H “Οδύσσεια” του Νίκου Καζαντζάκη. Ένα διαχρονικό έπος – ηρωική κατάφαση της ανθρώπινης μοίρας

TO ΕΠΟΣ του Καζαντζάκη, με την κεντρική του ι­δέα, την ηρωική χωρίς μάταιες ελπίδες κατάφαση της ανθρώπινης δραστηριότητας και της ανθρώπι­νης μοίρας, στέκεται, ως προς τη σύλληψη και την ευρύτητα των στόχων, πολύ ψηλότερα από το επί­πεδο των αναιμικών μεσοπολεμικών και μεταπο­λεμικών συγγραφέων της Ευρώπης.

Ο Καζαντζά­κης κηρύσσει στην «Οδύσεια» την εγκατάλειψη της εύκολης ζωής, των μικρών ασημάντων πραγ­μάτων που πνίγουν την ψυχή· κηρύσσει την επι­στράτευση του ατόμου για μια σειρά υψηλών, συ­νεχώς υπερβαινομένων στόχων

Πιστεύει ότι μόνο έτσι μπορεί ο άνθρωπος να ξεπεράσει τη θνητή φύση του και να βοηθήσει στην τελειοποίηση και αποπνευμάτωση, για την οποία αγωνίζεται από πολλούς δρόμους μέσα στη δημιουργία ο ίδιος ο Θεός. Παρά τα βεργσονικά και εν μέρει νιτσεϊκά στοιχεία που περιέχει η κοσμοθεωρία αυτή, είναι απαραγνώριστος ο προσωπικός τρόπος του Καζαντζάκη στη σύλληψη και την έκφρασή της, και σ’ αυτόν ακριβώς τον καζαντζακικό τρόπο και τόνο οφείλεται η παγκόσμια επιτυχία του έργου (…)

Ως προς τη γλώσσα ο Καζαντζάκης, επηρεασμέ­νος από το δημοτικισμό της εποχής του διαμόρ­φωσε συνειδητά ένα δύσκολο και πληθωρικό ιδίω­μα, στο οποίο ζήτησε να αφομοιώσει και να σώσει σπάνιες λέξεις και εκφράσεις προερχόμενες από όλη την Ελλάδα και κυρίως από την ιδιαίτερη πα­τρίδα του, την Κρήτη. H γλώσσα αυτή, που περι­λαμβάνει και παρά πολλά σύνθετα επίθετα και ρή­ματα πλασμένα από τον ποιητή, έχει έντονα προ­σωπικό χρώμα και είναι αδιάσπαστα δεμένη με την αδρή, σπάνια λυρική διάθεση του δημιουργού . . .

Ουμπέρτο Έκο | Τα χαρακτηριστικά του «αρχέγονου φασισμού»

Ένα σημαντικό κέιμενο του Ιταλού φιλόσοφου για της απαρχές του πρωτοφασισμού που δημοσιεύθηκε 

στο New York Review of Books το 1995

Νομίζω πως μπορούμε να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά αυτού που ονομάζω «πρωτοφασισμό», ή «αρχέγονο φασισμό».

Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν μπορούν να οργανωθούν σε ένα ενιαίο σύστημα· πολλά απ’ αυτά αλληλοαναιρούνται, και είναι επίσης αντιπροσωπευτικά και άλλων μορφών δεσποτισμού ή φανατισμού. Η παρουσία ενός και μόνο απ’ αυτά, όμως, αρκεί για να επιτρέψει στο φασισμό να συμπτυχθεί γύρω του.

1. Το πρώτο χαρακτηριστικό του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της παράδοσης. Η παραδοσιαρχία, βέβαια, είναι πολύ παλαιότερη από τον φασισμό. Δεν χαρακτήριζε μόνο την αντιεπαναστατική σκέψη των Καθολικών μετά τη Γαλλική Επανάσταση, αλλά γεννήθηκε στους ελληνιστικούς χρόνους, ως αντίδραση στον κλασικό ελληνικό ορθολογισμό. Στη λεκάνη της Μεσογείου, λαοί διαφόρων θρησκειών (που οι περισσότερες απ’ αυτές είχαν γίνει δεκτές στο ρωμαϊκό πάνθεο) άρχισαν να ονειρεύονται κάποια αποκάλυψη που είχε συμβεί στην αυγή της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτή η αποκάλυψη, σύμφωνα με τη μυστηριακή αίγλη που καλλιεργούσε η παραδοσιαρχία, είχε παραμείνει για πολύ καιρό κρυμμένη κάτω από το πέπλο γλωσσών που ήταν πια ξεχασμένες — στα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, στους κέλτικους ρούνους, στους παπύρους των σχεδόν άγνωστων θρησκειών της Ασίας. . .

Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν (1825), Βoris Godunov - Aleksandr Pushkin - [«Τρέμετε, ω τύραννοι του κόσμου!» Πούσκιν, «Ωδή στην Ελευθερία», 1817]

«Τρέμετε, ω τύραννοι του κόσμου!»

