ημέραι του Οδυσσέως Ανδρούτσου (1928)

Η πρώτη ταινία για το ‘21 προέρχεται από τη Θεσσαλονίκη και είναι παραγωγή της εταιρείας «Ηρώ Φιλμ Νέας Ελλάδος». Τη γύρισε ο Δημήτριος Καμινάκης, ο οποίος προηγουμένως είχε προσπαθήσει δύο φορές να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη πτυχές της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά οι ταινίες του παρέμειναν ημιτελείς. Η πρώτη ολοκληρωμένη ταινία του Καμινάκη είναι μαυρόασπρη και βουβή και παίζουν ερασιτέχνες ηθοποιοί. Αφηγείται τον βίο και τη δράση του αδικοχαμένου ήρωα της Επανάστασης Οδυσσέα Ανδρούτσου και βασίζεται στα απομνημονεύματα του γαμπρού του, του άγγλου φιλέλληνα Εδουάρδου Τρελόνι. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 21 Δεκεμβρίου 1928 στο ζυθοπωλείο «Αργυλλά» του Βόλου και στη συνέχεια παίχτηκε στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, αλλά και στη Νέα Υόρκη.

8. Το Λάβαρο του ’21 (1929)...