Έκανε λάθη ο Καραμανλής; Απάντηση: Αρνούμαι να μπω στη μεγάλη ουρά των συγχρόνων Επιμηθέων και να ρίξω τον λίθο του αναθέματος. Λάθη δεν κάνουν μόνο οι νεκροί. Συγκεκριμένα, ο Καραμανλής πλήρωσε –από τα πολλά του λάθη- ένα, που απεδείχθη ότι ήταν το πιο καθοριστικό.
Πριν όμως πάμε σε αυτό, είναι χρήσιμο να διατυπώσουμε ορισμένα ερωτήματα:
1. Ποιοι βοήθησαν τον Καραμανλή να επουλώσει σε χρόνο ρεκόρ τις εσωτερικές πληγές της Νέας Δημοκρατίας μετά την εκ μέρους του ανάληψη της ηγεσίας της το 1997;
2. Πού βασίστηκε ο Καραμανλής για να δομήσει την απόλυτη πολιτική του κυριαρχία της περιόδου 2003- 2008;
3. Ποιος ήταν ο κύκλος του Καραμανλή πριν ορκιστεί Πρωθυπουργός το 2004;
4. Από ποιους επηρεάστηκε ο Καραμανλής, προκειμένου να ιεραρχήσει τις κυβερνητικές του προτεραιότητες, όπως π.χ τη μετατροπή της βόρειας Ελλάδας σε διεθνές ενεργειακό κέντρο; Τη στρατηγική συμπόρευση με τη Ρωσία, την απόπειρα αλλαγής σελίδας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την προσεκτική αντίθεση στο σχέδιο Ανάν;
5. Και τελευταίο ερώτημα: Πώς εξηγείται η σχεδόν ΠΛΗΡΗΣ άρνηση του Καραμανλή μετά τη Διεθνή Έκθεση του 2008 να κάνει οτιδήποτε, προκειμένου να αναστρέψει ένα κλίμα που κάθε μέρα γινόταν βαρύτερο για εκείνον και την κυβέρνησή του; Μετά τη λαϊκή κατακραυγή της ΔΕΘ 2008, ο Καραμανλής το μόνο που έκανε είναι έναν ανασχηματισμό, καθυστερημένο κατά τέσσερις ολόκληρους μήνες. Μετά τίποτα. Ήλθε φυσιολογικά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2009 και ο Καραμανλής δήλωσε ότι «πήραμε το μήνυμα» αλλά δεν έκανε απολύτως τίποτα για να το αποκρυπτογραφήσει. Ακόμα κι η μεθόδευση των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου, κι ο τρόπος που αποκλείστηκαν από τα ψηφοδέλτια όσοι αποκλείστηκαν, όλα τα έκανε ο Καραμανλής με σκοπό να ηττηθεί. Γιατί; Ξαφνικά ο ηγέτης με το οξύ πολιτικό αισθητήριο έγινε ένας δημόσιος άνδρας με πολιτικό αυτισμό; Ποιος μπορεί να υιοθετήσει τέτοιες επιφανειακές εξηγήσεις, όπως αυτές που ψιθυρίζονται για ψυχολογική κόπωση, νόστο για την οικογένειά του και τα τοιαύτα;
Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα φωτίσει, εν πολλοίς το μυστήριο ενός αντιφατικού πολιτικού, που υπήρξε υποδειγματικός Τζέκυλ (ως τη ΔΕΘ 2008) και ιδανική ενσάρκωση του Χάιντ (από τότε ως την εκλογική του ήττα). Με όλους τους κινδύνους, επιχειρούμε στις λίγες γραμμές που ακολουθούν να απαντήσουμε στα ανωτέρω ερωτήματα και να φτάσουμε σε μια πρώτη απάντηση στο κεντρικό μας ερώτημα «Γιατί ο Καραμανλής παρέδωσε την εξουσία στο ΠΑΣΟΚ;»
Ας δούμε τα ερωτήματα με τη σειρά που τέθηκαν. Στο πρώτο η απάντηση είναι ΚΑΝΕΙΣ. Ο Καραμανλής με προσωπικές του στρατηγικές και με τη διαγραφή των έξι (Μάνος, Σουφλιάς, Κοντογιαννόπουλος, Τατούλης, Παπαληγούρας και Κάκαλος) το 1998 πέρασε το μήνυμα σε όλους ότι η συνεννόηση μαζί του ήταν μονόδρομος αν ήθελαν να μείνουν εντός της Νέας Δημοκρατίας. Στο δεύτερο ερώτημα επίσης η απάντηση είναι ΚΑΝΕΙΣ. Παρά το ότι επέλεξε συνεργάτες μέσα κι έξω από τη ΝΔ, ωστόσο η πολιτική κυριαρχία ήταν κάτι που αφορούσε στο πρόσωπό του, όχι στο κόμμα του, το οποίο ήταν και παρέμεινε (σύμφωνα με τον Γιάννη Λούλη) «φθαρμένο προϊόν».