Η Ωδή στην ελευθερία ως φιλοσοφικό έργο. Τα προβλήματα της ωδής «Ελευθερία

Πούσκιν, «Ωδή στην Ελευθερία», 1817

 

 Πριν από τον Πούσκιν δεν είχε γραφτεί ούτε μια αυθεντική ρωσική τραγωδία. Σ'ένα γράμμα στο φίλο του Βιαζέμφσκι το 1823, ο Πούσκιν διαπιστώνει απογοητευμένος: 

«Δεν έχουμε θέατρο». Θέλει να γράψει ένα θεατρικό έργο, του λείπει όμως το θέμα. Γρήγορα όμως το βρίσκει στην Ιστορία της Ρωσίας του Καραμζίν που εκδίδεται σε δώδεκα τόμους την άνοιξη του 1824. 

Για έναν ολόκληρο χρόνο μελετά την ιστορία του Καραμζίν και τα παλιά αυθεντικά χρονικά. Σ'αυτά περιγράφεται ο σφετερισμός του θρόνου της Ρωσίας από τον Μπορίς Γκοντουνόφ που δολοφονεί τον διάδοχο του θρόνου Δημήτριο (1598-1601) για να πάρει τη θέση του. 

Ο Πούσκιν δανείστηκε από την ιστορία του Καραμζίν όχι μόνο τις χρονολογίες αλλά και όλα τα πρόσωπα που πήραν μέρος σ'αυτές τις δολοπλοκίες της εποχής, την εποχή των ταραχών όπως ονομάστηκε.

Η τραγωδία του Πούσκιν εκδόθηκε το 1831 αλλά απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του από τις τσαρικές αρχές μέχρι το 1866. Στο θέατρο ανεβάστηκε για πρώτη φορά το 1870 ενώ ο Μουσόρσκι γράφει τη μουσική του έργου στην Όπερα. Από τότε μέχρι σήμερα το έργο συνεχίζει να ανεβαίνει στα θέατρα και στις λυρικές σκηνές όλης της Ευρώπης.

Ο «Μπορίς Γκοντουνόφ» αποτελεί μια πραγματική πινακοθήκη χαρακτήρων της αυλής, του λαού και του κλήρου. 

Στην Ελλάδα η παράσταση ανεβάστηκε δύο φορές:

Αιδοίον το δηκτικόν – Όλα όσα φοβούνται οι άντρες για τις γυναίκες και το σεξ

“Υπόθεση γυναίκα”: σωματικότητα και μυθοπλασία.

Ο μύθος του Τειρεσία, που ευτύχησε ή ατύχησε να ζήσει και  την αρσενική και τη θηλυκή εκδοχή της σεξουαλικότητας, και την ανδρική και τη γυναικεία διάσταση της απόλαυσης, οδηγεί τους θεούς να του θέσουν ένα αγωνιώδες ερώτημα: Πώς είναι, τι είναι, τάχα με τι
συγκρίνεται… η ηδονή και η απόλαυση του άλλου μέρους του ανθρώπου;

Καημός θεών, η μυθική απάντηση -κάποια απάντηση- ως προς το ερώτημα της γυναικείας απόλαυσης αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα αγωνιώδες ζητούμενο και ανυπόφορη γνώση: Ο Τειρεσίας, δίνοντας σαν απάντηση την πρωτοκαθεδρία της γυναικείας απόλαυσης, λαβαίνει σαν απολαβή του να χάσει το φως του – ένας άλλος Οιδίπους; Γιατί τάχα; Μήπως επειδή με ότι είπε και ότι δεν είπε έφερε μπρος σε θεούς κι ανθρώπους το χάος και την άβυσσο του καημού «να σαι κι ο άλλος»;

Η εμπειρία της ανθρωπότητας ως προς τη σωματικότητα της σεξουαλικής πράξης ταλαντούνται και ταλαντεύεται ανάμεσα στην αυταπάτη και στο μυστήριο. . .

Ο μύθος του Τειρεσία και η διεμφυλικότητα στη μυθολογία - @ιδοίον το δηκτικόν – Όλα όσα φοβούνται οι άντρες για τις γυναίκες και το σεξ

“Υπόθεση γυναίκα”: σωματικότητα και μυθοπλασία.

Ο μύθος του Τειρεσία, που ευτύχησε ή ατύχησε να ζήσει και  την αρσενική και τη θηλυκή εκδοχή της σεξουαλικότητας, και την ανδρική και τη γυναικεία διάσταση της απόλαυσης, οδηγεί τους θεούς να του θέσουν ένα αγωνιώδες ερώτημα: 

Πώς είναι, τι είναι, τάχα με τι συγκρίνεται… η ηδονή και η απόλαυση του άλλου μέρους του ανθρώπου;

Καημός θεών, η μυθική απάντηση -κάποια απάντηση- ως προς το ερώτημα της γυναικείας απόλαυσης αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα αγωνιώδες ζητούμενο και ανυπόφορη γνώση: 

Ο Τειρεσίας, δίνοντας σαν απάντηση την πρωτοκαθεδρία της γυναικείας απόλαυσης, λαβαίνει σαν απολαβή του να χάσει το φως του – ένας άλλος Οιδίπους; 

Γιατί τάχα; Μήπως επειδή με ότι είπε και ότι δεν είπε έφερε μπρος σε θεούς κι ανθρώπους το χάος και την άβυσσο του καημού «να σαι κι ο άλλος»;

Η εμπειρία της ανθρωπότητας ως προς τη σωματικότητα της σεξουαλικής πράξης ταλαντούνται και ταλαντεύεται ανάμεσα στην αυταπάτη και στο μυστήριο. . .

