Το παραμύθι των αριστερορωμιών
«Ελεύθερη Έρευνα»
Ο Κερκυραίος Άγις Στίνας (Σπύρος Πρίφτης, 1900-1987) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές τής «ένδοξης» περιόδου τού ελληνικού εργατικού κινήματος, δηλαδή αυτής πριν τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Άνθρωπος, που χαρακτηριζόταν, τόσο από το γνήσιο λαϊκό του αισθητήριο, όσο και από την αρχοντιά μιάς αδιάλλακτα ελεύθερης σκέψης, δεν επιδίωξε ποτέ να ηγηθεί στις πολλές κοινωνικές συγκρούσεις, στις οποίες έλαβε μέρος. Το αποτέλεσμα ήταν να μείνει στην ιστορική αφάνεια, τουλάχιστον για την πλειοψηφία όσων «μαθαίνουν» την Ιστορία από τα διάφορα προπαγανδιστικά, σχολικά ή κομματικά εγχειρίδια.
Ωστόσο, έχαιρε ανέκαθεν βαθιάς εκτίμησης από όσους τα μονοπάτια της σκέψης τους τούς οδήγησαν να ανακαλύψουν τον δικό του δρόμο. Επί τέσσερεις δεκαετίες, το άνθος όλων των μεταπολιτευτικών ελληνικών νεολαιών (κυρίως όσων νέων κινούνται σε εξω/αντικομματικούς πολιτικούς χώρους) «ρουφάει» σταθερά τα λιγοστά, αλλά πλήρη ουσίας, γραπτά του.
Παρά τη φαινομενική τους απλότητα, τα κείμενα τού Στίνα αντιστέκονται και δεν «παραδίδονται» καθόλου εύκολα στον αναγνώστη. Το επίπεδο της σκέψης του, παρ’ ότι ο ίδιος εκφράζεται με έναν λαϊκό (αλλά όχι λαϊκίστικο και δημαγωγικό) τρόπο, είναι δύσκολο να κατακτηθεί από τον αναγνώστη. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η σκέψη τού Στίνα αποτελεί και μια ψυχική και αυτογνωσιακή κατάκτηση, εκτός από την επιφανειακή συσσώρευση ιστορικών γνώσεων και πληροφοριών: ο Στίνας δεν απευθύνθηκε ποτέ σε ποίμνια και ποιμνιωμένους (κάτι που «παρέλειπε» να διευκρινίζει στην αρχή του κάθε γραπτού του, τό «φώναζε» όμως με κάθε φράση του στη συνέχεια).
Η σχεδόν αρχαιοελληνική καθαρότητα της σκέψης του, η διατύπωση συλλογισμών με λακωνική πληρότητα, η συνεχής πνευματική του εγρήγορση, η (παρά την έλλειψη ακαδημαϊκών τίτλων) εμφανέστατη ευφυία του, η συνέπειά του σε όσα πίστευε, γοήτευσαν ένα από τα μεγαλύτερα πνεύματα της μεταδιαφωτιστικής εποχής, τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Οι δύο τους, ο άνθρωπος της θεωρίας Καστοριάδης και ο άνθρωπος της δράσης Στίνας, αλληλοσυμπληρώνονταν με σπάνιο τρόπο και συνδέθηκαν με αμοιβαία εκτίμηση και φιλία.
Απομονωμένος από το μεγαλύτερο μέρος του κομματικά χειραγωγούμενου εργατικού κινήματος της νεοελλάδας, αρνήθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του να συμβιβαστεί με ό,τι πολεμούσε. Όταν τού έγινε κρούση να συνταξιοδοτηθεί από το κράτος, εκείνος απάντησε απλά: “Μα εγώ πάντα πολεμούσα το κράτος!”. Αρνούμενος τη σύνταξη, αρνήθηκε έτσι την ίδια την αλλοτριωτική αναγνώριση, την ένταξη. Και πέθανε πάμπτωχος.
Στην τελευταία του συνέντευξη που έδωσε στο περιοδικό «Τότε» (τεύχος 29, Δεκέμβριος 1987), αναφέρει με τον γνωστό του ουσιώδη και ευθύ τρόπο: «Σε τελευταία ανάλυση, πιστεύω πως καθήκον κάθε επαναστάτη, κάθε διεθνιστή, κάθε προοδευτικού γενικότερα ανθρώπου, είναι να δώσει γύρω του αυτό που με δύο λόγια είπε ο Ευγένιος Ντέπσεν: έχασες την εμπιστοσύνη στους αρχηγούς, κατάλαβε ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα για σένα, ότι αρχηγός σου είσαι εσύ».
Το παραπάνω άρθρο αποτελείται από αποσπάσματα από το κυριότερο ίσως έργο του «Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ. - Ο.Π.Λ.Α.: η ειδική αποστολή της “Εθνικής Αντίστασης” στον Β΄ παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο και η συμβολή της στη βιβλική καταστροφή, που εν ψυχρώ προετοιμάζουν οι δήμιοι, που κυβερνούν τους λαούς», εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1984. (O τίτλος, οι φωτογραφίες κι οι υπότιτλοι είναι της «Ελεύθερης Έρευνας»). Η «Εθνική Αντίσταση», ο πιο πρόσφατος μύθος του νεοελληνικού κράτους αποκαθηλώνεται ανελέητα και παραδίδεται στην ιστορική ανυποληψία. Το πιστοποιεί άλλωστε και η προσωπική στάση τού συγγραφέα, ο οποίος στη διάρκεια της κατοχής κυνηγήθηκε τόσο από τους «εθνικόφρονες» Χίτες και Ταγματασφαλίτες, όσο και από τούς εξ ίσου εθνικόφρονες σταλινοφασίστες του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. και των θυγατρικών τους οργανώσεων.
Όπως έγραφε κι ο ίδιος, απευθυνόμενος σε όλους τους εργαζόμενους, που δεν είχαν φάει το εθνικιστικό κουτόχορτο, «(ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος) είναι πόλεμος ανάμεσα σε πεινασμένους και χορτάτους ληστές για το ξαναμοίρασμα του κόσμου. Ότι το καθήκον της εργατικής τάξης είναι και σήμερα να επωφεληθεί από αυτήν τη σύγκρουση των δημίων της και από τις δυσκολίες που δημιουργεί γι’ αυτούς ο πόλεμος, για να τους ανατρέψει και να τους ρίξει στο χάος, που οι ίδιοι είχαν ανοίξει… ότι το νέο σε αυτόν τον πόλεμο είναι η προδοσία της σοβιετικής γραφειοκρατίας και των κομμουνιστικών κομμάτων και η μεγαλύτερη εξαχρείωση των αρχηγών των σοσιαλδημοκρατικών και κομμουνιστικών κομμάτων».
 | Το δυσεύρετο αυτό βιβλίο μπορείτε να το κατεβάσετε πατώντας εδώ (135 σελ., αρχείο pdf, 5,32 ΜΒ). Πρόκειται για μια σημαντικότατη πρωτογενή ιστορική πηγή και ένα από τα κείμενα που θα διδάσκονταν σίγουρα στα σχολεία μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας ελεύθερης από θεούς κι αφέντες. |
========================================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