Στο τρίτο ερώτημα παρατηρούμε ότι ουδείς από το προβάλλον του Καραμανλή ανήκε στη Νέα Δημοκρατία. Η Κική Δημουλά, ο Σταμάτης Σπανουδάκης, ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, καθώς και άτομα εκτός πολιτικής ήταν αυτά, με τα οποία μοιραζόταν τον ελεύθερο χρόνο του ο αρχηγός (τότε) της ΝΔ. Κι αυτό έχει τη σημασία του, όχι μόνο γιατί δεν ήθελε να μπλέκει την πολιτική με τον κοινωνικό του κύκλο, αλλά και γιατί κανείς από την ηγετική ομάδα –ή τα μεσαία στελέχη- του κόμματος δεν αξιολογήθηκε από τον Καραμανλή ως άτομο με το οποίο αυτός θα ήθελε να συναναστρέφεται εκτός πολιτικής.
Στο τέταρτο ερώτημα η απάντηση είναι επίσης ΑΠΟ ΚΑΝΕΝΑΝ. Φαντάζεται κανείς τον Καραμανλή να συζητεί με τον… Σιούφα, τον… Σουφλιά ή τον… Ζαγορίτη (….) τη στρατηγική του επιλογή να κάνει την Ελλάδα διεθνές ενεργειακό κέντρο, ή να κινηθεί στρατηγικά προς την Τουρκία και τη Ρωσία (ανεξάρτητα αν του βγήκαν τα ανοίγματα ή όχι); Σε καμία περίπτωση.
Κι ερχόμαστε το πέμπτο ερώτημα, που απαντά και στο κεντρικό: Ο Καραμανλής –το είπε καθαρά και το βράδυ των εκλογών- δόμησε την πολιτική του κυριαρχία σε μια προσωπική, αδιαμεσολάβητη σχέση του με τους πολίτες. Δεν ήταν Αυτός, η Νέα Δημοκρατία και οι Πολίτες. Ήταν Αυτός και οι Πολίτες. Χωρίς διαμεσολαβητές (δική του έκφραση…).
Γι αυτό δεν εκσυγχρόνισε τις δομές του κόμματος, μόλις ανέλαβε την ηγεσία του. Γι αυτό περιορίστηκε στην ηλικιακή ανανέωση και δεν έκανε θεσμούς παραγωγής στελεχών μέσα στη ΝΔ. Γι αυτό δεν φρόντισε να οξύνει το πολιτικό κριτήριο των κομματικών στελεχών, να μπολιάσει το σώμα της ΝΔ με την πολιτική κουλτούρα που απαιτείται να έχει ένα κόμμα εξουσίας. Αυτό ήταν το μοναδικό λάθος που πλήρωσε ο Καραμανλής.
Η κερκόπορτα της πτώσης του Καραμανλή άνοιξε από τα στελέχη της ΝΔ, αυτά δηλαδή που ο ίδιος ο Καραμανλής ΔΕΝ ΘΕΛΗΣΕ να τα βάλει διαμεσολαβητές της σχέσης του με τους πολίτες. Αυτά τα στελέχη που αποτελούσαν το «φθαρμένο προϊόν» γκρέμιζαν με περισσή βιασύνη τη σχέση εμπιστοσύνης Καραμανλή- πολιτών. Κι όταν ο Καραμανλής αντελήφθη την αξία του κόμματος στην πολιτική, ήταν πολύ αργά να γκρεμίσει τη φθαρμένη ΝΔ και στη θέση της να κτίσει ένα άλλο κόμμα, που να αξίζει στους πολίτες οι οποίοι τον εμπιστεύτηκαν, αλλά να αξίζει και στο δικό του πολιτικό μέγεθος.
Ο Καραμανλής στις δυο –ως τώρα- εμφανίσεις του μετά τις 4 Οκτωβρίου, δηλαδή στην ομιλία του στις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης και στην ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, απέδειξε ότι διαθέτει πολιτικό μέγεθος που σήμερα δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Και μια τέτοια μονάδα δεν πετιέται από την Ιστορία στα αζήτητα, σε ηλικία 53 ετών. Γι αυτό ο Καραμανλής μια μέρα θα επιστρέψει στην ηγεσία αυτού του τόπου. Όπως λέει κι ο Σπανουδάκης, «θάρθει σαν αστραπή…»
"O σιωπών δοκεί συναινείν"