Η άνοδος της ασημαντότητας, Κορνήλιος Καστοριάδης: "O κάθε λαός είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται"

Μια συνέντευξη που παραχώρησε ο Κορνήλιοs Καστοριάδηs (φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής, 1922-1997). 

Μπορείτε να βρείτε όλα τα άρθρα του Καστοριάδη  στην αναζήτηση του ιστολογίου – ΕΔΩ

Ερώτηση Δημοσιογράφου: Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις. Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;

Καστοριάδης: Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.

Δημοσιογράφος: Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.

Καστοριάδης: Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. 

Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. 

Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο. Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι ουσιαστικά μοναρχίες. 

Εξάλλου, καθώς ξέρουμε, ο ίδιος ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε . . .

Μηχανή του Χρόνου: Τι γράφουν τα τουρκικά σχολικά βιβλία για την ελληνική επανάσταση του 1821

Η ιστορία της ελληνικής επανασύστασης του 1821 μέσα από τα σχολικά βιβλία της Τουρκίας. Πως διδάσκονται οι γείτονες την κοινή μας ιστορία; (Pics) 

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση του τουρκικού σχολικού εγχειριδίου (Emin Oktay, Tarih, Lise: III, έκδ. 1988, σσ. 237-240) και καταδεικνύει τον τρόπο που διδάσκονται οι γείτονες την κοινή μας Ιστορία. Τα σχόλια και οι υποσημειώσεις είναι των συγγραφέων Κατσουλάκου Θ.,Τσαντίνη Κ. από το βιβλίο τους “Προβλήματα Ιστοριογραφίας στα Σχολικά Εγχειρίδια των Βαλκανικών Κρατών. Επανάσταση του΄21, Βαλκανικοί Πόλεμοι. εκδ. Εκκρεμές”. Η αρίθμηση μέσα στο κείμενο παραπέμπει σε αντίστοιχο σχολιασμό από τους ερευνητές παρακάτω. 

Το Τουρκικό σχολικό βιβλίο γράφει:

O κάθε λαός είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται

Μια συνέντευξη που παραχώρησε ο Κορνήλιοs Καστοριάδηs (φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής, 1922-1997).

Ερώτηση Δημοσιογράφου: Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις. Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;

Καστοριάδης: Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.

Δημοσιογράφος: Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.

Καστοριάδης: Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. 

Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο. Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. 

Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι . . .

Μια συνέντευξη που παραχώρησε ο Κορνήλιος Καστοριάδης (1922-1997) : Κάθε λαός είναι υπεύθυνος για την ιστορία του

Από τα πολλά που ακούστηκαν και γράφτηκαν αυτές τις μέρες, μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, σημειώσαμε: 

«Η τόση οργή που ξεχειλίζει όλες αυτές τις μέρες δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένας εύσχημος τρόπος να αποσείσουμε τις συλλογικές μας ενοχές. 

Γιατί κράτος είναι οι πολίτες του. Κακιά χώρα με καλούς πολίτες δεν γίνεται.»

   

Ερώτηση Δημοσιογράφου: Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις.

Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;

Καστοριάδης:  Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ. 

Δημοσιογράφος: Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.

Καστοριάδης: Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. 

Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. . . .

Αιτιολογώντας τον πόλεμο μεταξύ Αμερικής/Δύσης και Ρωσίας/Ανατολής

(Σύντομη πραγματεία για την έννοια, την καταγωγή και τη φύση της ατομικής ιδιοκτησίας)[1]

 

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

claslessdemocracy@gmail.com,

  

Ο πρώτος που περιέφραξε ένα κομμάτι γης και είπε μέσα του «αυτό είναι δικό μου» και βρήκε ανθρώπους αρκετά αφελείς ώστε να τον πιστέψουν, υπήρξε ο πραγματικός ιδρυτής της κοινωνίας των πολιτών. Από πόσα εγκλήματα πολέμους, φόνους, από πόσες αθλιότητες και αίσχη θα είχε απαλλάξει το ανθρώπινο γένος εκείνος που ξεριζώνοντας τους πασσάλους ή σκεπάζοντας το χαντάκι θα φώναζε στους συνανθρώπους του: «Μην ακούτε αυτόν τον αγύρτη. Χαθήκατε, αν ξεχάσετε πως οι καρποί ανήκουν σε όλους και η γη δεν ανήκει σε κανέναν.

Ζαν-Ζακ Ρουσσώ^[2]

 

Είναι προφανές πως στην Ουκρανία συγκρούονται άμεσα και έμμεσα οι Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής με την Ρωσία και κατ’ επέκταση η Δύση και το ΝΑΤΟ με την Ανατολή όπου η κάθε μια  διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία, με θύματα την ουκρανική κοινωνία, την Ευρώπη και την ανθρωπότητα. Εκείνο που δεν είναι προφανές, είναι η βασική αιτία αυτής της σύγκρουσης. Η ιδεαλιστική φιλοσοφία βολεύεται με το να θεωρεί ως αιτία των ανταγωνισμών, των συγκρούσεων και των πολέμων, την τάχα ‘άπληστη και εκ του ‘θεού δημιουργού’ ατελή ανθρώπινη φύση’, παραγνωρίζοντας τους συστημικούς, ιστορικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς όρους διαμόρφωσή της. Η φυσική και υλιστική αποκαλούμενη φιλοσοφία αποκαλύπτει πως η ανθρώπινη φύση δεν είναι υπεριστορική, αλλά διαμορφώνεται στον χώρο και στον χρόνο, ανάλογα με τη σχέση της εκάστοτε κοινωνίας με τα μέσα παραγωγής και τον τρόπο κατανομής του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου. Με αυτή την έννοια η βασική αιτία όλων των ανταγωνισμών σε επιχειρηματικό επίπεδο, των συγκρούσεων μεταξύ κοινωνικών τάξεων και των πολέμων μεταξύ των κρατών είναι η κοινωνική ανισότητα, η οποία πηγάζει από την ατομική ιδιοκτησία πάνω στα μέσα παραγωγής και την συνεπαγόμενη ακραία ανισοκατανομή του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου. Είναι η αχόρταγη ατομική ιδιοκτησία που μετατρέπει τα υποκείμενά της σε αντικείμενά της, τους φορείς της σε μισάνθρωπα και αντικοινωνικά όντα που για την επιβίωσή τους θεωρούν αναγκαία την καταστροφή όλων των ανταγωνιστών τους και την αποκλειστική επικράτησή τους πάνω στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα. Όλη αυτή η νοσηρότητα κρύφτηκε και συνεχίζει δυστυχώς ακόμα και στον 21^ο αιώνα να κρύβεται πίσω από ‘θεούς’ και θρησκείες, ‘αυθεντίες’ και ιδεολογίες, δόγματα και φτηνές φιλοσοφίες που επέβαλαν με την άμεση και έμμεση βία την ατομική ιδιοκτησία ως αξία υπέρτερη ακόμα και της ίδια της ανθρώπινης ζωής, της ειρήνης και της ελευθερίας.

*

Ψάχνοντας κανείς για έναν ορισμό της ατομικής ιδιοκτησίας, ανακαλύπτει ένα πλήθος διαφορετικών μεταξύ τους ορισμών, από τη σύνθεση των οποίων θα ορίζαμε ότι: ατομική

Εμίλ Ζολά, νατουραλισμός και «Κατηγορώ» - Υπόθεση Ντρέιφους (Είμαι αθώος Ταινία του 1960)

Ο Εμίλ Ζολά υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος του νατουραλισμού, ασκώντας τεράστια κοινωνική επιρροή με το έργο και τις παρεμβάσεις του. 

Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1840. Από τα 18 και μετά έζησε στο Παρίσι. Αρχικά δούλεψε  στον εκδοτικό οίκο Hachette τον οποίο εγκατέλειψε γρήγορα, για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ τα πρώτα του βιβλία ήταν τα Παραμύθια στη Νινόν και Η εξομολόγηση του Κλαύδιου. 

Μετά το πρώτο σημαντικό μυθιστόρημά του Τερέζ Ρακέν (1867), ξεκίνησε μια σειρά έργων με τον τίτλο «Λε Ρουγκόν Μακάρ - Φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας υπό την Β΄ Αυτοκρατορία», όπου περιλαμβάνονται περισσότερα από τα μισά μυθιστορήματά του, θέλοντας να αναλύσει με διεισδυτική κριτική ματιά τις πτυχές της τότε γαλλικής κοινωνίας.Ο Εμίλ Ζολά είχε ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα της Γαλλίας. Χαρακτηριστικές υπήρξαν οι θέσεις του κατά του Ναπολέοντα και του ιερατείου.

Σε αυτή τη σειρά συγκαταλέγεται Η ταβέρνα (1877), ένα αριστούργημα, το οποίο εμβαθύνει στο φαινόμενο του αλκοολισμού και της φτώχειας στην εργατική τάξη. Επίσης, η Νανά (1880), που, με τη συμβολική μορφή μιας πόρνης, η οποία διαφθείρει την παριζιάνικη ελίτ, δηλώνεται η κατάπτωση της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον, με το Ζερμινάλ (1885)— το καλύτερο ίσως έργο του —έστρεψε τον προβολέα στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας των ανθρακωρύχων.

Στη συνέχεια, δημιούργησε δύο τριλογίες, Οι τρεις πόλεις και Τα τέσσερα Ευαγγέλια, με τη δεύτερη να μένει ανολοκλήρωτη. Ωστόσο, τα έργα αυτά τον καθιέρωσαν στο ευρύ κοινό.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του  έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική κοινωνία με την ανοιχτή επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο εξώφυλλο της εφημερίδας L'Aurore υπό τον τίτλο «Κατηγορώ!» (1898), που αφορούσε στην γνωστή υπόθεση Ντρέιφους. . . 

21η Απριλίου και Ευρώπη: Οι Χουντικοί του χθες, οι ευρωπαϊστές του αύριο

 

Μικρή ιστορία της Δεξιάς κατά τη διάρκεια της κρίσης 

Σε μια ιλιγγιωδώς ταχεία μετάβαση, ο Αντώνης Σαμαράς βρέθηκε από «αρχιτέκτοντας του αντιμνημονιακού μετώπου» (δικά του λόγια), διαπρύσιος εισηγητής ενός ιδιότυπου «μνημονιακού πατριωτισμού». 

Όπου κανείς εφαρμόζει το μνημόνιο, ακριβώς επειδή είναι «πατριώτης», και αυτό είναι ο μόνος και ο μόνος πραγματικός πατριωτισμός στην συγκεκριμένη συγκυρία: αν κάποιος απειλεί να μην το εφαρμόσει (δηλαδή, η αντιπολίτευση), αυτό δείχνει έλλειμμα πατριωτισμού και υπεθυνότητας. 

Η μετάβαση από την ιδεολογική κήρυξη του ενός άκρου στην εξίσου διάπυρη κήρυξη του άλλου ήταν σχεδόν υπεράνθρωπη, έδινε την εντύπωση σοβαρού αυτοκινητιστικού ατυχήματος και συνακόλουθης πλήρους αμνησίας. 

Έχουμε έναν Σαμαρά Α και έναν Σαμαρά Β, με άλλο λεξιλόγιο, άλλες αναφορές, άλλη γλώσσα.

 

του Βαγγέλη Γεωργίου

Αφού κούρασε το ακροατήριό του με μαθήματα ελληνικής ιστορίας, ανακοίνωσε ότι η περήφανη Ελλάς αποχωρεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η εξήγηση σε αράδες: «Τα περί δημοκρατίας δεν είναι το μόνον καθήκον του Συμβουλίου της Ευρώπης και πάντων όλων προέχει η ενότητα και η συνεργασία», είπε στους δημοσιογράφους. Αυτός ήταν ο υπουργός Εξωτερικών της 21ης Απριλίου, Παναγιώτης Πιπινέλης, που σε εκείνο τον «αποχαιρετιστήριο» λόγο της 13ης Δεκεμβρίου 1969 εξήρε τον…

Η ποίηση του Τ.Σ.Έλιοτ: ταυτότητα και επιδράσεις- Thomas Sterns Eliot - Έρημη χώρα - The Waste Land

Μέντωρ / November 4, 2012

Το ποιητικό έργο του Τ.Σ. Έλιοτ απηχεί ένα κλίμα γενικής διάλυσης και αποσύνθεσης, εκφυλισμού των ιδεών και των αισθημάτων, χωρίς ωστόσο να χάνεται ολότελα «η ελπίδα μιας πίστης ζωοποιάς», η οποία στην περίπτωση του Έλιοτ φαίνεται πως θεμελιώνεται σ’ ένα βαθύ θρησκευτικό έρεισμα. 

Ο Έλιοτ, με την ποίησή του «κατασκευάζει» και παραδίδει στην ανθρωπότητα ένα ελπιδοφόρο ηθικό οικοδόμημα θεμελιωμένο στην αισθητική και στη φιλοσοφική προσέγγιση της ατομικής συνείδησης και της ζωής συνολικά. 

Στο άρθρο για την ποίηση του Έλιοτ, αποσπάσματα του οποίου αναδημοσιεύουμε, ο  Μ. Β. Ραϊζης προσδιορίζει τα νεοτεριστικά στοιχεία της (λεπτή ειρωνεία, ελεύθερος συνειρμός ιδεών, εσωτερικά σύμβολα, απομάκρυνση από τα περιοριστικά όρια της παραδοσιακής μετρικής και στιχουργικής μορφολογίας, χρήση της μυθικής μεθόδου και περσόνων, υιοθέτηση των αρχών της μουσικής σύνθεσης, πλάγια έκφραση του συναισθήματος, ιδιαίτερη λειτουργία ενός διευρυμένου τόπου και χρόνου, ανανέωση της τεχνικής μέσα από την παράδοση με τη χρήση δάνειων φράσεων) και σχολιάζει τον τρόπο εφαρμογής τους από τον Αμερικανό ποιητή. Η συστηματική παρουσίασή τους και οι συνοδευτικές διευκρινήσεις με παραδείγματα αναμφισβήτητα λειτουργούν υποβοηθητικά για όποιον επιθυμεί να εντρυφήσει στην ελιοτική ποιητική. Επιπλέον η αναφορά στις επιρροές που ο ποιητής δέχτηκε αλλά και άσκησε επιτρέπει στον αναγνώστη τον σχηματισμό μιας ολοκληρωμένης εικόνας για την ποιητική φυσιογνωμία του Έλιοτ:

«Μελετώντας το έργο του Έλιοτ καταλήγουμε στην ανακάλυψη των εξής επτά πολύ σημαντικών χαρακτηριστικών που, με την πάροδο του χρόνου, είχαν παγκόσμιο αντίκτυπο στη διεθνή ποίηση: 

Οι μεγάλες αλήθειες για το 1821 – Η Τρίτομη Ιστορία του Σαράντου Καργάκου

Οι μεγάλες αλήθειες για το 1821 – Η Τρίτομη Ιστορία του Σαράντου Καργάκου

Λαοκράτης Βάσσης Α. Χαρακτήρας  και ταυτότητα του ΄21  

Ένα μνημειώδες έργο, πλούτος για την ιστοριογραφία μας, όπως η τρίτομη ιστορία του Σαράντου Καργάκου, για την Επανάσταση του ’21, πάνω από 2.000 σελίδες, εκδ. ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΩΝ, δεν χωράει σε σύντομες κριτικές θεωρήσεις.  

Γιατί, τι να πρωτοαναφέρεις απ’ τη συναρπαστική ιστόρηση των στρατιωτικών της γεγονότων ή απ’ […]

The post Οι μεγάλες αλήθειες για το 1821 – Η Τρίτομη Ιστορία του Σαράντου Καργάκου appeared first on Infognomon Politics.

Δείτε το άρθρο: Οι μεγάλες αλήθειες για το 1821 – Η Τρίτομη Ιστορία του Σαράντου Καργάκου

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Λαοκράτης Βάσσης

Α. Χαρακτήρας  και ταυτότητα του ΄21 

Ένα μνημειώδες έργο, πλούτος για την ιστοριογραφία μας, όπως η τρίτομη ιστορία του Σαράντου Καργάκου, για την Επανάσταση του ’21, πάνω από 2.000 σελίδες, εκδ. ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΩΝ, δεν χωράει σε σύντομες κριτικές θεωρήσεις.  Γιατί, τι να πρωτοαναφέρεις απ’ τη συναρπαστική ιστόρηση των στρατιωτικών της γεγονότων ή απ’ τη στοχαστική ανάλυση της σύνθετης πολιτικής της διάστασης, απ’ τα πολύπλοκα δηλαδή πολιτικά της γεγονότα;  Προέκρινα, γι’ αυτό, να επικεντρώσω την προσέγγισή  μου στις πολύ κρίσιμες και καίριες αλήθειες του Καργάκου για τον χαρακτήρα και την ταυτότητα του ’21.  Όπου, φωτίζοντας, με έξοχη ερμηνευτική πειστικότητα, την εθνο-αναγεννητική και όχι εθνο/γενετική  ιστορική αλήθεια του Μεγάλου μας Ξεσηκωμού, κάνει, με την ευθύνη του επιστήμονα ιστορικού, «φύλλο-φτερό» τον ύπουλο και ύποπτο επιστημονικοφανή λόγο του επελαύνοντος, τα τελευταία χρόνια, νεο-ιστορικού αναθεωρητισμού και εθνο-αποδομητισμού. Που βάλθηκε να ξεθεμελιώσει παν τι το εθνικό και ελληνικό.

            α. Στο εισαγωγικό πρώτο μου μέρος θέλω να τονίσω:  

Μαρία Ευθυμίου: 10 πράγματα για την Ελληνική Επανάσταση που πιθανόν δεν γνωρίζεις

Σε μια εξαιρετική συνέντευξη στο περιοδικό insidestory, η καθηγήτρια Ιστορίας Μαρία Ευθυμίου μιλά για τις αλήθειες και τους μύθους που απλώνονται πάνω από την επανάσταση του 1821.

Στις ερωτήσεις της Κατερίνας Λομβαρδέα και της Ελευθερίας Τσαλίκη, η Μαρία Ευθυμίου σημειώνει 10 πράγματα που θα έπρεπε οπωσδήποτε να πει σε κάποιον που δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα για την ελληνική επανάσταση. 

Η Μαρία Ευθυμίου είναι καθηγήτρια Ιστορίας, ερευνήτρια Ιστορίας και Αρχαιολογίας, συγγραφέας ιστορικών βιβλίων, επιμελήτρια και συνεργάτης συλλογικών έργων και αρθρογράφος στην Ελληνική, Γαλλική και Αγγλική γλώσσα. Η ίδια είναι Βραβευμένη με το βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημονικής Διδασκαλίας. Στον ελεύθερo της χρόνο δίνει διαλέξεις σε όλη την Ελλάδα, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να την έχουν παρακολουθήσει. Η Μαρία Ευθυμίου μιλά για τα διαχρονικά δυνατότερα σημεία του Ελληνισμού τα 4.000 τελευταία χρόνια.

1. Οι Έλληνες δεν ήταν οι πρώτοι που επαναστάτησαν ενάντια στους Οθωμανούς

Η Ελληνική Επανάσταση, που ξεκίνησε το 1821 και τελείωσε το 1830 με την...

1821 τουρκικά βιβλία: Η Επανάσταση μέσα από τα μάτια των Τούρκων

1821 τουρκικά βιβλία: Κατά την τουρκική αντίληψη οι Έλληνες είναι αχάριστοι και αδίκως επαναστάτησαν κατά της αυτοκρατορίας, υποκινούμενοι από ξένες δυνάμεις.

Στο τουρκικό θυμικό, στην τουρκική ιστορική μνήμη, οι Έλληνες είναι αχάριστοι και αδίκως επαναστάτησαν κατά της αυτοκρατορίας, υποκινούμενοι από τις ξένες δυνάμεις που επιθυμούσαν τον διαμελισμό των εδαφών της. Κι αυτό γιατί, κατά την τουρκική αντίληψη, απολάμβαναν πλήρη θρησκευτική ελευθερία, κατά τόπους διευρυμένα πολιτικά δικαιώματα, ενώ πολλοί από αυτούς είχαν ανέλθει στην οθωμανική διοίκηση και μάλιστα χωρίς την ανάγκη αλλαγής θρησκεύματος. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ήδη από την προεπαναστατική περίοδο αρκετοί Φαναριώτες στελέχωναν την οθωμανική διοίκηση, ενώ οι ηγεμόνες στις φόρους υποτελείς στην αυτοκρατορία παραδουνάβιες ηγεμονίες ήταν κατά παράδοση Έλληνες. Αυτά όμως σε καμία περίπτωση δεν αναιρούσαν τη συσσωρευμένη πίεση, αδικία και κακομεταχείριση που υφίσταντο οι ελληνικοί πληθυσμοί.

Σε κάθε περίπτωση το αίσθημα αυτό της αχαριστίας των Ελλήνων πέρασε στο τουρκικό θυμικό. Και παρόλο οι Σέρβοι είχαν προηγηθεί των Ελλήνων στην επαναστατική διαδικασία, ενώ οι Βούλγαροι ακολούθησαν, οι Έλληνες είναι που έμειναν στην τουρκική μνήμη ως οι πιο αχάριστοι από τους χριστιανούς. Το αίσθημα αυτό επιτάθηκε από τις ιστορικές εξελίξεις. Από όλους τους υποτελείς λαούς της αυτοκρατορίας οι Έλληνες το 1922 παραλίγο να τους καταστρέψουν εντελώς, οι Έλληνες έγιναν οι πιο επικίνδυνοι γείτονες και πιο μισητοί εχθροί και τέτοιοι παραμένουν έως σήμερα. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση του τουρκικού σχολικού εγχειριδίου (Emin Oktay, Tarih, Lise: III, έκδ. 1988, σσ. 237-240) και καταδεικνύει τον τρόπο που διδάσκονται οι γείτονες την κοινή μας Ιστορία. Τα σχόλια και οι υποσημειώσεις είναι των συγγραφέων Κατσουλάκου Θ., Τσαντίνη Κ. από το βιβλίο τους «Προβλήματα Ιστοριογραφίας στα Σχολικά Εγχειρίδια των Βαλκανικών Κρατών. Επανάσταση του ΄21, Βαλκανικοί Πόλεμοι. εκδ. Εκκρεμές».

1821 τουρκικά βιβλία: Η Ελληνική Επανάσταση και η ίδρυση του ελληνικού κράτους (1820-1829) κατά το τουρκικό εγχειρίδιο

Οι Έλληνες[i], οι οποίοι είχαν περισσότερα προνόμια[ii] απ’ όλους τους χριστιανικούς λαούς που τελούσαν υπό οθωμανική κυριαρχία, ζούσαν κυρίως στην Ελλάδα[iii], στην Πελοπόννησο, στα νησιά του Αιγαίου, στη Δυτική Μικρασία και στα παράλια της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου, όπου ήταν εγκαταστημένοι σε πόλεις και κωμοπόλεις και ασχολούνταν με τις τέχνες και το εμπόριο και ιδιαίτερα με τη ναυτιλία. Οι Έλληνες είχαν υποταχτεί οριστικά στο οθωμανικό κράτος επί Μωάμεθ του Πορθητή. Είχαν παραχωρηθεί τότε και σ’ αυτούς, όπως και στους άλλους χριστιανούς, ελευθερίες ως προς τα θέματα θρησκείας και γλώσσας. Στην Πελοπόννησο μάλιστα και στα νησιά του Αιγαίου οι Έλληνες ζούσαν σχεδόν αυτόνομο[iv]. Οι Οθωμανοί θεωρούσαν ανώτερους τους Έλληνες από τους άλλους χριστιανούς και τους διόριζαν σε ορισμένες θέσεις και ιδιαίτερα σε θέσεις διερμηνέων[v]. Ορισμένοι μάλιστα Έλληνες άρχοντες από το Φανάρι της Κωνσταντινουπόλεως προωθούνταν σε θέσεις ηγεμόνων της Βλαχίας και της Μολδαβίας[vi].

Σε σχέση με τους άλλους χριστιανικούς λαούς οι Έλληνες ήταν πιο εύποροι και πιο φωτισμένοι. Οι σχέσεις που είχαν αναπτύξει με τη Ρωσία κατά τον 18ο αιώνα...

Μια Ωδή στις γυναίκες (Θρησκευτικός μισογυνισμός και πατριαρχική εξουσία. Ένα διαχρονικό έγκλημα σε βάρος της ανθρωπότητας)

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

8 Μάρτη 2020. Ωδή στις Γυναίκες, ‘στο μισό του ουρανού’, σε όλα ‘τα κορίτσια της βροχής’ του πλανήτη που αγωνίστηκαν και αγωνίζονται για την κοινωνική ισότητα και τη λευτεριά, για έναν καλύτερο κόσμο.

 

Υπάρχει η απόλυτα εσφαλμένη αντίληψη ότι η γυναίκα είναι κατώτερη από τον άνδρα, με αποτέλεσμα πολλοί αμόρφωτοι, ημιμαθείς και κομπλεξικοί άνδρες να αντιμετωπίζουν τη γυναίκα με περιφρόνηση, με υπεροψία και με εχθρότητα. Εχθρότητα που φτάνει ακόμα και μέχρι τον ατομικό ή και τον ομαδικό βιασμό και τη θανάτωση γυναικών. Αυτό το φαινόμενο δεν έχει να κάνει με την ανθρώπινη φύση, αλλά με την φύση της εκάστοτε θρησκείας και εξουσίας. Όλες οι θρησκείες θεωρούν τη γυναίκα κατώτερη από τον άνδρα. Κάποιες μάλιστα την θεωρούν ‘σκουλήκι και όργανο του σατανά’. Όσο θα υπάρχουν τέτοιες θρησκείες του μίσους και εκμεταλλευτικές εξουσίες, αλλά και όσο θα υπάρχουν άνδρες και γυναίκες που άκριτα λατρεύουν θεούς και ιερατεία τέτοιων θρησκειών οι γυναίκες θα αντιμετωπίζονται πάντα ως κατώτερες των ανδρών και η ανθρώπινη δυστυχία θα διαιωνίζεται προς δόξα και για τα συμφέροντα των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων. Αυτό το κείμενο, απόσπασμα από το πρόσφατο βιβλίο μου «Θεός και κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας», (εκδόσεις ΚΟΥΚΚΙΔΑ), αποσκοπεί στο να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος για την απελευθέρωση ανδρών και γυναικών από τέτοιες νοσηρές αντιλήψεις, προϋπόθεση αναγκαία για την κοινωνική απελευθέρωση και την κοινωνική ισότητα. Ας δούμε σε συντομία την αρχή και την αιτία αυτού του παραλογισμού, που εμποδίζει την ομαλή πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού, που παράγει και αναπαράγει την τρέχουσα καπιταλιστική βαρβαρότητα.

 

Μητριαρχία και ισοκατανομή

 

Η πλαστουργός Μάνα Γη και πιο συγκεκριμένα η Μάνα Βιόσφαιρα, ανάθεσε στη γυναίκα την επίπονη και δύσκολη αποστολή να γεννά, να τρέφει, να μεγαλώνει, να αγαπά, να εκπαιδεύει παιδιά, να προστατεύει και να κάνει ευτυχισμένα τα άτομα που την περιβάλλουν και να φέρει σε πέρας όλες τις ευθύνες λειτουργίας του κοινόβιου καταυλισμού που εξασφαλίζει την επιβίωση του ανθρώπινου είδους και την πρόοδο όλων των μελών του, αφήνοντας στον άντρα το συμπληρωματικό ρόλο του σποριά και την επικίνδυνη αποστολή του κυνηγού και προμηθευτή τροφής. Για εκατομμύρια χρόνια η ανθρωπότητα πορεύτηκε[1] με τις γυναίκες στο τιμόνι του κοινόβιου στη μορφή των κοινωνιών ισοκατανομής και γι αυτό το ανθρώπινο είδος κατάφερε να ξεχωρίσει από τα άλλα ζώα, να σηκωθεί στα δυό πόδια, να αναπτύξει τη γλώσσα, να καλλιεργήσει τη σκέψη, τη φαντασία, το νου και να επιβιώσει χάρη στην ενότητα, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη στη βάση της κοινωνικής ισότητας.

Έτσι μπόρεσε το ανθρώπινο είδος να αποκτήσει εμπειρίες, γνώση και δεξιότητες που το οδήγησαν στην παραγωγή της τροφής του μέσω της καλλιέργειας της γης και της εξημέρωσης-εκτροφής ζώων, πράγματα που το οδήγησαν στον περιορισμό του κυνηγιού και στην μόνιμη εγκατάσταση, που έκαναν τη ζωή σχετικά καλύτερη, διαρκέστερη και τον πληθυσμό μεγαλύτερο.

Σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας που πρέπει να κράτησε κάμποσα εκατομμύρια χρόνια, οι άνθρωποι είχαν λόγω άγνοιας. ...